مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ العاشقى جولداۋىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا تاپسىرما بەردى. نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆتىڭ كاسىپكەرلەرمەن كەزدەسۋىندە بيلىك پەن بيزنەس وكىلدەرىنىڭ الدىنا قويىلىپ وتىرعان جاڭا مىندەتتەر جان-جاقتى سارالاندى. سونىمەن قاتار سالاداعى تۇيتكىلدەر ءسوز بولىپ, بىرقاتار ۇسىنىستار ايتىلدى.
ەكىنشى يندۋستريالدى پارك اشىلادى
– نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ جالپى وڭىرلىك ونىمىندە شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ۇلەسى 58,8 پايىزعا جەتتى. بۇل كورسەتكىش مەملەكەتىمىز كاسىپكەرلىكتىڭ دامۋىنا قولايلى ورتا قالىپتاستىرعانىن كورسەتەدى. قازىرگى كەزدە قانشاما كىسى ءوز كاسىبىن اشتى. ەلوردانىڭ وزىندە 124 مىڭنان استام ادام وسى سالادا تىركەلدى. بۇل جۇمىستى ءالى دە جانداندىرۋ كەرەك. سەبەبى ءومىر ءبىر ورىندا تۇرمايدى, باسەكەلەستىك ارتىپ كەلە جاتىر. جاڭا مۇمكىندىكتەردىڭ اشىلۋىمەن قاتار, جاڭا سىن-قاتەرلەر دە الدىمىزدان شىقتى, – دەدى ا.كولگىنوۆ.
ەل بويىنشا 2024-2025 جىلدارعا دەيىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ جالپى وڭىرلىك ونىمدەگى ۇلەسىن 40 پايىزعا جەتكىزۋ تۋرالى مىندەتى تۇرعانىن ەسكە سالعان قالا باسشىسى ەلوردا بۇل كورسەتكىش بويىنشا اجەپتاۋىر العا كەتكەنىن ايتا كەلە, مۇنىمەن توقتاماي, ءىستى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن بىرقاتار شارالار قولعا الىنىپ جاتقانىن جەتكىزدى.
– قالاداعى №1 يندۋستريالدى پارك تولىپ قالدى. قازىر ءبىز №2 يندۋستريالدى پاركتى اشۋ جۇمىستارىن باستاپ جاتىرمىز. ءتيىستى قاۋلى قابىلداندى. ياعني زاڭدىق تۇرعىدان قۇجاتقا قول قويىلدى. ەكىنشى پارككە 400 گەكتاردان استام جەر ءبولىندى. بيىل ونى اشۋ بويىنشا بارلىق دايىندىق جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, جوبالىق-سمەتالىق قۇجات ازىرلەنەدى. كەلەسى جىلى ينجەنەرلىك جەلىلەر كەزەڭ-كەزەڭىمەن تارتىلا باستايدى. سەبەبى 400 گەكتار اۋماقتى ءبىر جىلدا يگەرۋ مۇمكىن ەمەس, – دەدى قالا اكىمى.
تاكسيدىڭ ونلاين ءتىزىمى نە بەرەدى؟
كاسىپكەرلەردىڭ كەزەگى كەلگەندە اۆتوكولىك يەلەرى اسسوتسياتسياسىنىڭ توراعاسى مەدەت قۇرمانوۆ تاكسي سالاسى بويىنشا بىرقاتار ۇسىنىستاردى جەتكىزدى. «قالادا جولاۋشىلاردى تاسىمالداۋ ءىسى قارقىن الىپ كەلە جاتىر. تاكسي ءوز كەلبەتىن قالىپتاستىردى. بىراق سەرۆيس, ينۆەستيتسيالاردى تارتۋ جانە تاكسي قىزمەتىنە قاتىسۋ بويىنشا بىرقاتار تۇيتكىلدەر بار. اكىمدىكتە تاكسيمەن جۇمىس ىستەيتىن ارنايى ءبولىم قۇرىلسا دەگەن تىلەگىمىز بار. سەبەبى بۇل قىزمەتتى رەتتەۋ ءىسى ءالى دە ەسكى ادىستەرمەن جۇرگىزىلىپ جاتىر. تسيفرلاندىرۋ ءداۋىرىنىڭ تالاپتارى باسقا بولىپ وتىر» دەگەن ول قازىرگى كەزدە تاكسي قىزمەتىنە رەبرەندينگ جاسالىپ, سونىڭ ىشىندە كولىكتەر بوياۋى قىزىل جانە كوك تۇستەردەن ۇلتتىق ورنەكتەردى قولدانۋمەن جاسىل مەن سارى تۇسكە اۋىستىرىلىپ جاتقانىن جەتكىزدى.
