تولەگەن مۇحامەدجانوۆ,
«استانا-وپەرا» مەملەكەتتىك وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ديرەكتورى:
– حالىقارالىق قارىم-قاتىناستاعى سەنىمسىزدىك, ءبىر-ءبىرىنىڭ ارەكەتىنە كۇمان كەلتىرۋ سياقتى جايتتەر ءتۇرلى كەلەڭسىز جاعدايلاردىڭ ورىن الۋىنا يتەرمەلەپ وتىر. وسىنىڭ بارلىعىنان قۇتقاراتىن كۇش – رۋحاني مادەنيەت. تەك رۋحاني مادەنيەت نەگىزىندە عانا جۇزەگە اسىرىلعان ساياسات جەمىستى بولماق. رۋحاني كەلىسىم كۇنى بارلىعىمىز ورتاق داستارقانعا جيىلىپ, ءبىر-بىرىمىزگە جىلى قاباق تانىتىپ, جىلى ءسوز ايتساق, بۇدان اسقان يگىلىك جوق. رۋحاني كەلىسىمنىڭ ءبىر ارتىقشىلىعى, قۇندىلىعى وسىندا جاتىر. ۇلتتىق تۇتاستىق, ەلدىك, بىرلىك بولعان جەردە, سول مەملەكەتتىڭ ىرگەسى دە ودان سايىن بەكي تۇسەدى. ادامزاتتى ىزگىلىككە, كەمەلدىككە باستايتىن ورتاق مەيرام – بۇكىلالەمدىك رۋحاني كەلىسىم كۇنى بۇكىلحالىقتىق مەرەكەگە اينالادى دەپ سەنەمىن.
ياقيا قاجى يسمايلوۆ,
«شەيح كۋنتا قاجى» مەشىتىنىڭ باس يمامى:
– مۇسىلمان بالاسى بار جەردە جاسامپازدىق پەن ۇيلەسىمدىك قاتار سالتانات قۇرۋى ءتيىس. يسلامدا ادامدى ءتۇر-تۇسىنە قاراي بولمەگەن. شىن مۇسىلمان ءىسى مەن ءسوزى ءبىر جەردەن شىعىپ, جاعىمدى ارەكەتىمەن دە ەرەكشەلەنۋى كەرەك.
ادام بالاسىن الالامايتىن دىندەس باۋىرلارىمىز باسقا دىندەگى قاۋىممەن دە بەيبىت قاتار ءومىر سۇرۋدە. بىرگە ءجۇرىپ قيىندىقتاردى جەڭىپ, جەڭىستەرگە بىرگە قۋاندىق. سىناقتاردا شىڭدالعان بىرلىگىمىز نىعايىپ, بىزگە باتىلدىق پەن توزىمدىلىك بەردى. بۇگىنگى كۇنى, اسىرەسە, جاستار ادامزاتتىڭ يگى قۇندىلىقتارىنا يە بولۋى كەرەك. سالت-داستۇرلەرگە, ەل مەن جەرگە قۇرمەت, ۇلكەندەردى سىيلاۋ سياقتى قاسيەتتەر وتان الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتەدى. ەڭ باستىسى, ادامدار اينالاسىنداعى تانىس-تۋىس, دوستارىمەن اۋىزبىرشىلىكتە بولۋى شارت. رۋحاني كەلىسىم كۇنىنىڭ ماڭىزدىلىعى سانامىزعا وسى قاسيەتتەردى ءسىڭىرىپ, جۇرەگىمىزدى تىڭداپ, جاقسىلىققا ۇمتىلۋعا ۇندەۋىندە دەپ ويلايمىن.
روزا پاك,
قازاقستان كورەيلەرى قاۋىمداستىعى استانا فيليالى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى:
– ەلىمىز ەگەمەندىگىنە قول جەتكىزگەلى قاسيەتتى توپىراقتا يگى داستۇرلەردىڭ قايتا تۇلەۋىنە دە جول اشىلدى. قازاق حالقىنىڭ دانالىعىنىڭ ءبىر كورىنىسى – ۇلتارالىق قارىم-قاتىناستىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاي بىلگەنى. رۋحاني كەلىسىم كۇنىن تويلاۋ داستۇرگە اينالدى. ايتا كەتەرلىك جايت, مۇنداي مەرەكە كوپ حالىقتىڭ كۇنتىزبەسىندە جوق. بۇل باستاما 1992 جىلى 18 قازاندا الماتى قالاسىندا وتكەن I بۇكىلالەمدىك رۋحاني كەلىسىم كۇنىندە اياسىندا كوتەرىلىپ, ەل تاراپىنان قولداۋ تاپقان ەدى. قازاقستان حالقى تۇتاسىپ, بىرلىك, ىزگىلىك پەن قايىرىمدىلىق جولىنداعى امالدارىمىز كوبەيگەن سايىن قوعام دا ىزگىلەنە تۇسەدى. بۇل مەرەكەنىڭ شىن ءمانى دە وسى دەپ ويلايمىن.
