Baǧytymyz – aiqyn, jolymyz – aşyq

Osydan säl erterekte aqparat betterınen elımızge belgılı suretşı Erbolat Tölepbaidyŋ anasynyŋ 100 jyldyǧyna arnap özınıŋ körmesın ötkızgenın jäne körmenıŋ «Bes kün» dep ataluyna bailanysty aitqanyn oqyǧan edım. 85 jasynda baqilyq bolǧan anasynan, ol kısı dünieden öter aldynda, Erbolat «Anaşym, senıŋ ömırıŋ jyldam öttı me?» dep sūraidy. Oǧan anasy «Balam, menıŋ ömırım bes kündei bolyp öttı. Bırınşı künımdı özımdı kışkentai qyz retınde esıme alamyn. Ekınşı künımde tūrmysqa şyqtym. Üşınşı künımde bosandym. Sodan keiın törtınşı künı özımdı aqyl toqtatqan äiel retınde bılemın. Mynau senımen söilesıp otyrǧan sätım – besınşı künım» dep jauap bergen eken.İä, ömır – özen. Uaqyt – aǧyn. Su sekıldı uysyŋda tūrmaidy, toqtausyz aǧyp, köşken seldei, esken jeldei baiqatpai ötıp jatady. Bır sözben aitsaq, uaqyt keruenıne böget joq. Mıneki, 2019 jyl da tarihtyŋ qoinauyna enıp, HHI ǧasyrdyŋ ekınşı onjyldyǧynyŋ soŋǧy jylyna aiaq bastyq. Qorqyt babadan jetken: «Ötken kün, keşe – tarih, keler kün, erteŋ – syr, bügıngı kün – syi» degen ūlaǧatty söz bar. Osy rette ötkennıŋ örnegın, bügınnıŋ bergenın sanaǧa salyp, salmaqtap qarasaq, tiegı aǧytylyp, tılı şeşılıp, köp jaittar köŋıldıŋ taqtasyna tüse qalady. Sondyqtan közden ketse de, köŋılde qalǧan tūstardan söz qozǧai otyrsaq artyq bola qoimas.
Şapqan attai şapşaŋ uaqyttyŋ aǧynynan bolu kerek, bız keide ıstelgen ırgelı ısterdıŋ astaryna boilai bermeitınımız bar. Kerısınşe, olardy syrtqy jūrt baiqap jatady. Mäselen, japoniialyq «Toshiba» korporasiiasynyŋ ökılı Akihiro Takubo bylai deidı: «Egemendık jariialaǧannan bergı qysqa merzım ışınde özınıŋ damuymen, syndarly saiasatymen, jarqyn bolaşaǧymen bükıl älemdı moiyndatqan bırden-bır el – ol Qazaqstan». Negızı, baryŋdy baǧalai bılgenıŋ de, elıŋnıŋ jetıstıgıne quana bılgenıŋ de jön. Ärine, ony özıŋ aitpai, basqalar aityp jatsa, mereiıŋ ekı ese ösetını jäne bar.
Jalpy, baqyt – baǧalai bılgennıŋ, barǧa asyp-taspai, joqqa sabyr saqtai alǧannyŋ ǧana basyna tūraqtaidy eken. Sondyqtan bız bardy baǧalap qoimai, ony saqtaudyŋ da joldaryn meŋgere bıluımız kerek. Äsırese, jaŋa zamannyŋ jasampazdyǧyna jūtylyp ketpeu üşın eskırgen közqarastan arylyp, dübırlı dünienıŋ daŋǧyl jolyna tüsudı jaŋaşa oilauymyz qajet. Osy oraida 2019 jyldyŋ täuelsız elımızdıŋ tarihynda alar orny erekşe deuge tolyq negız bar. 2019 jyly 19 nauryzda jergılıktı uaqyt boiynşa 19:00-de Qazaqstannyŋ Tūŋǧyş Prezidentı Nūrsūltan Nazarbaev öz ökılettıgın toqtatatynyn jariia ettı. Söitıp, Orta Aziiadaǧy postkeŋestık keŋıstıkte özınıŋ erkımen otstavkaǧa ketken alǧaşqy memleket basşysy retınde tarihqa aty jazyldy. Elbasynyŋ būl maŋyzdy şeşımı onyŋ jahandyq deŋgeide jäne tarihi auqymda tanylǧan saiasi qairatker retındegı ūlylyǧyn körsettı. Qazır N.Ä.Nazarbaevty körnektı reformator ärı älemdık deŋgeidegı ırı saiasatker dep tanidy, qūrmetteidı.