– الماتى, شىمكەنت جانە نۇر-سۇلتان قالالارىندا تاكسي ءتۇسىنىڭ بىرىڭعاي جۇيەسىنە كوشىپ جاتىرمىز. مەملەكەتىمىز ءتۋريزمدى دامىتۋدى قولعا الدى. ۇلتتىق ورنەكتەردى مادەنيەتىمىزدى تانىتۋ ماقساتىندا قوستىق. ال جاسىل مەن سارى تۇستەر قاۋىپسىزدىككە قىزمەت ەتەدى. وسى تۇستەر كولىكتەر اعىنىندا جاقسى كورىنەدى, – دەدى م.قۇرمانوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, تاكسي قىزمەتى مەن تاكسي جۇرگىزۋشىلەردىڭ ونلاين ءتىزىمىن جاساۋ كەرەك. بۇل ءتىزىم وسى قىزمەتتى قاداعالاۋعا جول اشادى. سەبەبى بۇگىندەرى رەسمي تاسىمالداۋشى مەن بۇل قىزمەتكە جولدان قوسىلعانداردى ايىرۋ مۇمكىن بولماي قالدى. «يندرايۆەر», «ياندەكس», «استانا تاكسي» سەكىلدى تاكسي قىزمەتتەرى مەن كوشەدە توقتايتىن كولىكتەردىڭ ءبارىن قازىر جولاۋشىلار ءبىر تاكسي دەپ بىلەدى» دەدى كاسىپكەر.
قالا اكىمى قوعامدىق كولىك جۇمىسىن, سونىڭ ىشىندە تاكسي قىزمەتىن رەتتەۋگە استانا LRT كومپانياسىنىڭ الەۋەتى جەتىپ وتىرعانىن, سوندىقتان اكىمدىك جانىنان ارنايى ءبولىم اشۋدىڭ قاجەتتىلىگى جوق ەكەنىن ايتتى. «قازىرگى كەزدە قۇرىلىمداردى قىسقارتۋعا تاپسىرما بەرىلدى. ءارتۇرلى قىزمەتتەردى وڭتايلاندىرىپ, باسشىلاردى ازايتىپ, ناقتى جۇمىستاردى اتقاراتىن ادامداردى كوبەيتۋىمىز كەرەك. سوندىقتان تاكسيمەن اينالىساتىن ارنايى ءبولىم اشا المايمىز» دەگەن ا.كولگىنوۆ تاكسي قىزمەتى مەن تاكسي جۇرگىزۋشىلەردىڭ ونلاين ءتىزىمىن جاساۋ ۇسىنىسىن قولدايتىنىن ايتتى.
– قازىر تسيفرلاندىرۋ داۋىرىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ دە ءتۇر-ءتۇرى بار. وسى ىستە ەڭ باستىسى قاۋىپسىزدىكتى ويلاۋىمىز كەرەك. تاكسي بويىنشا بارلىق مالىمەتتەر ءبىر تىزىمدە ورنالاسۋى ءتيىس. بۇل جۇمىسپەن ورىنباسارىم ماليكا ەرلانقىزى اينالىسادى. قالعانىن استانا LRT رەتتەيدى, – دەدى قالا باسشىسى.
يگەرىلمەگەن جەر تەلىمدەرىقايتارىلادى
كاسىپكەرلىك جونىندەگى وڭىرلىك كەڭەس مۇشەسى ابزال ساعىمباەۆ قۇرىلىس سالۋشىلار ەسەبىنەن سالىنعان ينجەنەرلىك جەلىلەر جانە اۋكتسيون ارقىلى جالعا بەرىلەتىن جەر تەلىمدەرىن يگەرۋ ماسەلەلەرىن كوتەردى.
