Memlekettıŋ şejıresın, keşegısı men bügının, jetken jetıstıgın saqtauda arhivterdıŋ jäne sol jerdegı syrt közge körınbeitın, memleketımız üşın qūndy qūjattardy közınıŋ qaraşyǧyndai saqtaudy qamtamasyz etu – arhiv qyzmetkerlerınıŋ märtebelı mındetı. Būl oraida Elbasynyŋ «Ūly dalanyŋ jetı qyry» maqalasynda aiqyndalǧan tapsyrmalar da arhiv jūmysynyŋ maŋyzdylyǧyn arttyryp otyr.
Bügıngı taŋda salasy zaŋnamasyna özgerıster engızılude, jaŋa ǧimarattar salynyp, materialdyq tehnikalyq bazasy jaŋartylyp keledı. Alaida öz şeşımın kütetın özektı mäseleler de joq emes. Sonyŋ bırı – arhiv salasynyŋ joǧary deŋgeilı käsıbi mamandar daiarlau bolyp tabylady. Qazırgı taŋda arhivterde naqty arhivist mamandyǧy boiynşa qyzmet atqaratyn mamandar joqtyŋ qasy. Sol üşın studentterdı arhiv qyzmetı turaly bılımderın nyǧaitu jäne tereŋdetu, teoriialyq jüzınde alǧan bılımderın täjıribelık praktikalarmen ūştastyru, arhiv qūjattarymen jūmys ıstep täjıribe jinaqtau üşın arhivtık täjıribe ötkızılıp tūru qajet.
Sol sebepten käsıbi joǧary bılım beru naryq zamanynda bäsekelestıkke tötep bere alatyn, jaŋa arhiv salasynda innovasiialyq baǧdarlamalardy meŋgeruge daiyn mamandardy daiarlau, bılım beru jüiesınıŋ sapasyn arttyru qajet-aq.
Arhivist-qūjattanuşy mamandardy daiarlaudy 2010 jyldan bastap äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetı ǧana «Arhivtanu, qūjattar jürgızu jäne qūjattamalyq qamtamasyz etu» mamandyǧy boiynşa ıske asyruda.
Qazırgı aqparattandyru qoǧamynda bıryŋǧai elektrondy qūjat ainalym jüiesın jäne «Sifrly Qazaqstan» baǧdarlamasyn sapaly deŋgeide jüzege asyratyn da osy arhivist-qūjattanuşy mamandar. Qūjattardy sifrlandyru – arhiv qūjattaryn köşırmeleu, qaǧaz türındegı qūjattardy elektrondyq türge bırtındep auystyru, osy baǧytta qūjattardy tezdetıp öŋdeude olardy qūru, engızu, sonymen qatar saqtaudy qamtamasyz etu. Būl tehnologiia aqparattardy jyldam taratu, qoǧamdy qajettı qūjattarmen qamtamasyz etude qoljetımdılık mäselelerın şeşudegı jaŋa qūral bolary anyq jäne arhiv jäne ıs jürgızu salalarynda özınıŋ oŋ şeşımın tabuda.
Arhiv salasyn bügıngı künı ülken jaŋalyqtar men özgerıster kütude. Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ «Ūly dalanyŋ jetı qyry» atty maqalasynda atap ötılgendei, «Arhiv – 2025» jetı jyldyq baǧdarlamasy qabyldanyp, būl arhiv salasyna bır ülken serpılıs beretını sözsız.
Osy tūrǧyda bır aitarymyz, Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq arhivınıŋ de sala mamandaryn daiarlauda öz ülesın qosuda. Oqu zalynda joǧary oqu oryndarynyŋ studentterı tūraqty türde zertteu jūmystaryna arqau bolatyn tarihi qūjattarmen jūmys jürgızetın boldy. Arhiv barlyq jetkızgışter türındegı arhivtık qūjattardy tolyqtyru, saqtau jäne paidalanu, qūjattar köşırmelerınıŋ memlekettık saqtandyru qoryn qūru, esepke alu jäne saqtaudy jüzege asyrady.
Tüiındep aitqanda, arhivist, qūjattanuşy mamandardy daiarlau qajettılıgı künnen künge artuda. Elımızdıŋ aldyŋǧy qatarly köptegen joǧary oqu oryndarynda bakalavr, magistratura jäne doktorantura satylarynda arhivtanu, qūjattanu fakultetterı aşylsa, otandyq arhiv salasynyŋ damuyna ülken serpılıs beretın edı.
Nazym BİRMKULOVA,
Qazaqstan Respublikasy
Ūlttyq arhivınıŋ bölım basşysy