Konstitusiiaǧa säikes, jaŋa prezidenttı sailauǧa deiıngı aralyqta bilık tızgını Parlamenttıŋ spikerı Qasym-Jomart Toqaevqa berıldı. Öz kezegınde Toqaev Parlament palatalarynyŋ bırlesken mäjılısınde Tūŋǧyş Prezident – Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevqa «Halyq qaharmany» jäne «Eŋbek Erı» ataǧyn, Qūrmettı senator märtebesın, oblys ortalyqtaryndaǧy basty köşelerge atyn beru, sondai-aq Astana qalasynyŋ atauyn «Nūr-Sūltan» dep özgertu jönınde şeşım şyǧardy. Özınıŋ būl şeşımıne qatysty Qasym-Jomart Toqaev: «Bız qazırgı jäne keleşek ūrpaq ökılderı Elbasynyŋ saiasi mūrasyn jadymyzdan şyǧarmai, qadır tūtyp, tarihi eŋbegıne laiyqty qūrmet körsetuımız qajet. Būl halqymyzdy, äsırese jastardy tarihqa qūrmetpen qarauǧa tärbielep, Elbasynyŋ daŋqty qyzmetın ädıl baǧalau üşın asa qajet» dep oiyn tüiındedı.
Rasynda, bızderge bır-bırımızdıŋ jaqsylyǧymyzdy, artyqşylyǧymyzdy, bılıktılıgımızdı baǧalai bıluge maşyqtanǧannyŋ aiyby joq. Az ǧana uaqytta Elbasynyŋ qajyrly eŋbegınıŋ arqasynda Qazaqstan ülken jetıstıkterge qol jetkızdı. Elımızdı qazır älem moiyndaidy, beibıtşılık pen kelısımnıŋ mekenı retınde tanidy, qūrmetteidı. Özge elderdıŋ bız turaly «Qazaqstan joly» nemese «Qazaqstan modelı» degen sipattamalary – sonyŋ aiǧaǧy. «Jol anasy – ız» deidı halyq danalyǧy. «On adam jürgen jerde ız qalady, jüz adam jürgen jerde – soqpaq, myŋ adam jürgen jerde jol qalady» degen söz de bar. Olai bolsa, tonnyŋ ışkı bauyndai bırlıgı jarasqan halyq retınde Tūŋǧyş Prezident salyp bergen qazaqstandyq joldan taimau qajet. Qasym-Jomart Toqaevtyŋ jaz aiynda Qazaqstan Respublikasynyŋ jaŋa prezidentın sailau barysynda özınıŋ sailaualdy platformasyn «Sabaqtastyq. Ädıldık. Örleu» dep anyqtauy tegın emes. Nätijesı belgılı. Ülken saiasi dodada prezidenttıkke ümıtkerler arasynan Toqaev ozyp şyǧyp, egemen elımız tarihyndaǧy ekınşı Prezident retınde osy joǧary lauazymǧa basym dauyspen sailandy.
Köp ūzamai, iaǧni 2 qyrküiekte, Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan halqyna tūŋǧyş Joldauyn joldady. «Syndarly qoǧamdyq dialog – Qazaqstannyŋ tūraqtylyǧy men örkendeuınıŋ negızı» dep atalǧan Joldauda köpbalaly otbasylarǧa atauly äleumettık kömek, ūstazdardyŋ jalaqysyn köteru, mitingke şyǧuǧa rūqsat beru, tiımdı memlekettı jetıldıru tärızdı özge de özektı mäseleler qamtyldy. Sarapşylardyŋ aituynşa, būl Joldaudyŋ jönı bölek. Endıgı jerde eldegı ahual, sonyŋ ışınde aimaqtardaǧy halyqtyŋ jaǧdaiy saualnama negızınde naqty baǧalanatyn bolady, halyqpen tiımdı kerı bailanys ornata bılu, adamdardyŋ zäru mäselesın jedel şeşuge asa den qoiu memlekettık organdar jūmysyndaǧy basty baǧyt sanalady. Osy rette kelıp tüsken ötınış-şaǧymdary boiynşa qazır şeneunıkterdıŋ jūmysynyŋ, ıs-äreketınıŋ sapasyn baqylap-qadaǧalaityn arnaiy bölım qūryldy. Al Ükımet müşelerıne, memlekettık organdar men öŋırlerdıŋ, memlekettık kompaniialar men mekemelerdıŋ basşylaryna tiıstı reformanyŋ jüzege asyryluy üşın derbes jauapkerşılık jükteldı.
