2020 jyl

Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Jarlyǧymen 2020 jyl – Volonter jyly bolyp jariialandy. Tarih pen tūlǧa tūrǧysynan maŋyzdy mereitoilar da däl osy jylǧa döp keldı. Atap aitqanda, Äbu Nasyr äl-Farabidıŋ 1150, Altyn Ordanyŋ 750, ūly Abaidyŋ 175, Qazaq handyǧynyŋ 555, Ūly Jeŋıstıŋ 75, Qazaqstan Konstitusiiasy men Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ 25 jyldyqtary – osy jyldyŋ enşısıne jazyldy. Būl mereitoilardyŋ barlyǧyn laiyqty atap ötuge älemdı jailap, köktemde elımızge jetken qauıptı ındet kesırın tigızdı. Bas qalanyŋ bas basylymy – «Astana aqşamy» gazetınıŋ de osy qazan aiynda 30 jyldyǧy. Osyǧan bailanysty 5 nauryz künı gazettıŋ şirek ǧasyrdan astam şejıresın tarqatudy bastaǧanbyz. Al bügıngı nömır arqyly sony tüiındeimız.

100 elektrobus – jolauşylar igılıgıne

Elordanyŋ avtobus parkı 80 paiyzǧa jaŋardy. Sonyŋ ışınde 100 elektrobus satyp alyndy. Jyl basynda onyŋ 15-ı qala baǧdarlaryna şyqty. Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov elektrobustardyŋ tehnikalyq jaǧdaiymen tanysty. Astanalyq basylym biylǧy jylaşar nömırınde sony habarlady. «Jaily ärı dybyssyz elektrlı avtobustar atmosferaǧa ziiandy qaldyq şyǧarmaidy, sondai-aq ünemdı. Jaŋa avtobustar intellektualdy baqylau jüiesımen, mümkındıgı şekteulı jandarǧa arnalǧan pandustarmen jäne balasy bar jolau­şylarǧa arnalǧan oryndarmen qamtamasyz etılgen. Onyŋ taǧy bır erekşelıgı – oryndyqtardyŋ tūsynda mobildı telefondardy quattauǧa arnalǧan jalǧaǧyştar ornatylǧan» («Astana aqşamy», №1, 7 qaŋtar, 2020 jyl).Abai jyly aşyldy

Qaŋtar aiynda Abai jyly resmi türde aşyldy. Gazetımız «Abaidyŋ toiy elordadan bastaldy» atty materialynda sony jan-jaqty tarqatty. Onyŋ aldynda Memleket basşysynyŋ «Abai jäne HHI ǧasyrdaǧy Qazaqstan» maqalasy jaryq kördı. Prezident onda ūlttyq sanany saqtau jäne ony zaman talabyna sai beiımdeu memlekettık maŋyzy bar mäselege ainalǧanyn, sanany jaŋǧyrtu arqyly HHI ǧasyrda elımızdıŋ tyŋ serpınmen damuyna jol aşatynymyzdy, oǧan Abai mūrasynyŋ tigızer paidasy zor ekenın atap öttı. Ūly aqynnyŋ mereitoiy toi toilau üşın emes, oi-örısımızdı keŋeitıp, ruhani tūrǧydan damuymyz üşın ötkızıletınıne erekşe toqtalyp, Abaidy jaŋa Qazaqstannyŋ brendı retınde älemge keŋınen tanystyru qajettıgın aitty («Astana aqşamy», №3, 11 qaŋtar, 2020 jyl).

Elordada eskertkışter köbeiedı

Jyl bastalǧanda elordada bırqatar asa körnektı tūlǧalar eskertkışterınıŋ eŋ üzdık jobalaryna konkurs jariialandy. Atap aitqanda, älemge äigılı oişyl Äbu Nasyr äl-Farabi, aǧartuşy, pedagog Ybyrai Altynsarin, memleket jäne qoǧam qairatkerlerı Jūmabek Täşenev pen Sūltanbek Qojanov, ekı märte Keŋes Odaǧynyŋ batyry Talǧat Bigeldinov eskertkışterı bar («Astana aqşamy», №4, 14 qaŋtar, 2020 jyl).

