بۇگىندە كومپيۋتەر قالانى قويىپ شالعايداعى اۋىل-اۋىلعا جەتتى. عىلىم مەن تەحنيكانىڭ دامىعان ورلەۋ داۋىرىندە بۇعان قۋانۋ كەرەك. دەگەنمەن دە, مەدالدىڭ ەكى بەتى بولاتىنى سياقتى ونىڭ دا ەكى گابى بار. ماسەلەن, جەتكىنشەكتەر ءوز بەتتەرىنشە ويلاۋ مۇمكىندىكتەرىنەن ايىرىلىپ بارا جاتىر. باسقاشا ايتقاندا, بارلىعىن «اقىلدى قۇرىلعىعا» جۇكتەيتىن «كومپيۋتەر باس» ۇرپاق قالىپتاسا باستاعانى زيالى قاۋىمدى قاتتى تولعاندىرۋ ۇستىندە.
ءبىر القالى جيىندا ەلگە تانىمال ەكى جازۋشى ەكى ءتۇرلى وي-پىكىر ايتتى. زەردەلەسەك, ەكەۋىنىڭ دە ايتىپ وتىرعان سوزدەرىنىڭ جانى بار سياقتى. جارىققا شىققان كىتاپقا جىلى لەبىزىن بىلدىرە كەلىپ, ءبىرىنشى قالامگەر: «قازىر جاھاندانۋ زامانىندا قاعاز باسىلىمنىڭ ماڭىزى جويىلا باستايدى, ونىڭ ورنىن عالامتور باسادى. ادام وزىنە كەرەكتىنى عالامتوردان تاۋىپ الادى دا گازەت-جۋرنال, كىتاپ وقۋعا جاستاردىڭ قۇلقى بولمايدى» دەپ وزىنشە بولجام جاسادى.
ال, ەكىنشى ءبىر جازۋشى «ينتەرنەت زامان قاجەتتىلىگى بولعانىمەن, ونىڭ پايداسىنان زيانى كوپ» دەپ شىر-پىر بولدى. ونىڭ ءۋاجى مىناعان سايادى: «راس, وسى كۇنگە دەيىن ينتەرنەت ارقىلى قانشاما دۇنيەنى وقىپ, بىلدىك, وي-ءورىسىمىزدى كەڭەيتتىك, تاماشا جاڭالىقتاردى تاپتىق. ۇلكەن جوبالار ىسكە قوسىلدى. مۇنىڭ ءبارىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. الايدا, باقىلاۋسىزدىق, بەيادەپ, تەكسەرىلمەگەن اقپارات, بىرەۋگە دالەلسىز جالا جابۋ, ويىنا نە كەلسە سونى ايتقان پىكىرلەردىڭ ءورىپ جۇرەتىنى سياقتى كەلەڭسىزدىكتەر دە وسى «شەكسىز كەڭەستىكتە» جەتىپ ارتىلادى.
بۇل – ءبىر. ەكىنشىدەن, ونىڭ ايتۋىنشا, اۆتورىن تانىپ, بەتتەرىن پاراقتاپ, جاستانىپ جاتىپ وقىعان كىتاپتان العان اسەردى, ينتەرنەتتەن وقىعان دۇنيەمەن ەش سالىستىرۋعا كەلمەيدى. بىراق, زامان ىرقىنا كوندىرىپ, دەگەنىمەن جۇرگىزۋدە. اسىرەسە, جاستاردى كومپيۋتەردەن الشاقتاتۋ مۇمكىن بولماي تۇر.
ءححى عاسىردىڭ العاشقى ون جىلى ىشىندە عانا دۇنيە جۇزىندەگى ينتەرنەتكە قوسىلعان ادام سانى 350 ميلليوننان 2 ميللياردقا دەيىن وسكەن. ال, ۇيالى تەلەفون بايلانىسىن پايدالانۋشىلار دا وسى كەزەڭدە 750 ميلليوننان 5 ميللياردقا دەيىن كوتەرىلگەن. بۇگىندە بۇل كورسەتكىش 6 ميللياردتان استى. تەحنولوگيا ءداۋىرى وسى ۇدەرىسىنەن جاڭىلماي دامي بەرەتىن بولسا, الداعى بەس-ون جىلدا جەر بەتى حالقى ينتەرنەتپەن تولىق قامتىلارى ءسوزسىز.
جاھاندانۋ جولىنداعىنىڭ ءبارىن جاپىرىپ, قازاقتىڭ ومىرىنە, تۇرمىس-تىرشىلىگىنە دەندەپ ەندى. «بۇدان قاشىپ قۇتىلا المايمىز» دەپ شاراسىزدىق تانىتقاننان گورى, مەملەكەتتىك دەڭگەيدە ويلانباسقا بولمايدى.
مويىنداۋ كەرەك, ينتەرنەت – كەز كەلگەن تەحنولوگيا سەكىلدى پايداسى مەن ىقتيمال زيانى, ارتىقشىلىعى مەن كەمشىلىگى قاتار جۇرەتىن كۇردەلى قۇبىلىس. ونىڭ, اسىرەسە, جاستاردىڭ جادىسىن جويۋعا كەرى اسەرى كوپ. جاستايىنان ولەڭ جاتتاپ, ەسەپ قۇراستىرىپ, قيسىندى امالداردى ءوز بەتىنشە شەشەتىن بالا مەن كەز كەلگەن دۇنيەنى كومپيۋتەردەن ىزدەيتىن جەتكىنشەكتىڭ قابىلەت-قارىمىن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. ولاي بولسا, بۇگىنگى جاستاردىڭ ۋاقىتتى ۇنەمدەۋدى سىلتاۋراتىپ, ينتەرنەتكە جۇگىنۋى جاقسىلىققا اپارمايتىنىن كەڭىنەن ءتۇسىندىرۋ ابدەن كەرەك.
سوندىقتان زامانداس جازۋشىنىڭ: «كىتاپتى ينتەرنەتتەن وقىعاننان گورى, وڭاشادا قولعا الىپ وقىعان «ءسىڭىمدى» بولادى. جادىدا ۇزاق ساقتالادى. الەم عالىمدارى كىتاپتى قاعاز كۇيىندە وقۋدىڭ ادامنىڭ ميىنا, رۋحاني ءلاززات الۋىنا تيگىزەتىن ىقپالى زور ەكەنىن مويىنداپ وتىر» دەگەن پىكىرىمەن تولىق كەلىسەمىز.
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ
tanatar@mail.ru