Joldauda sybailas jemqorlyq qylmysqa qatysty mäsele naqtylandy. Sybailas jemqorlyq boiynşa qylmys bolǧan bölımnıŋ bırınşı basşysynyŋ jauapkerşılıgı zaŋnamalyq ärı normativtık türde retteluı kerektıgı aityldy jäne Sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl departamentı qyzmetkerlerınıŋ jauapkerşılıgın qamtamasyz etu qajettıgıne nazar audaryldy. Sonymen bırge, jynystyq zorlyq-zombylyq, pedofiliia, esırtkı trafigı, adam saudasy, äielderge qatysty tūrmystyq zorlyq-zombylyq jäne jeke adamǧa, äsırese balalarǧa qatysty auyr qylmystar üşın jazany şūǧyl türde küşeitu jaily tapsyrma berıldı. Soŋǧy kezderı ekı inspektordyŋ brakonerler qolynan qaza tapqanyn ärı būl qaiǧyly oqiǧalar brakonerlıktıŋ ūiymdasqan qylmystyŋ qauıptı türıne ainalǧanyn eskere otyra, Prezident Ükımetke tiıstı zaŋnamany qataŋdatu üşın tūraqty şaralar qabyldaudy jüktedı. Jalpy, azamattardyŋ qūqyqtary men qauıpsızdıgın qamtamasyz etu üşın polisiiany, sot jüiesı men qūqyq qorǧau jüiesın tereŋ reformalau maŋyzdy mındet bolyp belgılendı.
Prezidenttıŋ Joldauynda «Küştı Prezident, yqpaldy Parlament, esep beretın Ükımet» ornyqtyru jönınde, adamdardyŋ barlyq sūranystaryna tez jauap beretın «estitın memleket» tūjyrymy qabyldanǧany jaily jäne ony jüzege asyru maqsatynda Prezident apparatynyŋ janynan Qoǧamdyq senım ūlttyq keŋesı qūrylǧany turaly da jan-jaqty aitylǧan. Negızgı tüiın, ol – tek dialog arqyly üilesımdı memleket qūruǧa bolady. Läiım solai bolǧai! Al äzırge kemşılıkterden kende emespız. Qoǧamnyŋ tüiındı mäselelerınıŋ tüiının tarqatuda bilıktegıler qauqarsyzdyq tanytuda. «El paidasy» degen tüsınıktı «Öz basymnyŋ paidasy» degen tüsınıkpen almastyryp alǧandar jetkılıktı. Tamyr-tanystyq bel alyp, öz jaqyndaryna maily jılıktı ülestıru jalǧasuda. Mäselen, belgılı bloger Ǧalym Baitoqtyŋ mälımetıne süiensek, Prezidenttık jastar kadrlyq rezervıne engızılgenderdıŋ tızımınde negızınen basşylardyŋ, bailyǧy men mansabyna masattanǧan baişykeşterdıŋ balalarynyŋ köpşılık ekendıgı anyqtalyp otyr. «Ūlyq bolsaŋ, kışık bol!» degen qanatty sözdıŋ būl azamattarǧa ülgı-önege bolmaǧandyǧy ökınıştı, ärine.
Köptegen sarapşylardyŋ derekterıne sensek, eger HH ǧasyrdyŋ 60-jyldarynda älemde eŋbek tabysynyŋ araqatynasy 13:1 bolsa, HHI ǧasyrdyŋ basynda būl araqatynas asa qauıptı deŋgeige jetıp, 60:1 boldy. Bailyqtyŋ 80 paiyzy ǧalamşar halqynyŋ besten bırınıŋ uysyna jinaqtalsa, qalǧan besten törtınıŋ qolyna nebärı 14 paiyzy ǧana basym bolyp qaldy. Jer betındegı eŋbekke qabılettı 2,6 milliard adamnyŋ barlyq tabysy at töbelındei az ǧana toptyŋ – 347 milliarderdıŋ ǧana tabysyna teŋ. «Alpari» JŞS habarlauy boiynşa Qazaqstanda eresek adamdar sany 12085857 adamdy qūraidy. 96,6 paiyz eresek halyqtyŋ jyldyq eŋbek tabysy 10 myŋ dollardan aspaidy. Al Zakon.kz portaly 162 adam Qazaqstannyŋ jarty bailyǧyna ie degen mälımet beredı. Qalǧan 3 paiyzdan astam adamdardyŋ jyldyq eŋbek tabysyn Zakon.kz bylaişa tarqatady:
2,7% (326 322 adam) – jylyna 10 myŋnan 100 myŋ dollarǧa deiın tabys tabady.