Astanada – «Abaitanu» ortalyǧy

31 qaŋtarda Abai Qūnanbaiūly atyndaǧy №87 mektep-gimnaziiada «Abaitanu» ǧylymi-tanymdyq ortalyǧy aşyldy. Atalmyş ortalyq «Bala Abai», «Aqyn Abai» jäne «Hakım Abai» atalatyn üş bölımge bölındı. Mūnda oryn alǧan qūndy jädıgerlerdıŋ bırı – 1996 jyly Semeidegı muzei qorynan tabylǧan Abaidyŋ ūly Maǧauiiaǧa jazǧan hatynyŋ köşırmesı («Astana aqşamy», №12, 1 aqpan, 2020 jyl).

Orta mektepter tūlǧalar atymen ataldy

Ükımettıŋ qaulysymen bas qalanyŋ bırqatar orta mektepterıne atau­lar berıldı. №10 mektep-gimnaziia Jūmabek Täşenev, №48 mektep-lisei Ahmet Baitūrsynūly, №52 mektep-gimnaziia Beiımbet ­Mailin, №56 mektep-lisei Şäkärım ­Qūdaiberdıūly, №57 orta mektep Mäşhür Jüsıp ­Köpeiūly, №58 mektep-gimnaziia Iliias ­Jansügırov, №68 mektep-gimnaziia Mırjaqyp Dulatūly, №76 mektep-lisei Älihan Bökeihan, №80 mektep-gimnaziia Säken ­Seifullin, №84 mektep-lisei şeih Halifa ben Zaid äl-Nahaian, №85 mektep-lisei şeih Tämim ben Hamad äl-Tani jäne Oquşylar saraiy äl-Farabi esımderın ielendı («Astana aqşamy», №17, 13 aqpan, 2020 jyl).

Aigüldıŋ Almatyǧa sapary

Basylymnyŋ tılşısı Aigül Uaisova Almatyǧa arnaiy baryp, tektınıŋ tūiaǧy Mūrat Jūmabekūly Täşenevpen, Mūhtar Äuezovtıŋ memorialdyq muzei-üiınıŋ direktory Diar Qonaevpen, joǧaryda aty atalǧan ǧalym Jaqypbek Altaevpen sūhbattasty.Qauıptı ındet kelgende…

13 nauryzda Qazaqstanda üş adamnan koronavirus anyqtaldy. Ekeuı Almatydan bolsa, bıreuı Nūr-Sūltan qalasynan. İtaliianyŋ Milan qalasynan Mäskeu arqyly elordaǧa ūşyp kelgen 90 jolauşynyŋ bırınen qauıptı ındet şyqty. Ol şūǧyl türde karantinge jatqyzyldy. Osy jaǧdaiǧa bailanysty keşendı ıs-şaralar qolǧa alyndy dep habarlady «Astana aqşamy» gazetı (№30, 14 nauryz, 2020 jyl).
Memleket basşysy Qasym-­Jomart Toqaev Ündeu joldap, öz Jarlyǧymen 16 nauryz küngı saǧat 08.00-den el aumaǧynda bır ai merzımıne tötenşe jaǧdai rejimın engızdı. Jaǧdaiǧa bailanysty ol ekı aiǧa jalǧasyp, 11 mausymda aiaqtaldy. Barlyq saqtyq şaralar qoldanyla bastady. Nūr-Sūltan qalasynda ırı sauda nysandary men sauda oiyn-sauyq ortalyqtarynyŋ, kiım-keşek bazarlarynyŋ jūmys uaqytyna şekteu qoiyldy. Memlekettık qyzmetter men mädeni ıs-şaralar onlain formatqa köştı. Elorda äkımı Altai Kölgınov 19 nauryz künı saǧat 00-den bastap karantin engızılgenın jariialady. Qalaǧa kıreberıs joldarda jetı blokbeket qoiyldy. Halyqaralyq jäne jük tasymalynan basqa äue reisterı men temırjol qatynasy jabyldy. 30 nauryz ben 5 säuır aralyǧynda Nūr-Sūltan jäne Almaty qalalarynda käsıporyndar men ūiymdardyŋ jūmysy uaqytşa toqtatyldy. Ekınşı toqsanda mektep oquşylary, studentter qaşyqtan oqytyla bastady. Elordada 12 kün ışınde nauqastardy qabyldaityn 200 oryndyq auruhana salyndy. Bas qalada auqymdy zalalsyzdandyru jūmystary jürgızıldı. Tabysyn joǧaltqan azamattarǧa memlekettık äleumettık saqtandyru qorynan eŋ tömengı jalaqy mölşerınde 42500 teŋge töleu belgılendı. 13 şılde – Jalpyūlttyq aza tūtu künı bolyp jariialandy. İnfeksiiany aldyn alu şaralary jäne aǧymdaǧy jaǧdai turaly osyndai jaŋalyqtar «Astana aqşamynyŋ» betınde tūraqty türde jariialanyp tūrdy.

