حح عاسىردىڭ 60-شى جىلدارىنداعى قازاق پوەزياسىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى, تالانتتى اقىن, ءسوز زەرگەرى مۇقاعالي ماقاتاەۆ شىعارماشىلىعىن عىلىم-ءبىلىمنىڭ قاي قىرىنان زەرتتەسە دە, ەش وزەكتىلىگىن جوعالتپايدى.
مۇقاعالي شىعارماشىلىعى ادەبيەتتانۋ عىلىمىنان ءبىرشاما زەردەلەنگەنى بەلگىلى, الايدا ءتىل ءبىلىمى تۇرعىسىنان ءالى دە زەرتتەۋ نىسانىن قاجەت ەتەتىن تۇستارى دا بارشىلىق ەكەنى اقيقات.
جالپى, مۇقاعالي ءتىلى قازاق قارا ءسوزىنىڭ التىن قازىناسى مەن اسىل قويماسى ىسپەتتى. مۇزبالاق اقىن جيناقتاعان وسى اسىل قازىناداعى ءسوز مارجاندارىنىڭ قولدانىس ەرەكشەلىكتەرىنە, ءسوز تاڭداۋ مەن ءسوز تۇرلەندىرۋ شەبەرلىگىنە, دىبىس, بۋىن, بۋناق, ىرعاق اۋەزدىلىگى مەن ۇندەستىگىنە كەشەندى تالداۋ جۇرگىزىپ, كەمەلىنە كەلگەن كورىكتى وي مەن تىڭدارماندى راحاتقا بولەيتىن ەستەتيكالىق اسەرلىگىن لينگۆوپوەتيكالىق ۇستانىمدار نەگىزىندە سارالاعان ابزال.
بۇل سوزدىكتىڭ اۆتورلارى – ەلىمىزگە تانىمال ءتىلشى عالىم-پروفەسسورلار ب.قاليەۆ, ج.تۇيمەباەۆ, ش.قۇرمانبايۇلى, س.يساكوۆا.
اۆتورلار بۇل سوزدىكتى جاساۋعا 4 جارىم جىلدان استام ۋاقىتتارىن ارناعان. سوزدىكتىڭ جاۋاپتى رەداكتورى سوزدىك ءتۇزۋدىڭ تەورياسى مەن پراكتيكاسىنىڭ, مەتودولوگياسىنىڭ قاس بىلگىرى ءارى كاسىبي مامانى – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور, قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى بايىنقول قاليۇلى.
لەكسيكوگرافيا تاريحىندا عىلىم مەن وركەنيەت دامۋىنا ەرەكشە ۇلەس قوسقان جەكە تۇلعالاردىڭ ءسوز بايلىعىن انىقتاۋ ماقساتىندا اعىلشىن حالقىنىڭ ۇلى دراماتۋرگى, ءارى اقىنى ۋ.شەكسپير ءتىلىنىڭ سوزدىگى (1874), ورىس حالقىنىڭ ۇلى اقىنى ا.س.پۋشكين ءتىلىنىڭ سوزدىگى (1956), قازاقتىڭ ۇلى اقىنى اباي ءتىلىنىڭ سوزدىگى (1968) سياقتى تانىمال تۇلعالاردىڭ سوزدىكتەرى جارىققا شىققانى بەلگىلى.
حح عاسىر قازاق پوەزياسىندا «عاسىر اقىنى» اتانعان اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتاەۆتىڭ ءسوز بايلىعىن جيناقتاپ, ماعىناسىن سارالاۋ ماقساتىندا جازىلعان «مۇقاعالي ءتىلى سوزدىگى» پروفەسسور بايىنقول قاليەۆ باستاعان سوزدىكشىلەردىڭ سوزدىك ءتۇزۋ سالاسىنداعى قاجىرلى ەڭبەكتەرىنىڭ ءبىرى سانالاتىنى ءسوزسىز.
سوزدىككە اقىننىڭ 5 تومدىق شىعارمالار جيناعىنداعى 13348 جەكە ءسوز بەن 5035 تۇراقتى تىركەس جيناقتالىپ, ولاردىڭ 282 مىڭ رەت قايتالانىپ قولدانىلاتىن ستاتيستيكالىق جيىلىگى كورسەتىلگەن. سونىمەن قاتار بۇل سوزدىكتى مۇقاعالي تىلىنە جاسالعان بىردەن-ءبىر العاشقى تەكستولوگيالىق زەرتتەۋ رەتىندە دە باعالاۋعا بولادى.
كەنجەتاي كۇركەباەۆ,
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