0,35% (42 301 adam) – 100 myŋnan million dollarǧa deiın tabys tabady.
0,05% (5 838 adam) – 1 millionnan 50 million dollarǧa deiın tabys tabady.
0,001% (162 adam) – jalpy bailyqtyŋ şamamen 55 paiyzyna ie. Olardyŋ ışınde 112 adam jylyna 50-den 80 million dollarǧa deiın alady. 45 adam 80 millionnan 800 million dollarǧa deiın tabys tabady. Bes adam 2-den 3 milliard dollarǧa deiıngı bailyqqa ie.
İä, keselı köp qiianatşyl zaman tek ülkendı emes, jasöspırım ūrpaǧyn da äntek būzyp, qaiyrsyz qatygezdıkke baulyp jatqany aşy da bolsa şyndyq. Keltırılgen mysaldar, tüptep kelgende, qoǧamda tübegeilı özgerıster qajet ekendıgın aiqyndaidy. Ärine, soqtyqpaly-soqpaly künderdıŋ bärın sätsızdık deu qate şyǧar. Bıraq dürbeleŋ däuır dübırlep kele jatqan tūsta şyŋdalyp, şiryǧu üşın de būl öte kerek. Osy oraida būl sūrqai dünie tūmaryn serpıp tastap, adamdyq ömırdıŋ keŋ örıstı jaryq jailauyn tek jıgerlı jalyn, talaby biık, ot jürektı jastar ǧana alary kümän tuǧyzbasy anyq. Sondyqtan 2019 jyl Tūŋǧyş Prezident bastamasymen Jastar jyly dep jariialanyp, Ükımet ony jüzege asyrudyŋ Jol kartasyn qabyldaǧan bolatyn. Jol kartasynda jastardy qoljetımdı baspanamen qamtamasyz etu, bılım alu, jūmyspen qamtu, biznestı damytu, jas otbasyn qoldau jäne özge de şaralar qarastyryldy.
Nätijesınde 2019 jyly 3 myŋ jas Qazaqstannyŋ üş ırı qalasynda, Nūr-Sūltanda – 1050 päter, Almatyda – 1050 päter, Şymkentte 900 jaldamaly tūrǧyn üi aldy. 3 myŋnan astam jas mamanǧa 13,5 milliard teŋgege tūrǧyn üige biudjettık nesie berıldı. «Diplommen auylǧa» memlekettık baǧdarlamaǧa qatysuşylarǧa 1500 AEK-ten aspaityn mölşerde (3787500 teŋge) biudjettık nesie beru qarastyrylǧan. Sonymen qatar «Jas käsıpker» jäne «Jas maman» jobalaryn qamtityn «Jastar – el tıregı» jobasyn jüzege asyru bastaldy. Būl jobalar «Eŋbek» memlekettık baǧdarlamasy aiasynda jüzege asyryluda. Memlekettık qoldau şaralarymen 209 myŋnan astam jastar qamtylyp, 172 myŋy jūmysqa ornalastyryldy. «Jas käsıpker» jobasy aiasynda 20 myŋ jas maman oqytyldy. 2019 jyly 9,5 myŋ jas jaŋa biznes ideialardy jüzege asyruǧa grant aldy. Jyl saiyn 10 myŋ jas grantqa ie bolady. 2,5 myŋ jas käsıpkerge öz ısın damytu üşın şaǧyn nesie berıldı. Üş jyldyŋ ışınde 15 myŋ adamǧa şaǧyn nesie berıletın bolady. «Jasyl el» jobasy aiasynda 20 myŋnan astam adam jūmyspen qamtyldy. Biyl 33 myŋǧa juyq jas jastar praktikasyna jıberıldı. Jastar jylynda QR Bılım jäne ǧylym ministrlıgı 53 755 grant böldı. Būl ŪBT tapsyruǧa ötınış bıldırgen ärbır ekınşı ümıtkerge JOO-ǧa tüsuge mümkındık berdı. Ǧylymi äleuettı damytu maqsatynda Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ Ūlttyq ǧylymi keŋesı arqyly jas ǧalymdardyŋ ırgelı jäne qoldanbaly zertteulerın granttyq qarjylandyruǧa 3 milliard teŋge bölındı. 2019 jyly jastardy qoldauǧa baǧyttalǧan 2,8 milliard teŋge somasyna 56 granttyq joba jüzege asyryldy. Granttyq jobalar boiynşa 2 millionnan astam jas memlekettık qoldau şaralarymen qamtylǧanyn atap ötken jön.
