[wppa type=»slideonly» album=»52″ size=»auto»][/wppa]
Әлемдік турне аясында «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театры гастрольдік сапармен Санкт-Петербург қаласында болып қайтты. Үш күнге созылған өнер мерекесі ресейліктерді рухани ләззатқа бөледі. Оған сондағы көрермен қауымның ыстық ықыласы дәлел. Жерлестеріміз атақты Мария театрында Джузеппе Вердидің «Атилла», Мұқан Төлебаевтың «Біржан-Сара» операларын және «Ballet Gala» қойылымын ұсынды.
Санкт-Петербургтегі Мария театры – бүкіл дүние жүзі мойындаған киелі өнер ордаларының бірі. Театрдың жаңадан салынған сахнасында әлі ешбір шетелдік ұжым өнер көрсеткен жоқ. Ал, құрылғанына көп бола қоймаған жас театр – «Астана Опера» өзінің әлемдік турнесін дәл осы жерден бастады.
Астаналықтар дүбірін естіген ақ түндер қаласының жұрты театрға қарай ағылды. Халықтың көптігі сонша, кіреберісте ұзынсонар кезек болды. Екі мың адамдық үлкен зал көрерменге лық толды. Нева жағалауына арнайы шақыртумен келген «Астана Опера» театрының ұжымын өнерсүйер қауым осылай қарсы алды.
«Атилла» қойылымына Мемлекеттік академиялық Мария театрының көркемдік жетекшісі, маэстро Валерий Гергиевтің өзі дирижерлық етті. Спектакльден кейін ол «Астана Операның» құрметіне дастархан жайып, осы театрды қабылдау үлкен оқиға екенін атап өтті. Бұдан кейін Валерий Гергиев жетекшілік ететін петерборлық театрдың труппасы Астанаға Рихард Вагнердің операсымен келетін болып келісілді.
Ертеңгісін жергілікті басылымдарда «Валерий Гергиев «Астана Операның» халықаралық гастролін ашты», «Астана әлемнің түрлі театрларын біріктіретін көпір бола алады» деген мағынадағы мақалалар жазылып жатты. Ал, музыка сыншысы Владимир Дудин: «Тіс қаққан петерборлық көпшілікті мықты солистердің вокалдық деңгейі ғана емес, сондай-ақ хор мен оркестрдің өнері де таңдай қақтырды. Хор дауысының нақтылығы, динамизмі, ашықтығы мен теңгерімділігі, партитураның ньюансын терең түсінуі жиналғандарды тәнтті етті. Солистерді басып тастауды емес, қолдауды мақсат ететін оркестр өзіндік ерекшелігімен, жұмсақтығымен, жинақылығымен, нақтылығымен және саздылығымен қайран қалдырды. Алдымызда биік асуларды бағындыруды мақсат еткен нағыз пассионарилер тұрғаны айдан анық» деген екен.
Одан кейін А.Ваганова атындағы Орыс балеті академиясының және Н.Римский-Корсаков атындағы Санкт-Петербург консерваториясы хореография кафедрасының доценті Ольга Розанова да алған әсерімен бөлісті: «Бүгін біз тамашалаған қойылым еріксіз елең еткізді. Спектакль жоғары, тіпті еуропалық деңгейде қойылды дер едім. Жұлдызы жарқыраған Жұпар Ғабдуллина Италиядан келген үш әншіден қалысқан жоқ, олар бірлесіп нағыз ансамбль құрды. Жас театрдан мұндай қойылым тамашалауға болады деп ойламайсың, әйтсе де, несіне таң қаламын, егер маэстро Гергиев «Астана Опера» театрымен шығармашылық байланыс орнатса, ол жақта шынымен соған тұрарлық нәрсенің бар болғаны, әйтпесе, мұндай одақ құрылмас еді!» деп ағынан жарылды.
«Атилладан» кейін көрермендер «Бiржан-Сара» операсына да билет алуға асықты. Петерборлықтар қойылымға үлкен қызығушылық танытқаны соншалық, кассада бірде бір билет қалмапты. Мұқан Төлебаевтың осынау туындысы қазақ тілінде орындалғанымен, биік өнердің тілі бір. Сондықтан көрермендер өрбіген оқиғаға ортақтасып отырды. Қойылым барысында Сара сахнаға атқа мініп шықты. Мұны көпшілік асыға күтіп отыр еді. Сол-ақ екен, театрлық тәртіп жайына қалып, петерборлықтар ұялы телефондарымен камераға түсіре бастады. Басты кейіпкерді ыстық ықыласпен қолдау да назардан тыс қалған жоқ. Үзіліс кезінде спектакльді талқыға салған олар операның қызықты әрі қарама-қайшылыққа толы желісін әңгіме етісті. Санкт-Петербургте көптен бері тұрып жатқан қазақтар қойылымды тамашалағаннан кейін елге барып қайтқандай болғандарын айтып жатты.
«Алғашқы жетістіктерден кейін гастрольдің екінші күнінде өзіңді анағұрлым жеңіл әрі сенімді сезінесің» дейді «Астана Опера» балетінің көркемдік жетекшісі Тұрсынбек Нұрқалиев. «Әу баста «Ұйқыдағы ару» балетін қоймақшы едік. Алайда, жоспар өзгеріп, көрермен театр әртістерінің шеберлігіне толыққанды көз жеткізуі үшін түрлі балеттерден үзінділер қоюды ұйғардық. Осылайша жұртшылыққа «Ұйқыдағы арудың» II актісінен «Сильфида» балетін, «Корсар» балетін ұсындық. Бірінші бөлімде көрермен ұлттық балеттен Әйгерім Бекетаева мен Рүстем Сейітбековтің орындауындағы «Қозы-Көрпеш пен Баян сұлуды» тамашалады» дейді ол.
Аталған көрініс петерборлықтар үшін шынымен жаңа дүние еді, себебі, ерекше ұлттық рух, жалын көрерменді баурап, жұртты қуанышқа бөледі. «Екінші актіде батыс еуропалық және ұлттық балетпен араласқан алты нөмір ұсынылды. Жас та болса, «Астана Опера» балетінің жетекші солисі атанған Әйгерім Бекетаеваның орындауындағы кеудені кернейтін драматизмге толы «Өліп бара жатқан аққу» жүректерді қозғады. Көрермен еріксіз көзіне жас алды. Ду қол шапалақ залды жарып жібере жаздады» дейді Тұрсынбек Нұрқалиев. Қойылымнан кейін қоюшы хореограф Борис Эйфман жетекші солистің орындауына тәнті болып, оған жоғары баға берді. Өте әсерлі шыққан Л.Минкустың «Дон Кихот» балетінен, А.Бородиннің «Қыпшақ биінен» үзінділер «Гала балеттің» бағдарламасын аяқтады. Тағы бір айта кетерлігі, қойылымға тәнті болған көрермен соңғы қырық жыл ішінде тұңғыш рет түрегеп тұрып шапалақ ұрды. Залдан шыққанда петерборлықтар әлі де қазақ шеберлерінің өнерінен алған әсерлерімен бөлісіп бара жатты…
Енді «Астана Операны» алда Париж, Лондон және Нью-Йорк сапарлары күтіп тұр.
Еркежан СӘТІМБЕК
