3 شىلدە كۇنى «حان شاتىر» ساۋدا, ويىن-ساۋىق ورتالىعى الاڭىندا بوي كوتەرگەن ەتنواۋىلدا «مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى استانا» كوشپەندىلەر وركەنيەتى فەستيۆالى اشىلادى. ەلوردادا توعىزىنشى مارتە وتەتىن فەستيۆالدە باياعى-باعزى زاماننان تامىر تارتاتىن بابالارىمىزدىڭ مادەنيەتى مەن ونەرى, سالت-ءداستۇرى, تۇتاستاي العاندا تۇرمىس-تىرشىلىگى بۇگىنگى كۇندەرمەن ۇشتاسىپ, سالتانات قۇرادى.
سونداي-اق, «مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى استانامەن» قاتار ءوتىپ كەلە جاتقان «استانا-ارقاۋ» ءداستۇرلى تۇركى مۋزىكاسى فەستيۆالى 4 شىلدە كۇنى «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ كامەرالىق زالىندا شىمىلدىعىن ءتۇرىپ, 6 شىلدەدە وسى الاڭدا تۇيىندەلەدى.
وسىعان وراي, بۇگىن اتالعان ەكى فەستيۆالدى دە ۇيىمداستىرۋشى توپتىڭ قاتىسۋىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى. «استانا-ارقاۋ» فەستيۆالىنىڭ پروديۋسەرى اسقار وماروۆ, اتالمىش فەستيۆالدىڭ رەجيسسەرى باعدات تىلەگەنوۆ, «مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى استانا» فەستيۆالىنىڭ ەكىنشى رەجيسسەرى ارايلىم قالدىباەۆا جانە «Nomad» كاسكادەرلەر توبىنىڭ جەتەكشىسى جايداربەك كۇنعوجىنوۆ بىرنەشە كۇنگە سوزىلاتىن قوس شارانىڭ باعدارلاماسىمەن تانىستىردى.
3-6 شىلدە ارالىعىندا وتەتىن «مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى استانا» فەستيۆالىن كورەرمەندەر سول كۇندەرى ساعات 11.00-دەن باستاپ 22.30-عا دەيىن تاماشالاي الادى. ال, اتالمىش شارانىڭ اياسىندا تويشىل قاۋىمنىڭ تانىم كوكجيەگىن كەڭەيتىپ, سان ءتۇرلى قىزىققا كەنەلتەتىن شەبەرلىك دارىستەرى, كونتسەرتتەر, ۇلتتىق ويىندار, سپورتتىق شارالار ۇيىمداستىرىلادى. ماسەلەن, بالالارعا كوشپەندىلەردىڭ باسپاناسى – كيىز ءۇيدى قۇراستىرۋدىڭ قىر-سىرى ۇيرەتىلەدى. قولونەر بۇيىمدارىنىڭ كورمە-جارمەڭكەسى ءوتىپ, كەز كەلگەن ادام ونى جاساۋدىڭ سىرىنا ۇڭىلە الادى. «اق ساندىق, كوك ساندىق» اتالاتىن باعدارلامادا ۇلتتىق ويىندارعا قاتىسا الادى. حالىق «ات جالىندا» اتتى شاباندوزدار دۋمانىن, «سايات» قۇسبەگىلىك ونەرىن, كوشپەلى تسيرك باعدارلاماسىن تاماشالايدى.
بىزگە ءبىر ۇناعانى, «مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى استانا» فەستيۆالى باعدارلاماسىندا بيىلعى ەلەۋلى داتالار قامتىلعان. اتاپ ايتساق, ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ 100 جىلدىعىنا وراي, الاڭدا «ەرەۋىل اتقا ەر سالماي» كونتسەرتى وتەدى. سونداي-اق, جامبىل جاباەۆتىڭ 170 جىلدىعىنا ارنالىپ, «تىڭدا, دالا, جامبىلدى» اتتى باعدارلاما جانە دانەش راقىشەۆتىڭ 90 جىلدىعىنا لەكتسيا-كونتسەرت دايىندالدى. فەستيۆال اياسىندا حالىقتى ساعىندىرعان بەلگىلى ءانشى, قر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى نۇرلان ونەرباەۆ «وي, كوك» كونتسەرتىن بەرەدى. تانىمال ءداستۇرلى انشىلەر ساۋلە جانپەيىسوۆا مەن ەرلان رىسقالي «قوس القا» كونتسەرتتىك باعدارلاماسىن ۇسىنادى. «جۇيەلى ءسوز» اتتى ايتىستا اقىندار ءسوز قاعىستىرادى.
«كوك كۇيمە», «جاپپا قوس», «يتارقا», «شوشالا» ۇعىمدارىن بىلەسىزدەر مە؟ فەستيۆالگە كەلسەڭىزدەر, كوشپەندىلەردىڭ تۇرمىسىمەن بايلانىسى بار اتالمىش سوزدەردىڭ ءمان-ماعىناسىنا قانىعاسىزدار. بەس كيىز ۇيدە جايعاستىرىلعان كوشپەندى مۋزەي جادىگەرلەرى دە حالىقتى قىزىقتىرارى ءسوزسىز. ونداعى زاتتار ماڭعىستاۋ, الماتى جانە وزگە دە ەلىمىزدىڭ وبلىستارىنان اكەلىنىپ, سۋرەتشى-رەستاۆراتور قىرىم التىنبەكوۆ جانە سۋرەتشى-زەرگەر سەرجان باشيروۆتىڭ جيدالارىنان الىنعان. «بالبالدار» ينستاللياتسياسى دا اتا-بابالارىمىزدىڭ ومىرىنەن سىر شەرتپەك.
«استانا-ارقاۋ» ءداستۇرلى تۇركى مۋزىكاسى فەستيۆالىنە كەلسەك, وعان ەلىمىزدە اتى بار ونەرپازدار جانە باۋىرلاس مەملەكەتتەردەن كوپتەگەن ونەر يەلەرى قاتىسادى. وسى فەستيۆال ارقىلى حالىق قازاقستانداعى ءداستۇرلى مۋزىكا مەكتەپتەرىنەن حابار الىپ, قىرعىزستان, قاراقالپاقستان, ازەربايجان, تۇركيا, يران جانە رەسەيدەگى تۇركى تەكتەس حالىقتاردىڭ ونەرىنە قانىعادى. بيىلعى فەستيۆالدىڭ ەرەكشەلىگى, وعان بۇگىنگى كۇنى مادەنيەتى قۇرىپ كەتۋدىڭ از-اق الدىندا تۇرعان يرانداعى قاشقايلار كەلىپ, ءوز ونەرىن پاش ەتپەك. سونداي-اق, بۇل فەستيۆالدىڭ تەلەنۇسقاسىن تۇركى ەلدەرى تەلەارنالارىنا تاراتىلماق. سونىڭ ءبىرى تاتارستاننىڭ «تنۆ» ارناسى بولماق.
جالپى, «استانا-ارقاۋ» ۇسىناتىن كونتسەرتتىك باعدارلامانىڭ ءار كۇنىنىڭ حالقىمىزدىڭ تابيعاتىنا جاقىن ءوز اتاۋى بار. مىسالى, العاشقى كۇنگى كونتسەرت «تابالدىرىق» اتالادى. ەكىنشى كۇنى «ءتور» اتاۋىمەن ءوتىپ, سوڭعى كۇنى «شاڭىراق» اتىمەن تۇيىندەلەدى.
امانعالي قالجانوۆ