– ءبىز بۇل ماسەلەلەر بويىنشا كومەكتەسەمىز. بىراق الىپساتارلىقتىڭ بولماۋىن قاداعالايمىز. سەبەبى كەيبىر كاسىپكەرلەر ادەيى جەر تەلىمدەرىن يگەرمەيدى. ولار كەيىننەن قىمباتقا ساتامىز دەپ ويلايدى. مۇنداي ارەكەتتەردى بىردەن تىيۋ كەرەك. مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا وسى ماسەلەگە نازار اۋداردى. ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا دا جەر تەلىمدەرىن يگەرۋ ماسەلەسى تالقىلاندى. ءشوپ قورىعان ءيتتىڭ جاعدايىنا جەتكىزبەي, «ماعان دا جوق, وزگەگە دە جوق» دەگەن نيەت بولماۋ كەرەك.
ەكى-ءۇش نەمەسە بەس جىلدان بەرى يگەرىلمەگەن جەر تەلىمدەرىن قايتارامىز. وسىنداي جەرلەردى يگەرەتىندەرگە جاعداي تۋعىزۋىمىز قاجەت. ەندى يندۋستريالدى پاركتە جەر تەلىمدەرى جالعا ۇزاق مەرزىمگە بەرىلمەيدى. ەڭ كوبى ءبىر-ەكى جىلعا عانا بەرەمىز. يگەرىلمەسە, كەرى قايتارامىز, – دەدى ا.كولگىنوۆ.
تۋريستىك حابتىڭ ارتىقشىلىعى
«اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى جانىنداعى تۋريزم كوميتەتىنىڭ مۇشەسى قانات ەلەۋسىزوۆ ەلوردا ءتۋريزمىن دامىتۋعا قاتىستى بىرقاتار ۇسىنىستاردى جەتكىزدى. ونىڭ ايتۋىنشا, ءتيىستى زاڭناماعا سايكەس شەتەلدىك كومپانيالارعا ەلىمىزدە تۋريزممەن اينالىسۋعا رۇقسات بەرىلگەن. ولار وزدەرىنىڭ اۆتوبۋستارىمەن, وزدەرىنىڭ گيدتەرىمەن ەلورداعا كەلەدى.
– ءبىز تۋرالى اقپاراتتى ولار عالامتوردان الادى. ولاردىڭ نە جايلى ايتاتىندارى كۇمان تۋدىرادى. بۇل جەردە ماسەلە اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىككە بارىپ تىرەلەدى. جەرگىلىكتى جەردە ءتۋريزمدى قولعا مىقتاپ الۋ كەرەك. بىراق قازىر تۋريستىك اۆتوبۋستار مەن گيدتەر جاعىنان تاپشىلىقتى سەزىنىپ وتىرمىز. قالا اكىمدىگى جانىنداعى الاڭدا «الماتى ۆيزيت» سياقتى تۋريستىك حاب قۇرۋدى ۇسىنامىن. سول جەردە تۋريستەردى اقپاراتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, ول اۋماقتا اۆتوبۋستار, گيدتەر, قولونەرشىلەر وتىرۋى كەرەك. سەبەبى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ تاريحى سول اۋماقتان باستالادى. كەشەگى اقمولا مەن تسەلينوگرادتىڭ ىزدەرى سول جەردە سايراپ جاتىر. ەكسكۋرسيالار وسى جەردەن ءوربۋى ءتيىس. رەسەيلىك تۋريستەر الاڭعا كەلگەندە, ءبىزدىڭ اۆتوبۋستارعا وتىرۋلارى كەرەك. قازىر ەكونوميكالىق تۇرعىدان ۇتىلىپ جاتىرمىز. سەبەبى تۋريزمنەن تۇسەتىن قارجىنىڭ كوبى رەسەيگە كەتىپ جاتىر. وسى ەلمەن قاتار