– Oibai, mynauyŋ ne päle?
– Oi, ata, būl – fastfud. Jep körseŋız, sızge ūnaidy. Qazır barlyǧy osylai tamaqtanady.
– Balam-au, būl qaladaǧylarǧa jönı tüzu azyq tabylmady ma? Mynauyŋ tamaq pa?
– Tamaq, ata, tamaq. Sız aldymen dämın tatyŋyz…
Juyrda qūrbymnyŋ Astanaǧa auyldan qydyryp kelgen atasymen osyndai äŋgımesın estıp qaldym. Taza auada jürıp, tek tabiǧi taǧamdardy jep üirengen qariia tez daiyndalatyn tamaqty qabyldamady. Būǧan kerısınşe, bügıngı taŋda qaladaǧy jūrttyŋ är demalysyn fastfud önımderınsız elestetu qiyn.
Maiǧa quyrylǧan, türlı dämdeuıştermen bürkemelengen burger, sendvich sekıldı jeŋıl taǧamdardyŋ tyǧyz şarualar köbeiıp, tamaqtanuǧa müldem uaqytyŋyz bolmaǧan sätterde tiımdılıgın aitpai ketpeske bolmas. Degenmen, jeŋıl taǧammen jiı auqattanu densaulyqqa kerı äserın tigızetınınen habardarsyz ba? Köptegen därıgerler jeŋıl taǧamǧa asa qūştar bolmauǧa keŋes beredı. Fastfud önımderınde jiı kezdesetın dämdeuışter, türlı qospalar adamda sol taǧamǧa degen täueldılıktı tuǧyzady. Gazdalǧan tättı susyndar da solai.
Elorda tūrǧyndarynan jäne qonaqtarynan fastfud taǧamdary jaily közqarasyn, oi-pıkırlerın bıludı jön kördım. Bırneşe adamnan, olardyŋ ışınde studentter, egde jastaǧy qarttarymyz, orta jastaǧy erler men äielder bar boldy. Olardan fastfud önımderı jaily sūradym. Keibıreulerı sūraǧyma jauap bermesten, at-tonyn ala qaşty. Jürgızgen saualnamamnyŋ nätijesınde fastfudty tūtynatyndardyŋ köbısı qalaǧa kelgen qonaqtar ekenın aŋǧardym. Köpşılıgı orta jastaǧy erler men äielder bolyp şyqty.
Al, studentter tarapynan fastfudqa degen ülken yqylasty baiqadym. Almatylyq student İndiranyŋ aituynşa, jeŋıl taǧammen aptasyna ekı-üş ret azyqtanady eken. Saualnamamnyŋ qorytyndysynda «fastfud – jastardyŋ süiıktı asy» degen pıkırge taǧy köz jetkızdım. «Jeŋıl taǧam satatyn oryndarǧa jiı baryp tūrasyz ba?» degen sūraǧyma jastardyŋ bırtalaiynyŋ «aptasyna ekı-üş ret, keide künde at basyn būramyz» degen jauaby taŋyrqatpady. Köbınıŋ pıkırı bır jerden şyqty. «Fastfud önımderımen jiı tamaqtanu densaulyqqa ziiandy ekenın bılesız be?» degen sūraǧyma eşbırı tūşymdy jauap bermedı. «Bılemız» degennen basqa ärıge barmai, bastaryn qūr izep qana qoidy.
Baiqauymşa, jastar būl jönınen beihabar emes. Qaitkende de ozyq tehnologiialar damyǧan, jahandanǧan zamanda ömır sürıp jatyrmyz. Bılmegenıŋdı ǧalamtordan ızdep tabuǧa bolady. Därıgerler älemdık deŋgeide türlı aurulardyŋ, onyŋ ışınde semızdıkke şaldyqtyratyn problemany barynşa ūǧyndyruǧa tyrysuda. Qūlaq türgısı kelmeitın būqaranyŋ aldynda bügıngı halımız tūlypqa möŋıregen oisyl qaradai bolyp jürmese netsın?! Bälkım, sızderde «Baibalam saludyŋ ne keregı bar?» degen sūraq tuyndaǧan da bolar. Äitse de, bügıngı ūlt saulyǧy – bolaşaǧymyzdyŋ kepılı. Eŋ soraqysy – jastardyŋ, balalardyŋ fastfud önımderıne degen qyzyǧuşylyǧy künnen-künge artuda. Bügıngı ahualymyzǧa qarap, semızdıktıŋ auyly alys emes eken-au degen oi erıksız mazalaidy. Dūrys tamaqtanbaudyŋ soŋy ülken keselge ainalaryn bılse de, köpşılık ony eskergısı kelmeidı. «Auyryp em ızdegenşe, auyrmaityn jol ızde» demei me?! Olai bolsa, densaulyqtyŋ kepılı dūrys tamaqtanu ekendıgın ūmytpaǧaisyz demekpın.
Aiaulym QANAPİIаNOVA,
L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq
universitetınıŋ 2-kurs studentı
