Lev Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ Jurnalistika jäne saiasattanu fakultetınde «Qazaqstan Respublikasynyŋ ǧylymyn damytuǧa sıŋırgen eŋbegı üşın» belgısınıŋ iegerı, alaştanuşy, tarih ǧylymdarynyŋ doktory, professor Qyryqbai Allabergennıŋ 70 jyldyǧyna arnalǧan «Alaş mūrasyn zertteu paradigmalary: baspasözdıŋ tarihi jäne täjıribelık maŋyzy» atty respublikalyq ǧylymi-täjıribelık konferensiia öttı.
Konferensiiaǧa Jurnalistika jäne saiasattanu fakultetınıŋ dekany Qairat Saq moderatorlyq ettı. Mazmūndy ıs-şara 2022 jyldyŋ tamyz aiynda bır top ǧalymdardyŋ Qyryqbai Allabergennıŋ tuǧan jerı Baianauylǧa barǧanda tüsırılgen beinesiujetımen bastaldy.
Konferensiia barysynda professordyŋ zamandasy, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, alaştanuşy Tūrsyn Jūrtbai ūstaz-ǧalymnyŋ tyŋ ızdenısterı jaiynda pıkır bıldırdı.
«Bızde qazır Alaş kösemderın zertteitınımız, zerttep jürgen kösemsözşılerımız bar. Keide bır derektı tauyp alyp, Alaştyŋ tarihyn töŋkerıp tastaǧandai qozǧalys bolady. Sondai kezeŋde jurnalisterdıŋ arasynda Qyryqbai Allabergen kerek kezde tabylatyn. Öz ornymen jürıp, öz ısın bıtırgen Qyryqbai qyryq buyndy, bır süiektı azamat edı.
Alaşty qiyn kezeŋde, äsırese 1987-91 jyldar arasyndaǧy uaqyt zerttep, oi-pıkırmen daralanǧan jıgıtterdıŋ ışınde Qyryqbai boldy. Onyŋ eŋbegın erekşe baǧalau kerek. Şyǧarmaşylyǧy jaily söz qozǧalǧanda, otarşyldyqqa qarsy baspasöz tarihyn zerttegen eŋbegı äuelı aitylady. Osy kezeŋdegı baspasöz tarihy aitylmasa, Alaş ideiasyn tüsınu mümkın emes» dedı Tūrsyn Jūrtbai.
Sondai-aq alaştanuşy bügıngı baspasözdıŋ ahualyna toqtap, bolaşaq jurnalisterge ǧalymnyŋ eŋbegın tereŋ zertteuge qatysty baǧyt-baǧdar berdı.
Manaş Qozybaev atyndaǧy Soltüstık Qazaqstan universitetınıŋ professory Zarqyn Taişybai ǧalym Qyryqbai Allabergennıŋ bükıl eŋbekterı qazaq baspasözınıŋ tarihyn zertteuge baǧyttalǧanyn, halyq janaşyrynyŋ ǧibratty ǧūmyry men sıŋırgen eŋbegın künı bügınge deiın özınıŋ studentterıne aityp, därıs oqyp jürgenın jetkızdı.
Qyryqbai Allabergenge qatysty oiyn özınıŋ zamandasy ärı ärıptesı professor Aigül Ismaqova tolyqtyrdy.
«1991 jyly postotarlau taqyrybynda monografiia şyǧaru ekınıŋ bırınıŋ qolynan kelmes edı. Būl tek Qyryqbaidyŋ boiyndaǧy batyrlyq pen men jazbasam, kım jazady degen ǧylymi jauapkerşılıktıŋ arqasynda jüzege asty. Postotarlauǧa qarsy Alaştyŋ saiasi elitasy tūr dep zerttegen, ärı türlı baspasözdegı jazbalar turaly tūjyrymdap jazǧan da bızdıŋ zamandasymyz edı» dedı A.Ismaqova.
Jiynǧa Pavlodar qalasy mädeniet jäne tılderdı damytu bölımınıŋ sektor meŋgeruşısı Meiram Nūǧyman, S.Toraiǧyrov atyndaǧy Pavlodar universitetı qazaq tılı jäne jurnalistika kafedrasynyŋ professory Serık Elıkbai, «Senımen bolaşaq» respublikalyq qoǧamdyq bırlestıgı töraiymynyŋ orynbasary Zäure Sydyqova, Ä.Marǧūlan atyndaǧy Pavlodar pedagogikalyq universitetınıŋ qauymdastyrylǧan professory Bolat Qūdaibergenūly men ǧalymnyŋ bır top jerlesterı, dostary qatysty. Konferensiiada söz alǧan ǧalymdar Qyryqbai Allabergennıŋ mūrasy men bai täjıribesı bügıngı mediakeŋıstıktı damytuda asa maŋyzdy ekendıgın basa körsettı.
Is-şaraǧa qatysqan professordyŋ jary Baqyt Tıleubaiqyzy jurnalistıŋ adamgerşılık qasietı men ruhani bolmysyn erekşe ıltipatpen äŋgımeledı. Qyzy Altynai poeziialyq tuyndylaryn oqydy.
Ǧylymi-täjıribelık konferensiianyŋ qorytyndysy retınde ǧalym Qyryqbai Allabergennıŋ tuǧan ölkesı Baianauyl audanyndaǧy köşelerdıŋ, mektepterdıŋ bırıne professordyŋ atyn beru, oqu oryndarynda därıshana aşu, ǧalymnyŋ oqularyn ötkızu syndy bırqatar ūsynys oilar aityldy.
