قوڭىر داۋسى جۇرەككە قونىمدى تەلەجۇرگiزۋشi بايان سەكەرباەۆا كورەرمەن كوزiنەن تاسا بولعالى قاشان. باستاپقىدا «قازاقستان», ودان كەيiن «شاراينا», «حابار», «اقشام» اتتى ۇلتتىق ارناداعى باعدارلامالار ديكتور ەسiمiمەن تىعىز بايلانىستى. «سiز قايدا ءجۇرسiز؟» ايدارى اياسىندا العاشقى بولىپ بايان سەكەرباەۆانى اڭگiمەگە تارتتىق.
– كوگiلدiر ەكراننان كورiنبەي كەتتiڭiز. قازiر قايداسىز؟
– تەلەۆيدەنيە – ادامنىڭ جاسىن تالعايتىن سالا. بiراق, ودان الشاقتاعان جوقپىن. قازiر دە ۇلتتىق ارنادا كوممەنتاتورمىن. وسىندا قىزمەت ەتكەنiمە جيىرما بەس جىلدان اسىپتى. تەلەجۇرگiزۋشiنiڭ «عۇمىرى» قىسقا بولادى عوي…
1997 جىلى استاناعا ۇلتتىق ارنانىڭ بولiمشەسi كوشiرiلدi. ول كەزدە «اقشام» اقپارات باعدارلاماسى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى, جاۋاپتى شىعارۋشىسى بولدىم.
– مۇنداعى قىزمەتiڭiز قالاي باستالدى؟
– مەنiڭ ماماندىعىم – پەداگوگ. فيزيكا-ماتەماتيكا فاكۋلتەتiن بiتiردiم. ءۇش جىل مۇعالiم بولدىم. كەيiن تسەلينوگراد وبلىستىق تەلەۆيدەنيەسiنە كەلدiم. تەلەجۇرگiزۋشi دايىندايتىن وقۋ ورنى بiزدە بولمادى. سوندىقتان, ماسكەۋدە بiلiمiمدi جالعاستىردىم. ودان كەيiن وسىنداعى ورتالىق تەلەۆيدەنيەدە تاجiريبەدەن ءوتتiم. وندا باعدارلامادان باستاپ, سەريالدار-دىڭ اڭداتپاسىن, شاعىن انونستار دايىنداپ, وقيتىن ەدiم.
– ەلگە قاي جىلى كەلدiڭiز؟
– بiر جىلدان كەيiن رەسپۋبليكالىق تەلەۆيدەنيەگە شاقىردى. جاڭالىقتار بولiمiنە ورنالاستىم. تەلەارناداعى اقپاراتتىق باعدارلاما باسىندا «قازاقستان» بولدى. شەرحان مۇرتازانىڭ كەزiندە «شاراينا» بوپ وزگەردi. ودان كەيiن «حابار», بiراق ول ءبولiنiپ كەتتi. مۇنان سوڭ «اقشام» اقپارات باعدارلاماسى بولىپ وزگەردi. سول كەزدە اقپاراتتىق قىزمەتتiڭ جاۋاپكەر-شiلiگi ماعان جۇكتەلدi. 1996 جىلى ۇلتتىق ارناداعى ديكتورلار ءبولiمi تاراتىلدى. بiرازى جۇمىستان بوسادى, كەيبiرi جۋرناليست بولىپ كەتتi.
– ءوزiڭiز قاتارلاس ەفيرگە شىققان ارiپتەستەرiڭiزبەن ارالاسىپ تۇراسىز با؟
– جاسىراتىنى جوق, بiز قويان-قولتىق ارالاسا المادىق.
– نەگە؟
– بiزدە ۇجىمدىق سىيلاستىقتان گورi, باسەكەلەستiك باسىم بولدى. ەشكiمدi قىزعانىپ, جامانشىلىق ويلاعان ەمەسپiن. وزiمە كەلگەندە سونداي قارىم-قاتىناستىڭ شەتiن بايقاپ قالامىن. جاسى ۇلكەن, تەلەارنانىڭ نەگiزiن قالاعان ازاماتتاردىڭ كوبiسiمەن ارالاسىپ تۇرامىن. العاشقى ديكتور ءلازيزا ايماشەۆامەن جاقسى قارىم-قاتىناستامىن. ەڭ باستىسى, كiممەن بولسىن سالەمiم دۇرىس. بiراق, «سونداي جاقسى ەدiك, قيماس بiر شاق بولدى» دەپ وتiرiك ايتپاي-اق قويايىن.
