Astananyŋ Baiqoŋyr audanyna qarasty «Kirpichnyi» tūrǧyn alabynda 5,5 myŋ adam tūrady. Elorda ırgesındegı «jūpyny auyl» atanǧan alap Alaş tasjolynyŋ sol jaq betınde, ortalyq bazardyŋ artynda ornalasqan. Qazırgı atauy osyndaǧy būrynǧy kırpış zauytyna bailanysty qalǧan. Sol käsıporynnyŋ aşyluymen osy aumaqta eldı meken paida bolypty.
Ölketanuşylardyŋ aituynşa, kezınde būl jerde kışkene kölder men balşyq köp bolǧan. Sondyqtan mūnda qamys qaptap ösetın. Keiın öndırıstık aimaqqa ainalsa da, qamys azaimaǧan. Ol qaulap şyqqan kezderı alap tūrǧyndaryna qiyn tietın. Jergılıktı bilık ony kesu arqyly küresıp keledı. Qamystan bölek, alapty barak qirandylary süreŋsız ete tüsedı. Küz ben köktemdegı jerdıŋ ilengen balşyǧy «Kirpichnyiǧa» tän närse bolyp ketkenı sonşa, būl tıptı tūrǧyndardy mazalamaityn jaitqa ainalǧan edı. Şynjyrlanǧany bar, bos jürgenı bar, auyl itterınıŋ ürgenı alaptyŋ «basty äuenı» bolyp ketkendei. Oǧan qosa, öndırıstık aimaqtan bastalyp, üiler men üişıkterdıŋ üstın basyp tūratyn qoiu tütın kent körınısın kölegeilei tüsetın.
Alap aumaǧyndaǧy eŋ basty körnekı oryn būǧan deiın narkologiia ortalyǧy bolypty. İnternet jelısı damymaǧan kezde būl ortalyq syrtqy älemmen bailanystyŋ negızgı qūraly – telefon boluymen alaptyŋ halqy üşın maŋyzdy nysan bolyp sanalǧan. Odan bölek, mädeniet üiı men kıtaphanasy da bolǧan desedı, bıraq olardyŋ syrtqy kelbetı ruhani azyq aluǧa degen qūştarlyqty oiatuǧa septık etpeptı. Mektebıne de ata-analar balasyn beruge qūmar emes-tı. Sondyqtan şamasy jetkender balalaryn ortalyqtaǧy mektepterge tasityn.
Elorda qūrylǧaly berı jol, gaz, su, jylu jäne basqa da äleumettık mäselelerı qordalanyp qalǧan eldı mekennıŋ hal-ahualy turaly köp aitylyp, jazyldy. Tūrǧyndardyŋ aituynşa, astananyŋ daŋqy asqaqtap, kün saiyn damyp, güldenıp jatsa da, būl alapqa sonyŋ jūrnaǧy da kelmeitındei sezıletın. Degenmen uaqyt öte öz aldyna bölek jatqan būl «araldyŋ» da tırşılıgı tüzelıp, qalanyŋ şet aimaqtaryn damytuǧa köŋıl bölıngelı jaǧdaiy aqyryndap jaqsaryp keledı. Ärı auyl halqynyŋ janaiqaiy, äkımderge sūranysy men ūsynysy, şaǧymdarynyŋ küşımen köptegen mäsele rettelude. Alaptaǧy densaulyq saqtau nysandaryna biyl kürdelı jöndeu jürgızıldı. Sonymen qatar äkımdık «Biudjetke qatysu» jobasy arqyly balalar oinaityn ülken alaŋ jasady.
Būryn alapty qalamen jalǧaityn qoǧamdyq kölık jalǧyz №1 avtobus edı. Qazır onyŋ qataryna №1A, 6, 11 avtobustary qosyldy. Onyŋ üstıne būryn tek armandauǧa bolatyn jyly aialdama salynyp, alap tūrǧyndary alǧaş ret örkeniettıŋ lebın sezdı. Irgesınen qalanyŋ eŋ basty ortalyq bazarynyŋ paida boluy da eldı mekennıŋ eŋsesın tıkteuıne yqpal ettı. Bırtındep sauda ortalyqtary men pavilondardyŋ salynuy alaptyŋ maŋyzdy nysandarynyŋ qataryn köbeittı. Gaz kele qoimaǧandyqtan, jeke sektordyŋ tütını älı qolqany alady, qaptaǧan itterı men keŋestık kezden qalǧan kölıkter de köldeneŋdeidı. Degenmen mūnyŋ bärı būrynǧydai köŋılge kırbıŋ tüsıre qoimaidy, sebebı jaŋadan salynyp jatqan köptegen ırı qūrylys jaŋa özgerıstıŋ bolatynyn aŋǧartady. Narkologiia ortalyǧy da baiaǧyda būl jerden köşıp ketıp, qazır qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan azamattardy qaita äleumettendıru ortalyǧy aşylǧan. Sonymen qatar medisinalyq kolledj de osynda boi köterdı.
Özge tūrǧyn alaptarǧa tän mäseleler «Kirpichnyida» da bar. Sonyŋ ışınde gazdandyru mäselesı. Gazdy 2023 jyly qosu josparlanyp otyr. Baiqoŋyr audany äkımınıŋ bas inspektory Erjan Qarabaevtyŋ aituynşa, tūrǧyn alaptyŋ barlyq 23 köşesıne tasjol töseldı. Jöndeuden ötken «Dostyq» emhanasy pasientterdı qabyldai bastady. Qazırgı taŋdaǧy eŋ özektı mäsele – jaŋa mektep salu, sebebı mūndaǧy būrynǧy №12 mektep apatty jaǧdaida boldy.
– Qazırgı taŋda 600 orynǧa şaqtalǧan №12 jaŋa mekteptıŋ qūrylysy jürgızılude. Alapta tūratyn oquşylar äzırge «Öndırıs» eldı mekenındegı №23 mektepke qatynap jür. Olardy aparyp-äkeluge arnaiy mektep avtobusy şyǧarylǧan. Jaŋa oqu orny kelesı jyly paidalanuǧa berıledı dep josparlanyp otyr, – deidı Erjan Qarabaev.
Eŋ basty özgerıs äkelgen jaŋalyq – süreŋsız baraktardyŋ sürıluı. Olardyŋ ornyna skverler, balalardyŋ oiyn alaŋdary, ätkenşekter men sport trenajerlerı, futbol jäne basketbol alaŋdary paida boldy. Jaqynda alapta taǧy bır sport alaŋy aşyldy.
Maksim UDOD
