ەل باسىنا كۇن تۋعان سول ءبىر سۇراپىل سوعىس باستالعاندا قابەن وسپانۇلى ون ءۇش جاستا عانا ەدى. بۋىنى بەكىمەگەنىنە قاراماستان ۇلكەندەردەن ءبىر ەلى قالىسپاي, تاڭنىڭ اتىسىنان كۇننىڭ باتىسىنا دەيىن «ءبارى مايدان ءۇشىن!» دەگەن ۇرانمەن ەڭبەك ەتكەن ول سوعىس اياقتالعان سوڭ, 1946 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا «1941-1945 ج.ج. ۇلى وتان سوعىسى كەزىندەگى قاجىرلى ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىمەن ماراپاتتالدى.
قاراعاندى وبلىسىنىڭ جاڭاارقا اۋدانىندا تۋىپ-وسكەن قابەن ماۋسىمباەۆ كەيىن وتباسىمەن قاراوتكەلگە, ياعني قازىرگى اقمولاعا قونىس اۋدارادى. وسىنداعى ناسوس زاۋىتىنىڭ جانىندا سول تۇستا ورتا مەكتەپ بولدى. وسى مەكتەپتىڭ جەتىنشى سىنىبىن بىتىرگەننەن كەيىن سوعىس باستالادى دا, كومسومول كوميتەتى ەرەسەك بالالاردى زاۋىتقا جۇمىسقا جىبەرەدى. ولاردىڭ اراسىندا قابەن اتا دا بولدى. سول جەردە ەڭبەك ەتە ءجۇرىپ, ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ, تەمىردەن ءتۇيىن تۇيگەن توكار بولىپ شىعا كەلەدى.
بۇگىندە توقساننان اسقان اقساقالدىڭ ايتۋىنشا, اكەسى وسپان مەن شەشەسى ءبيبىجان وتە اقىلدى, كوپشىل ادامدار بولعان. ءبىر ءۇزىم ناندى كورشىلەرمەن ءبولىسىپ جەيتىن ولار: «ومىردە ارقاشان ءبىر-بىرىڭمەن ۇيىمشىل, تاتۋ بولىڭدار. ەڭبەكتەن استە باس تارتپاڭدار» دەپ وتىرادى ەكەن بالالارىنا. وسىنداي سوزدەردى قۇلاعىنا قۇيىپ وسكەن بالالار جۇمىستى جانىنا سەرىك ەتىپ, ەڭبەككە ەرتە ارالاسادى.
«سوعىس باستالعان كەزدە اپايىم ريزابانۋ ون جەتىدە, ال قارىنداسىم كۇلتاي بەس جاستا ەدى. اكەمىزدىڭ بەرگەن ءتالىمىنىڭ ارقاسىندا ءبىر-بىرىمىزدەن ءبىر ەلى اجىرامادىق. ۇلكەنگە ىزەتتى, كىشىگە قامقور بولىپ ەر جەتتىك. كەيىن سوعىس اياقتالاتىن جىلى اكەي قايتىس بولدى. بىراق, ۇرپاعىنا قالدىرعان وسيەتىن ءومىر بويى جادىمىزدان شىعارعان جوقپىز: جاستاي ەڭبەككە ارالاستىق, ەندى مىنە قارتايعاندا سول بەينەتىمىزدىڭ زەينەتىن كورىپ وتىرمىز» دەيدى قابەن وسپانۇلى.
ءوز ويى سوعىس بىتكەن سوڭ وقۋعا ءتۇسىپ, مۇعالىم بولۋ ەدى. دەگەنمەن, كومسومول كوميتەتى كەلەشەگىنە سەنىم ارتىپ, الدىمەن استراحان اۋدانىنا مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك قىزمەتكەرى ەتىپ جۇمىسقا جىبەرەدى. ءبىر جىلدان سوڭ الماتىداعى كسرو مقم مەكتەبىنە وقۋعا ءتۇسىپ, ونى ويداعىداي اياقتاعاننان كەيىن 1956 جىلى ءوتىنىشى بويىنشا ميليتسياعا اۋىسىپ, اتباسار اۋدانىنا قىزمەتكە بارعان ول باستاپقىدا جول بويىنىڭ ميليتسياسىندا بولىپ, ارتىنان اۋداندىق ميليتسيا باستىعىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارادى.
