Kökıregınde säulesı bar adam kıtaphanaǧa barady, kıtap oqidy. Biık mädeniettıŋ, barlyq bılımnıŋ bastauy da, qoldauşysy da osy jer. Elorda – tek öner men öndırıstıŋ ortalyǧy ǧana emes, ǧūmyry ömırşeŋ kıtaphanalar mekenı. «Astana qalasynyŋ ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı» kommunaldyq memlekettık mekemesı – Astana mädenietınıŋ bır bölıgı.
Ruhani ortada – qyzu tırşılık
«Astana qalasynyŋ ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı» kommunaldyq memlekettık mekemesıne qarasty elordalyq kıtaphanalar – körkem ädebiettıŋ qomaqty qory jinaqtalǧan, baruşylar üşın ızdegen kıtaptaryn jedel jäne şyǧynsyz tanysuǧa mümkındık beretın basty derekköz. Iаǧni būl jer oqu, jūmys jäne qarym-qatynas, şyǧarmaşylyq damu üşın aşyq keŋıstıkke ainaldy. Mūnda kün saiyn qyzyqty ıs-şaralar, taŋǧajaiyp jäne intellektualdy adamdarmen kezdesuler ötedı.
– Elordalyq ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesınıŋ qyzmetkerlerı «Oqityn Qazaqstan – oqityn ūlt» jobasy aiasyndaǧy «Astana Eurasian Book Fair-2024» halyqaralyq kıtap körmesın ūiymdastyruǧa jäne ötkızuge belsene qatysty. Kıtap körmesınıŋ negızgı maqsaty – kıtap oqudy nasihattau, ädebi mūrany qoldau jäne damytu, oqyrman mädenietın qalyptastyru, sondyqtan bızge qarasty kıtaphanalar, onyŋ bılıktı qyzmetkerlerı būl üdeden şyǧa bıldı, – deidı Astana qalasy äkımdıgı ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı mekemesı kıtaphanany damytu jäne ädıstemelık jūmys qyzmetınıŋ basşysy Säule Urazbaeva.
Jaqynda ǧana ötken kıtap körmesı kezınde osy mekemege qatysty kıtaphanalar jetekşı baspalardyŋ kıtap önımderınıŋ eŋ üzdık zamanaui assortimentı boiynşa äleuettı paidalanuşylarǧa uaqytyly aqparat beru, älem deŋgeiındegı kıtaptardy şyǧaru jäne baspa industriiasynyŋ täjıribesın zerdeleu, ärtürlı halyqtyŋ ūlttyq ädebietımen tanysu, baspa salasyndaǧy jetıstıktermen bailanys ornatu jäne körsetu, ädebiettıŋ, kıtap mädenietınıŋ qazırgı damuy men onyŋ taraluyn taldau arqyly dostyq pen özara yntymaqtastyqty nyǧaitu sekıldı joǧary talaptardy zor jauapkerşılıkpen, naǧyz käsıbi bılıktılıkpen atqardy.
Naǧyz oqyrmandar – balalar
17-20 säuır aralyǧynda kongress-ortalyqtyŋ balalar aimaǧynda aşyq aqparattyq-tanymdyq ıs-şaralar öttı. Ony qalanyŋ qoǧamdyq jäne mädeni ortalyqtarymen bırlesıp qalanyŋ ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı mekemesı kıtaphanalarynyŋ qyzmetkerlerı ūiymdastyrdy. Mysaly, 17 säuırde Janar Batyrǧalieva men Aisūlu Akulovanyŋ «Öner arqyly saiahat» art-terapiiasy «Zamandas» otbasy aula klubymen bırge eresek balalarǧa arnaldy. Balalar jazuşysy Zäure Törehanmen ötken «Balalardyŋ talǧamyn tapqan jazuşy» kezdesuı öte qyzyqty, tartymdy öttı. Balalar jazuşysy büldırşınderge arnalǧan kıtaptaryn tanystyryp, keiıpkerlerın «söilettı». Sondai-aq mektepke deiıngı balalar üşın ūiymdastyrylǧan «Qara şaŋyraq» ūiymynyŋ jetekşısı Tūrar Sättarqyzynyŋ «Kıtappen dos bolamyz» şeberlık synyby airyqşa äsermen ötse, «Köŋıldı suretter» balalar studiiasynyŋ qatysuşylary studiia jetekşısı Elena Ostapchukpen bırge körmege kelgen barlyq balaǧa arnalǧan «Öz qiialyŋdaǧy ertegı» şyǧarmaşylyq şeberhanasyn tamaşa ūiymdastyrdy.
– Bızdıŋ kıtaphanalardyŋ «Astana Eurasian Book Fair-2024» halyqaralyq kıtap körmesıne qatysuy – ruhaniiattaǧy öte maŋyzdy oqiǧa. Öitkenı osy körmeler arqyly elorda tūrǧyndary men qonaqtary respublika öŋırlerınıŋ ölketanu ädebietımen, sondai-aq qazaqstandyq jazuşylar men aqyndardyŋ körkem şyǧarmalarynyŋ tamaşa ülgısımen tanysty, – deidı Astana qalasy äkımdıgı ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı mekemesı kıtaphanany damytu jäne ädıstemelık jūmys qyzmetınıŋ basşysy Säule Urazbaeva.