Özektı mäselenıŋ bırı joǧary oqu oryndary studentterınıŋ şäkırtaqysyn köteru bolatyn. Öitkenı būl mäsele nazardan tys qalyp, şäkırtaqy 2016 jyldan berı köterılmegen. Sondyqtan studentterdı qoldau üşın 2020 jyldyŋ 1 qaŋtarynan bakalavriat, magistratura jäne doktorantura studentterınıŋ şäkırtaqysyn 25 paiyzǧa deiın köteru turaly şeşım qabyldandy. Tolyqtai alǧanda, būl şamamen 130 myŋ adamǧa qatysty bolady. Däl osyndai qoldau kolledj studentterıne de körsetıledı. 2019 jyldyŋ qyrküiegınen jūmys mamandyǧyn alyp jatqan 122 myŋ şäkırttıŋ şäkırtaqysy 30 paiyzǧa artty. Ükımet 2020 jyldyŋ qaŋtarynan orta arnauly bılım alatyn kolledj studentterınıŋ şäkırtaqysyn 25 paiyzǧa arttyrady. Būl taǧy da 100 myŋ adamǧa qatysty. Būl şaralar studentterımızge jaqsy qoldau bolary sözsız.
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Jastar jylyn qorytyndylau barysynda osy derekterdı keltıre otyryp, volonterlıktı qoldau maqsatynda 2020 jyldy Erıktıler jyly dep jariialady. Qazır Qazaqstanda ekı jüzden asa erıktıler ūiymy jūmys ısteidı. Erıktıler qozǧalysyna 50 myŋnan astam adam tartylǧan. Bügınderı naqty ıs-şaralardyŋ jospary daiyndaluda. Jospardyŋ jobasynda volonterlıktı damytudyŋ 7 baǧyty qarastyrylǧan. Volonterlık baǧytynda infraqūrylymdy damytu közdelıp otyr. «Bilim», «Sabaqtastyq», «Saýlyq», «TazaQazaqstan», «Asylmura», «Qamqor», «Úmit» jobalary aiasynda erıktılerdı qoldau ortalyqtary qūrylmaqşy. Būdan bölek, 300 myŋ teŋgege deiıngı şaǧyn granttar qarastyrylǧan. Būl qarajat azamattardyŋ jergılıktı mäselelerdı şeşudegı küş-jıgerın qoldauǧa baǧyttalady. Barlyǧy tört jüzden astam şaǧyn grant berıledı. Sonymen qatar, öŋırlerdegı erıktılerdıŋ bastamalaryn qoldau maqsatynda «Jana bastama» jobasy jüzege asyrylady. Būl joba 170-ten astam volonterdıŋ bastamasyn jüzege asyrady. Ūiymdarda korporativtık volonterlıktı odan ärı damytu üşın biznes-sektordy belsendı türde tartu josparlanyp otyr. Erıktıler jyly şeŋberınde halyqaralyq yntymaqtastyq damytylady. Türlı dialog alaŋdarynda eŋ jaqsy erıktılerdı qatystyru arqyly Qazaqstannyŋ ökıldıgın arttyru közdelude. Qazaqstannyŋ damuyna üles qosqan eŋ jaqsy qazaqstandyq jäne şeteldık volonterlerdı yntalandyru üşın «Jyl volonterı» halyqaralyq syilyǧy taǧaiyndalmaq. Saiyp kelgende, atalǧan şaranyŋ el üşın eŋbek etetın jastardy tärbieleuge, dūrys baǧytqa saluǧa, jastardyŋ käsıbi bılıktılıkterın arttyruǧa, belsendı azamattyq ūstanymdaryn qalyptastyruǧa igı äserı bolary anyq.