– تەلەۆيدەنيەدەن الشاقتاعان جوقپىن دەيسiز. قانداي باعدارلامالارمەن ەڭبەگiڭiزدi بايلانىستىراسىز؟
– ۇلتتىق ارنادا جاڭالىقتار بولiمiندە كوپ قىزمەت ەتتiم. 2008 جىلى قوعامدىق-ساياسي باعدارلامالار بولiمiنە اۋىستىم. سوندا «اسقاق رۋح» اتتى مۇگەدەكتەر ماسەلەسiن كوتەرگەن باعدارلامانى جۇرگiزدiم. «سiز بەن بiز» توك شوۋى, «ازامات» حابارى جارىققا شىقتى.
– ءوزiڭiز ومiردەن تۇيگەن-بiلگەنiڭiزدi جاس ماماندارعا ۇيرەتە الدىڭىز با؟
– اقىل-كەڭەس سۇراعان جانعا كومەكتەسەمiن. تەلەجۇرگiزۋشiلەردەن نۇرگۇل ءابيلينا, گاۋھار تولەكباەۆا, سالتانات قاليەۆا جانە تاعى باسقالارىنا كەڭەس بەرگەن كەز بولدى. ەرنۇر بۋراحان دا مەنiمەن اقىلداسىپ جۇرەتiن. قازiر ول شىعىس قازاقستان وبلىسى اكiمiنiڭ ءباسپاسوز قىزمەتiندە. بiزدە سويلەۋ تەحنيكاسىنا, ريتوريكاعا اسا ءمان بەرمەيدi. ماسكەۋدە مۇنى ارنايى وقىتادى.
– جاس جۋرناليستەردiڭ جۇمىسىن قالاي باعالايسىز؟
– جاستارعا قىزىعا قارايمىن. كەزiندە جاڭالىقتاردا ليتو دەگەن بولدى. ليتودان كەيiن ءماتiننiڭ ءۇتiرiن وزگەرتۋگە بولمايدى. قازiر ونداي جوق. ەركiندiك بار. ءوزiڭدi كورسەتۋگە مۇمكiندiك مول.
مەن – اقمولانىڭ تۋماسىمىن. كەزiندە وسىندا 17 پايىز عانا قازاقتار بولدى. تاۋەلسiزدiككە دەيiن از قازاققا وزگەلەر مۇرنىن ءشۇيiرiپ قارايتىن. جەتiستiككە جەتۋ ءۇشiن بiزدەر جانكەشتiلiكپەن ەڭبەكتەنۋشi ەدiك. وسىنداي كەز بولدى. جاستار بۇگiنگi قوي ۇستiنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان زامانىن باعالاسا دۇرىس بولار ەدi.
بۇرىن تەلەجۇرگiزۋشiنiڭ كيiمiن قاتتى قاداعالايتىن. قازiر جەڭi قىسقا, موينى اشىق كيiممەن سالماقتى باعدارلاما جۇرگiزiپ وتىرادى. ەفيرگە ءوزiن جارنامالاۋ ءۇشiن شىعاتىندار دا بار. تەلەجۇرگiزۋشiنiڭ مiندەتi – ۇجىمدىق جۇمىستى حالىققا جەتكiزۋ. كەيدە جۋرناليستiڭ جازعانىن تۇزەيمiن دەپ, كۇزەپ الاتىندار دا بار. سوسىن ءوزiنiڭ نە ايتىپ وتىرعانىن تۇسiنبەيتiن جاستاردى كەزدەستiرۋگە بولادى. ال ونى حالىق قايدان ءتۇسiنسiن؟!
– جەكە ءومiرiڭiز تۋرالى ايتا كەتسەڭiز؟
– جەكە باسىما قاتىستى ەشتەڭە ايتقىم كەلمەيدi…
سەرiكگۇل سۇلتانقاجى