Bereke bastauy – tatu tırlık
El ışındegı berekelı, tatu tırlıktı qoldaǧan halqymyz tūtastyq qaǧidasyn berık ūstanyp keledı. Osyǧan qatysty qala kıtaphanalarynda türlı ıs-şara tūraqty ötıp tūrady.
Qalyŋ oqyrmanǧa qala jüielerınıŋ kıtaphanalarynda «Ūlt bırlıgı – ūly bailyq», «Halyqtardy bırıktırgen el», «Bırlıkpen, dostyqpen jäne eŋbekpen myqtymyz», «Ūlttar dostyǧy – tūraqtylyq kepılı», «Yntymaǧy jarasqan tuǧan ölkem – Qazaqstan», taǧy basqa köptegen kıtap körmesı, installiasiia daiyndalyp, ötkızıldı.
Körmelerde ūsynylǧan materialdar, qūjattar memleketımızdıŋ ūltaralyq kelısımdı saqtau jäne nyǧaitu mındetın baiandaidy. Qalamyzda, elımızde tūratyn halyqtyŋ ūlttyq qūndylyqtaryn, mädenietın saqtap, damytuǧa yqpal etetın etnomädeni bırlestıkterdıŋ, ortalyqtardyŋ rölın körsetedı.
Ortalyq qalalyq kıtaphananyŋ qyzmet körsetu bölımınde «Dostyǧy jarasqan el» dostyq keşı, №9 köpşılık kıtaphananyŋ «Tatulyq – el tıregı» balalar merekesı, №2 köpşılık kıtaphananyŋ «Ūlttar dostyǧy» patriottyq saǧaty, «Menıŋ Qazaqstanym, senı änge qosqym keledı!» №8 balalar kıtaphanasynda dostyq merekesı qyzyqty öttı. Onda kıtaphana qyzmetkerlerı ıs-şaraǧa qatysuşylarǧa beibıtşılıktı saqtau jolynda adamdar arasyndaǧy dostyq qarym-qatynastyŋ maŋyzyn aityp, öz Otanynyŋ tarihyn bılu, basqa halyqtarmen üilesımdı ömır süru qanşalyqty maŋyzdy ekenın nasihattady.
Halyqaralyq balalar kıtaby künı – qalalyq kıtaphanalardaǧy balalarǧa arnalǧan naǧyz siqyrly ertegıler künı merekesı. Mereke aiasynda qalalyq jüiedegı kıtaphanalarda kıtap pen oqudy nasihattauda «Kıtappen älemdı baǧyndyr!» PR-aksiiasy öttı. Onyŋ maqsaty – kıtapqa degen qyzyǧuşylyq pen süiıspenşılıktı tärbieleu, kıtap oquǧa yntalandyru, kıtap oqudy nasihattau, kıtappen qarym-qatynas mädenietın saqtau, balalardy körkem mätındı tyŋdauǧa jäne tüsınuge üiretu.
Älemdı baǧyndyr!
Elordada «Kıtappen älemdı baǧyndyr!» aksiiasy aiasynda qyzyqty ıs-şaralar ūiymdastyryldy. «Kıtap älemı dostardy jinaidy» körme-installiasiiasyn ortalyq qalalyq kıtaphananyŋ qyzmet körsetu bölımı ötkızdı. «Kıtappen älemdı baǧyndyr!» aksiiasy kezınde balalar jazuşysymen motivasiialyq kezdesu ortalyq balalar-jasöspırımder kıtaphanasynyŋ qabyrǧasynda öttı. «Menıŋ alǧaşqy kıtabym» ädebi-tanymdyq oiynyn №3 köpşılık kıtaphana qyzmetkerlerı №68 mektep-gimnaziia oquşylaryna arnady. Kıtaphana qyzmetkerlerı osy ıs-şaralarda balalardy äigılı ertegıler şyǧarmaşylyǧymen, ädebi keiıpkerlerımen tanystyrdy. Kezdesulerdıŋ maqsaty – balalardyŋ kıtap oquǧa degen qyzyǧuşylyǧyn oiatu, jas jetkınşekterdıŋ kıtapqa degen mädenietın tärbieleu jäne oqu arqyly şyǧarmaşylyǧyn damytu, kıtaphanaǧa jüielı türde baruǧa yntalandyru.
Ǧaryşty igereiık!
Jyl saiyn ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı mekemesınıŋ qyzmetkerlerı Düniejüzılık ǧaryşkerler jäne aviasiia künın atap ötedı.