قاي جەردە, قاي قىزمەتتە جۇرسە دە ءوزىن بارىنشا ادال ۇستاپ, جۇمىسىن ەرىنبەي, تياناقتى اتقاردى. قىزمەتتەستەر مەن قاراماعىنداعىلار اراسىندا, حالىق الدىندا دا زور بەدەلگە يە بولدى. ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتامادى, قانىنا سىڭگەن قاسيەتىنەن تانباي قاشان دا ادال ءومىر سۇرۋگە, ماڭايىنداعىلاردى قولىنان كەلگەنىنشە قولداپ-دەمەۋگە, قولۇشىن بەرىپ, كومەكتەسۋگە تىرىستى. «سودان دا بولار, قاي جەردە جۇرسەم دە, كەزدەسە قالسا, جاس-كارىسىنە قاراماي, بۇرىنعى قىزمەتتەستەرىم مەن قاراماعىمدا ىستەگەندەر بارلىعى امانداسىپ, سالەم بەرىپ تۇرادى. سوندا ويعا قالام: بۇل دۇنيەدە ىستىق ىقىلاس پەن كەڭ پەيىلدەن, قاراپايىم كوڭىلدەن اسقان ەش نارسە جوق ەكەن دەيدى اقساقال اعىنان جارىلىپ.
ءوزى ءۇش مارتە ارداگەر: ۇلى وتان سوعىسىنىڭ, تىلدىڭ جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ارداگەرى. بىراق, قاراپ وتىرۋدى بىلمەيدى. قۇرمەتتى دەمالىسقا شىقسا دا, جوعارىداعىلاردىڭ شاقىرتۋىمەن قۇقىقتىق سالادا قىزمەت ەتىپ, باس قالادا ءتارتىپتىڭ ورناۋىنا اتسالىستى. ءتىپتى, كۇنى بۇگىنگە دەيىن جاس كەلىپ, دەنساۋلىق سىر بەرە باستاعانىنا قاراماستان, قابەن اقساقال اۋداندىق, قالالىق جانە ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ارداگەرلەر كوميتەتىنىڭ مۇشەلىك جۇمىستارىنان باس تارتىپ كورگەن ەمەس. اتقارعان جۇمىسىنا جالاقى دا سۇرامايدى, تەك جاراتقاننان حالىقتىڭ, ەلدىڭ اماندىعىن تىلەۋمەن كەلەدى.
ەڭبەك جولىندا توككەن تەرى مەن ەرىك-جىگەرى ەسكەرۋسىز قالمادى. وسى جىلداردا ون ءبىر مارتە ۇكىمەتتىڭ وردەن, مەدالدارىمەن ماراپاتتالىپتى. ولارى جارق-جۇرق ەتىپ كەۋدەسىندە جارقىراپ تۇر.
التىن, ءتىپتى گاۋھار تويلارىن بىرگە اتاپ ءوتىپ, اتتاي الپىس ءۇش جىل ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا جاراسىمدى عۇمىر كەشىپ كەلە جاتقان ومىرلىك جارى راشيدا شامەتقىزى ەكەۋىنىڭ ءوسىرىپ-تاربيەلەگەن بالالارى بۇگىندە ءبىر-ءبىر ءۇيدىڭ ءتۇتىنىن تۇتەتىپ, اتا, اكەلەرى قۇساپ ەل ءۇشىن ەڭبەك ەتىپ ءجۇر.
گۇلبارشىن وكەشقىزى
