جارىلعىش زات قويىلعانى تۋرالى ءبىر جالعان اقپاراتتىڭ ءوزى مەملەكەتكە كەم دەگەندە ميلليون تەڭگە شىعىن كەلتىرەدى. بۇل ونىڭ ماتەريالدىق جاعى. ال مورالدىق جاعى شە؟ قانشا ادام جولىنان كەشىگىپ, قانشا مەكەمە دۇرلىگەدى. قىزمەتكەرلەر ابىگەرگە تۇسەدى. وسىنداي كەلەڭسىزدىكتەردى بارىنشا بولدىرماۋ جونىندە نە ىستەلىپ جاتقانىن كولىكتەگى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ ەكسترەميزممەن كۇرەس باسقارماسىنىڭ باستىعى, پوليتسيا پولكوۆنيگى ءساپارالى ابدۋللاەۆ اڭگىمەلەيدى.
– «تەلەفون لاڭكەستەرىنىڭ» ارەكەتى ءجيى بولىپ تۇرا ما؟
– قالامىز جىلدان جىلعا ساۋلەتتەنىپ, ءىرى مەگاپوليسكە اينالىپ كەلەدى. ءبىر ميلليونعا جۋىق حالقى بار شاھاردا ءتۇرلى وقيعالار بولىپ تۇراتىنى جاسىرىن ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى – «ۆوكزالعا جارىلعىش زات قويىلدى» دەيتىن جالعان اقپاراتتار. كوبىنە, مۇندايدى جۇيكەسى بۇزىلعان, ناۋقاس ادامدار جاسايدى. نە بولماسا, «ءمان بەرمەي» ەرىگىپ, «ەرمەك ەتەتىندەر» دە بولادى. ماسەلەن, وسى جىلدىڭ 2 قىركۇيەگى كۇنى اششى سۋعا تويىپ العان گەرمانيا ازاماتى پاۋلس «استانا-ماسكەۋ» باعىتىنداعى ۇشاقتى «اۋەدە جارىپ جىبەرەمىن» دەپ قوقان-لوقى كورسەتتى. ونىڭ بۇل «قىلىعى» 257-باپپەن بۇزاقىلىق ارەكەت رەتىندە باعالاندى.
ال, 2013 جىلعى 9 قاڭتاردا بەلگىسىز بىرەۋ «استانا تەمىرجول ۆوكزالىنا بومبا قويىلدى» دەپ, جەڭىس داڭعىلى بويىنداعى تاكسوفوننان قوڭىراۋ شالعان. ايتا بەرسە, مۇنداي فاكتىلەر از ەمەس. ەلىمىزدە جىل باسىنان بەرى وسىنداي وتىز وقيعا تىركەلگەن.
– ولارعا قارسى قانداي الدىن الۋ شارالارى قولدانىلادى?
– ايتۋ كەرەك, بۇدان مەملەكەت وراسان زيان شەگەدى. شۇعىل قىزمەت, «ارلان» ارناۋلى جاساعى, كينولوگتار تەز ارەكەت ەتىپ, ادامداردى قاۋىپسىز جەرگە كوشىرەدى. اۆيارەيستەر مەن پويىزداردىڭ قوزعالىس كەستەسى بۇزىلادى. تاعى دا باسقا قاۋىپسىزدىك شارالارى الىنادى. وسىنىڭ بارلىعى – قىرۋار شىعىن. سوندىقتان, ماماندار «تەلەفون لاڭكەستەرىنىڭ» الدىن الۋ ماقساتىندا قوعامدىق ورىندارعا بەينەكامەرالار ورناتۋدا. ءدال قازىر استانا تەمىرجول ۆوكزالىندا توقسان التى, اۋەجايدا سەكسەن بەينەكامەرا قويىلعان. الداعى ۋاقىتتا ەلوردا اۋەجايىنا تاعى دا ءجۇز بەينەباقىلاۋ كامەراسىن ورناتۋ جوسپارلانعان.
تاجىريبە كورسەتىپ وتىرعانىنداي, وسىنداي بەينەكامەرالاردان كەيىن قوعامدىق ورىنداردا ءتارتىپ بۇزۋ 20-30 پايىزعا ازايعان.
– وسىنداي بۇزاقىلىققا بارعان ادامدارعا قانداي جازا قاراستىرىلعان?
– قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 242-بابى بويىنشا «دايىندالىپ جاتقان لاڭكەستىك تۋرالى جالعان اقپارات» بەرگەندەرگە 200-دەن 500 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن ايىپپۇل سالىنادى نەمەسە ءبىر جىلدان ەكى جىلعا دەيىن ەڭبەكپەن تۇزەۋ جۇمىستارىنا جەگىلەدى. سونداي-اق, ءتورت جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ قاراستىرىلعان. الايدا, مۇنداي «ازىلقويلار» تۇگەل ءبىر جۇيەنىڭ جۇمىسىن توقتاتىپ, ادامداردى شۇعىل شارۋالارىنان قالدىراتىنىن ەش تۇسىنبەي كەلەدى. سوندىقتان قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگى كولىكتەگى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ ەكسترەميزممەن
كۇرەس باسقارماسى ازاماتتىق اۆياتسيا مەن تەمىرجول كاسىپورىندارىندا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزە وتىرىپ, داعدارىستى جاعدايلاردا قالاي ارەكەت ەتۋ كەرەكتىگى تۋرالى ۇنەمى ترەنينگتەر وتكىزۋدە.