– Qyzyqty taqyryp töŋıregınde ötken qoǧamdyq ıs-şaralar: «Adam ǧalamdy aşady» ǧaryş saǧaty, «Ǧaryşqa sapar», «Elımızdıŋ maqtanyştary – qazaq ǧaryşkerlerı», «Jerdegı tartymdylyqqa qarsy tūra» tanymdyq saǧaty, «Belgısız jūldyzdarǧa ūşyp, ǧaryşqa adam şyqty…» tanymdyq sabaǧy. Kıtaphana qyzmetkerlerı ıs-şaralar arqyly jūldyzdarǧa qalai jaqyndauǧa bolatyny, mūndai batyl armannyŋ nege aparary turaly qyzyqty aqparat beruge tyrysty. Baiqoŋyr ǧaryş ailaǧy, alǧaşqy ǧaryşkerler jäne adam ärqaşan jūldyzdarǧa, biıkke, künge jaqynyraq ūşudy armandaityny turaly, adamzattyŋ ǧalamǧa jeŋıstı şyǧuy Qazaqstan jerınen bastalǧany turaly tamaşa aqparattar aityldy. Oquşylar ǧaryş, belgılı ǧaryşkerler turaly bılımın köbeitıp, armanyna qanat bailap, bolaşaqqa senımmen qarauyna, este saqtau qabıletın, logikasy men oilauyn damytuǧa, öz elı üşın maqtanyş sezımın tärbieleuge yqpal etkenı anyq, – deidı Säule Qabdeşqyzy.
Eŋbek adamy –eldıŋ qūty
Qazırgı qoǧamda eŋbek adamyn, öz ısınıŋ bılgırın nasihattau özektı. Qala kıtaphanalarynyŋ basym mındetınıŋ bırı – oqyrmandar arasynda eŋbek qūndylyǧy ideologiiasyn ılgerıletu boiynşa jūmys ūiymdastyru.
– Qoǧamdaǧy eŋbek qūndylyǧy ideologiiasyn nasihattau, öz käsıbınıŋ şeberlerı ısın ılgerıletuge qatysty atqarylǧan jūmys qomaqty. Oqu zalynda kıtap körmelerı, taqyryptyq būryştar ünemı jūmys ısteidı, «Eŋbek adamy – el äl-auqatynyŋ negızı», «Şyǧarmaşylyq jäne jasampaz eŋbek», «Men öz jūmysymdy jaqsy köremın» jäne taǧy basqa kıtap körmelerındegı qūndy materialdar, qyzyqty qūjattar eŋbekke yntalandyrudyŋ oŋ mysalyn körsetedı, eŋbek adamyna qūrmetpen qarauǧa bastaidy, – deidı Säule Qabdeşqyzy.
Osy oraida №1 köpşılık kıtaphana qyzmetkerlerı Astanadaǧy №7 sport mektebınıŋ oquşylarymen «Eŋbek bärın jeŋbek» eŋbek saǧatyn ūiymdastyryp, ötkızdı. Kezdesulerde kıtaphana qyzmetkerlerı qatysuşylardyŋ ärtürlı käsıp turaly oi-örısın keŋeitıp qana qoimai, jūmysşy käsıbınıŋ bedelın köteruge tyrysty. Eŋbek adamyna qūrmetpen qarau, mamandyq taŋdauda jastardyŋ käsıbi baǧdar aluy, eŋbekke äleumettık qyzyǧuşylyqty tartudy maqsat ettı.
Tarihty tanu –özıŋdı tanu
Biyl belgılı avtorlardyŋ, aqyndardyŋ, tanymal tūlǧalardyŋ mereitoiy atalyp ötedı. Kıtaphana qyzmetkerlerı qalyŋ oqyrman arasynda jazuşylardyŋ, aqyndardyŋ, mädeniet, qoǧam qairatkerlerınıŋ şyǧarmaşylyq mūrasyn nasihattau jolynda eŋbektenıp jür.
Kıtaphana qyzmetkerlerı Joşy ūlysynyŋ qūrylǧanyna 800 jyl toluyn qalyŋ oqyrman arasynda atap ötıp, memleketımızdıŋ ǧasyrlar boiy tüpkı tamyryn körsetuge tyrysty. Mysaly, №2 köpşılık kıtaphananyŋ qyzmetkerlerı №49 orta mekteptıŋ 9-synyp oquşylaryna «Joşy han jäne onyŋ ūlysy» atty tarihi sabaq ūiymdastyrsa, «Altyn Orda – Joşy ūlysy» kıtap ekspozisiiasynyŋ ädebietterıne bır ai boiy ortalyq qalalyq kıtaphananyŋ qyzmet körsetu bölımı oqu zalynyŋ qyzmetkerlerı şolu jasady.
Kıtaphana qyzmetkerlerı derektı materialdarǧa, tarihi qūjattarǧa süiene otyryp, oqyrmandarǧa Joşy ūrpaqtarynyŋ alty ǧasyr boiyndaǧy, 1224-1860 jyldar aralyǧyndaǧy Qazaqstan tarihyn körsettı. Köptegen djuchid keiınırek bızdıŋ tarihymyzda maŋyzdy röl atqardy. Olar: Älihan Bökeihanov, Şoqan Uälihanov, Ermūhan Bekmahanov, Sanjar Asfendiiarov jäne taǧy basqa qazaqtyŋ bırtuar tanymal tūlǧalary.
Astana qalasy äkımdıgınıŋ «ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı» kommunaldyq memlekettık mekemesınıŋ qūramyna 18 kıtaphana kıredı. Kıtaphananyŋ jalpy kıtap qory – 738000. Oqyrman sany 83200-den asady.