Şükır, qazır de maqtan tūtarlyq jastarymyz barşylyq. Ärine, olardyŋ ışınde qazaqtyŋ saf altyndai tabiǧi mınez-qūlqyn, tym tereŋnen tolǧaityn telegeilıgın boiyna sıŋırıp ösken, el qadırın, jer qadırın perzenttık jürek tebırenısımen ūǧatyn, daraboz dala taǧdyrymen jan düniesı bıtısıp, bırıgıp ketken Dimaş Qūdaibergennıŋ orny erekşe ekendıgı dausyz. 2019 jyldy şyn mänınde Dimaş Qūdaibergen jyly dep atauǧa tolyqtai negız bar. Dimaştyŋ dombyranyŋ ünımen ömırdıŋ män-maǧynasyn filosofiialyq oimen tüiındep, öz qūpiiasyn, öz syr-symbatyn alǧaş ret betın aşqan arudaiyn ämbege jariia etken älemı tylsym, äserı gülsım airyqşa änderı jeterlık. Būl änder qazaqy qauym qaryndastyqtyŋ qaimana mınezınen, küibeŋ tūrmys-tırşılıktıŋ aiadai ǧana aiasynan äldeqaşan da şyǧyp ketken. Dimaştyŋ jūdyryqtai jüregıne syimai aspan aiasyna ūşyp şyqqannan berı! Būl jalt etpe jastyq däurennıŋ eŋ bır eleulı de qalauly tūsy bolar, bälkım.
Qazaq tılınıŋ ūltaralyq qatynas tılıne ainalatyn uaqyt keledı dep jüre bermei naqty jūmys ısteuımız kerek desek, Dimaş – sonyŋ bır jarqyn körınısı. Osy rette feisbukte jariialanǧan aqparattardyŋ bırınen myna bır üzındını keltıre ketsem artyq bolmas. «Qūdaidyŋ qazaqtyŋ tılıne degen közqarasy dūrys eken. Milliardtaǧan teŋge jūmsalsa da qoǧamnyŋ yqylasyn oiata almaǧan ana tılımızdı Dimaş ekı jyldyŋ ışınde BŪŪ törıne şyǧardy. Bügın AQŞ-tan, Qytai men Japoniiadan tarap jatqan aqparat qūraldary qazaq tılın üirenemın degenderdıŋ qatarynyŋ öskenın aityp jatyr. Endı Qazaqstannyŋ syrtqy imidjın köteruge, tıldı köteruge jūmsaityn qarjynyŋ 50 paiyzyn Dimaştyŋ prodiuserlık ortalyǧyna audaryp, onyŋ qūzyretın arttyrsaq, bır nätijege qol jetkızetın şyǧarmyz. Sebebı Sammit te, EKSPO da, Universiada, Aziiada oiyndary Dimaştai äser ete almady».
İä, Dimaştyŋ barlyq qoiylymdarynan ūlttyq naqyştar baiqalyp tūrady. Osydan janküierlerdıŋ änşını bükıl älemge qazaq mädenietı men muzykasynyŋ habarşysy dep beker atamaitynyn ūǧamyz. Dimaş zamanaui tuyndylardy oryndaǧanda klassikalyq muzyka mänerımen dästürlı qazaq änderın bükıl älemge tanytty. Mäselen, Niu-Iorkte ötken Dimaştyŋ soŋǧy konsertınde talai körermen taŋdai qaqty, qazaq änşısın «än şyrqaityn sensasiia» dep atady. Rasynda da, jer jüzınde sirek kezdesetın dauys keŋdıgı – 6 oktava. Sondyqtan da Dimaş bügınde ranker.com bedeldı basylymnyŋ reitingı körsetkışıne säikes är uaqyttaǧy ärı är kezdegı dünie jüzındegı ūly oryndauşylar arasynan bırınşı orynǧa şyǧyp otyr. Ekınşı orynda ūpai sany jaǧynan köp keiın qalyp qoiǧan Freddi Merkiuri, odan soŋ Maikl Djekson. Törtınşı orynda Uitni Hiuston, al Elvis Prestli bolsa besınşı orynda.
Qoryta aitsaq, talaptysy basşy, talanttysy qosşy bolyp, bır jaǧadan bas, bır jeŋnen qol şyǧaryp, ūiysyp eŋbek etsek qūt-bereke daryǧan quatty da ırgelı el bolarymyz haq. «Berekelı bolsa el, jaǧasy jailau ol bır köl» deidı hakım Abai. Al bereke degen – näzık närse. Soǧan mūqiiat bolaiyq. Ärbır beibıt künımızdı qadırlei bıleiık!