قىرعىزستان جانە وزبەكستاننىڭ تۋريستەرى ەلىمىزگە كوپ كەلەدى. ارينە, ولارعا سول ەلدەردىڭ تۋريستىك كومپانيالارى قىزمەت كورسەتەدى. ءوز گيدتەرىمىزدى وقىتۋىمىز دا قاجەت. تۋريستىك باعىتتى جاساۋعا عالىمدار تارتىلۋى ءتيىس. سەبەبى قازىر ءارتۇرلى اقپارات بەرىلىپ جاتىر. رەسەيدىڭ, قىرعىزدىڭ, وزبەكتىڭ, قىتايدىڭ تۋريستىك كومپانيالارى تاراتاتىن اقپاراتتا بىرىزدىلىك جوق. ءوزىمىزدىڭ كومپانيالار اقپاراتىندا دا الا-قۇلالىق كەزدەسەدى. ماسەلەن, قازاقتىڭ شىعۋ تەگى تۋرالى ءارتۇرلى اقپارات ايتىلادى. بىرەۋلەر مۇنى جانىبەك پەن كەرەي حانداردان باستاپ تاراتادى. بىرەۋلەر عۇنداردان شىعارادى. ەندى بىرەۋلەر قازاقتار التاي جاقتان شىقتى دەيدى. سوندىقتان اكىمدىكپەن بىرگە ءبىر جۇيەگە تۇسكەن اقپاراتتى دايىنداۋىمىز كەرەك. باستىسى, قالادا ءتۋريزمدى جۇرگىزۋدىڭ ەرەجەلەرى مەن ستاندارتتارى ازىرلەنۋى قاجەت. ەكپىندى بۇقارالىق تۋريزمگە ەمەس, ساپالى تۋريزمگە قويۋ كەرەك. بۇقارالىق تۋريزم قانشا تۋريست كەلىپ كەتكەنى جايلى ستاتيستيكانى عانا بەرەدى. ال ساپالى تۋريزم قارجى اكەلەدى. ەلوردا بۇل بيزنەستى قالاي جۇرگىزۋ كەرەكتىگىن بۇكىل ەلگە كورسەتۋى ءتيىس. سەبەبى ىشكى نارىقتى ءالى قورعاي الماي وتىرمىز. تۋروپەراتورلارىمىزدىڭ الەۋەتى تومەن. وسىلاي كەتە بەرسە, شەتەلدىك كومپانيالار بۇكىل نارىقتى جاۋلاپ, ءوزىمىز دالادا قالامىز, – دەگەن ق.ەلەۋسىزوۆ قىتاي جانە يسپانيا ەلدەرىنىڭ تاجىريبەسىن مىسالعا كەلتىردى.
ونىمەن تولىعىمەن كەلىسكەن قالا باسشىسى تۋريستىك حاب قۇرۋ ماسەلەسى قارالاتىنىن جەتكىزدى. «جاقىندا پرەزيدەنت ەلوردادا تۋريزم ۋنيۆەرسيتەتى قۇرىلاتىنىن ايتتى. قازىر ءبىز ءتيىستى عيماراتتى دايىنداپ قويدىق. تۋريزم سەكتورىنا جاقسى ينۆەستيتسيالاردى تارتۋعا بولادى. بۇل ماسەلەنى بىرىگىپ اقىلداسايىق. ەرەجەلەر مەن ستاندارتتار ءسوزسىز بولۋى كەرەك. ەلوردادا تۋريزممەن «استانا كونۆەنشن بيۋرو» كومپانياسى اينالىسادى. ءبىز قولداۋ كورسەتەمىز» دەگەن قالا باسشىسى قازىر ەلوردادا ۇلكەن حالىقارالىق شارالار ءوتىپ جاتقانىن, بۇل ءتۋريزمدى دامىتۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەتىنىن ايتتى.
سونىمەن قاتار كەزدەسۋدە ايەلدەر كاسىپكەرلىگىن, بوۋلينگ پەن كيبەرسپورتتى دامىتۋ, اۆتوپاركتەرگە سۋبسيديا ءبولۋ ماسەلەلەرى قوزعالدى. قالا باسشىسى كاسىپكەرلەرمەن وسىنداي كەزدەسۋلەر ءجيى ۇيىمداستىرىلاتىنىن ايتىپ, جۇزدەسۋ سوڭىندا ولاردى جەكە-جەكە قابىلدادى.
