Qai-qaisysymyz da öz jolymyzdy – ömırlık käsıbımızdı ızdeimız, onyŋ maǧynasy nede, oǧan qalai jetuge bolady dep tolǧanamyz. Osy kezde eŋ qiyny – «men özı nenı qalaimyn?» degen sūraqqa jauap beru jäne «süiıktı käsıbıŋ» bola alatyn naqty bır baǧytty anyqtau.
Halyq arasynda «Ūiada ne körseŋ, ūşqanda sony ılersıŋ» degen naqyl söz bar. Iаǧni, bala er jetkende qoǧamda qiyndyqsyz öz ornyn, süiıktı ısın tauyp, mūratyna jetu üşın onyŋ qabılet-qarymyn säbi kezınen-aq damytu öte maŋyzdy. Öitkenı, köptegen jaǧdaida ata-analar balalarynan özderı armandap, meŋgere almaǧan mamandyqtardy taŋdaudy talap etıp jatady.
Baqytymyzǧa orai, bügınde bız öz balalarymyzdyŋ keleşekte alatyn bılımı men käsıbı turaly künı būryn qamdanyp, olardyŋ armandarynyŋ oryndaluyna jaǧdai jasai alamyz. Būǧan QR Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ bastamasymen äzırlengen jäne 2013 jyldyŋ mausym aiynan bastap qyzmettı bastaǧan Memlekettık bılım beru jinaqtau jüiesı mümkındık beredı. Jaŋa salymdar jüiesı qarajat jinaqtau arqyly oqu aqysyn töleudıŋ taǧy bır amalyn ūsynady, ärı memlekettık granttarmen jäne bılım beru kreditterımen qatar jūmys ısteidı.
Jastar ärqaşan tegın bılım aluǧa ümıttı, bıraq ol üşın ŪBT aiasynda qataŋ ırıkteuden ötıp, özınıŋ erekşe bılımdar ekenın däleldeu qajet. Täjıribenıŋ özı ülgerımı joǧary oquşylardyŋ barlyǧy bırdei grantqa tüse bermeitının körsetude.
Jaŋa depozitter jüiesı ata-analarǧa balalary bılım beru grantyna ie bola almaǧan jaǧdaida saqtandyruǧa mümkındıgın beredı. Şotta qajettı qarajatyŋ bolsa, qalaǧan JOO jäne mamandyqty taŋdauǧa bolady.
Memlekettık bılım beru jinaqtau jüiesı ekınşı deŋgeilı bankter arqyly jūmys ısteidı. Salymşy qalaǧan bankın taŋdai alady, iaǧni, ol ūsynatyn şarttary özıne eŋ oŋtaily degen banktı taŋdauǧa qūqyly.
Qazırgı taŋda MBJJ jüiesınde äzırşe bır ǧana bank – «Temırbank» AQ jūmys ısteidı. Atalmyş bank 2013 jyly 17 mausymda alǧaşqy salymşysyn tırkedı. Ol – astananyŋ qarapaiym tūrǧyny, 15, 10 jäne 2 jasar üş ūly bar äke. Jaqyn bolaşaqta basqa bankterdı de jüiege qosu josparlanuda.
Qazaqstan Respublikasynyŋ kez kelgen azamaty jas erekşelıgıne qaramastan salymşy bola alady. Ol bankpen jinaqtau salymy turaly şart jasasyp, şot aşady. Şart balanyŋ atyna jasalady, bıraq ol salymǧa ielık ete alatyn jasqa deiın onyŋ müddesın ata-anasy ne basqa da zaŋdy ökılderı qorǧaidy. Salym aşylatyn jaǧdaida eŋ az bastapqy jarna retınde 3 AEK (5 200 teŋgege) mölşerınde aqşa engızu jetkılıktı.
Salym şartynda banktıŋ syiaqy mölşerlemesı belgılenedı. Ony är bank öz betınşe taǧaiyndaidy. Mäselen, «Temırbank» AQ syiaqy mölşerlemesın 8% kölemınde belgıledı. Al, memleket syiaqysynyŋ mölşerlemesı – 5%, belgılı bır basymdyq berılgen sanattaǧylar üşın 7% üstemelenedı. Mūndai sanatqa jetım balalar, köp balaly otbasynyŋ balalary jäne az qamtylǧan otbasyndaǧy balalar, mügedekter siiaqty äleumettık jaǧynan älsız toptaǧy azamattar jatady.
Jinaqtalǧan qarajat bılım aluǧa ǧana jūmsalady jäne basqalai maqsatta paidalanylmaidy ärı keibır jaǧdailardy esepke almaǧanda, salymşynyŋ qolyna berılmeidı. Eger salymşy grantqa tüsse ne densaulyǧyna bailanysty oquyn jalǧastyra almai qalsa nemese sot ony äreketke qabıletsız dep tanysa, sondai-aq, salymşy qaitys bolsa, salymdaǧy jinaqtalǧan qarajat bank syiaqysy jäne memleket syiaqysymen bırge salymşyǧa ne onyŋ zaŋdy ökılıne, mūragerlerıne berıledı.
Salymdaǧy qarajat merzımınen būryn alynsa, ne maqsatty paidalanylmasa, memleket syiaqysy biudjetke qaitarylady, iaǧni salymşy jinaqtalǧan aqşasyn bank syiaqysymen ǧana qosa alady, al, memleket syiaqysy saqtalmaidy. Jinaqtalǧan qarajat oqudyŋ aqysyn töleuge jetkılıksız bolǧan jaǧdaida, salymşy jetpei tūrǧan somaǧa ekınşı deŋgeilı bankten «Qarjy ortalyǧy» AQ-nyŋ jüz pa-iyz kepıldıgımen bılım beru kreditın resımdei alady.
MBJJ engızılgen alǧaşqy künderı «Qarjy ortalyǧy» AQ men «Temırbank» AQ-ǧa depozittıŋ būl jaŋa türıne qyzyǧuşylyq tanytyp, qoŋyrau şaluşylar airyqşa köp boldy. Al, alǧaşqy aptanyŋ qorytyndysy boiynşa, «Qarjy ortalyǧy» AQ-ǧa bılım beru salymyn tırkeuge otyzǧa juyq ötınım kelıp tüstı. Būl – jūrtşylyq senımınıŋ ülken körsetkışı. Endeşe, Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ būl jaŋalyǧy halyq arasynan qoldau tauyp, balalarynyŋ bolaşaqta süiıktı käsıbın tabuyna alaŋdaityn ata-analar üşın demeu bolady dep ümıttenemız.
Bolaşaqqa qarajat jinaqtai ma, grantqa oquǧa tüse me, älde bılım beru kreditın ala ma? Mümkın, öz qaltasynan töleitın şyǧar? Qaitkende de bılım aludyŋ jolyn taŋdau halyqtyŋ öz erkınde. Al, MBJJ operatory – «Qarjy ortalyǧy» AQ arqyly uäkılettık etetın Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ endıgı mındetı – salymşylardyŋ senımı men ümıtın aqtau üşın jaŋa jüienıŋ tolyqqandy jūmys ısteuın qamtamasyz etu.
«Qarjy ortalyǧy» AQ
Astana q., Orynbor köş., 18.
(7172) 695-037, – 044, -045.