Maidangerlermen mändı kezdesu

Karantinnıŋ aldynda «Astana aqşamy» gazetı, basylym qaraityn «Elorda Aqparat» JŞS bırqatar maŋyzdy şaralardy ötkızıp ülgerdı. Ūly Jeŋıstıŋ 75 jyldyǧyna orai «Bäiterek basyndaǧy basqosu» aidarymen redaksiiada «döŋgelek üstel» mäjılısı ūiymdastyryldy. Oǧan qos maidanger Ahat Bekmadiiaūly men Jünısbek Kärımov, Respublikalyq ardagerler ūiymy ortalyq keŋesı töraǧasynyŋ bırınşı orynbasary Ömırzaq Ozǧanbaev pen atalmyş keŋes töraǧasynyŋ orynbasary Köpbolsyn Bekmaǧambet qatysty. Sūrapyl soǧystan elge aman-esen oralǧan köptı körgen qariialar men ūiym basşylary äserlı, ǧibratty äŋgımelerdı örbıttı («Astana aqşamy», №30, 14 nauryz, 2020 jyl).

Karantinde ne jazdyŋyz?

Basylym şoluşysy Azamat Esenjol bır top qalamgerge «Karantinde ne jazyp jürsız?» saualyn qoidy. Būl sūraqqa Memlekettık syilyqtyŋ laureattary, tarihşy qalamger Qoişyǧara Salǧaraūly, jazuşylar ­Qajyǧali ­Mūhanbetqa­liūly­ men Aldan Smaiyl, aqyn Nesıpbek Aitūly, aqyn, halyq­aralyq «Alaş» ädebi syilyǧynyŋ iegerı Qorǧanbek Amanjol jauap berdı («Astana aqşamy», №44, 16 säuır, 2020 jyl).

150 köşe jöndeledı

Karantinge qaramastan, qala infraqūrylymyna qatysty jūmystar toqtaǧan joq. «Biyl Nūr-Sūltan qalasynda jalpy ūzyndyǧy 100 şaqyrymdy qūraityn 150 köşe jöndeledı. Jol jöndeu jūmystary bastalyp kettı. Onyŋ ışınde 50 köşe qalanyŋ ortalyq bölıgındegı qoǧamdyq kölık jüretın magistraldy köşeler. Olardyŋ köbı ortaşa, keibırı kürdelı jöndeuden ötedı. 150 köşenıŋ 100-ı – tūrǧyn alaptarda». Sondai-aq sol uaqytta qalanyŋ şetkı aimaqtaryn gazdandyru da bastaldy («Astana aqşamy», №46, 21 säuır, 2020 jyl).

AQŞ-taǧy qazaq ǧalymymen äŋgıme

Şef-redaktor Tölen Tıleubai AQŞ-ta tūratyn qazaq ǧalymy, «Locus Fermentation Solutions» kompaniiasynyŋ ǧylym jäne tehnologiialar boiynşa aǧa vise-prezidentı Ken Älıbekpen (Kenneth Alibek) tıldesıp, COVID-19-dyŋ neden jäne qalai bastalǧany, älemge taraluy, ekpe jasau, aldaǧy uaqyttaǧy ahual­dyŋ özgeruı, ındetpen küresudıŋ tiımdı joldary jönınde keŋınen sūhbattasty. «Indet bäseŋdeidı, bıraq tübeigelı joiylmaidy» deptı ǧalym («Astana aqşamy», №48, 25 säuır, 2020 jyl). Rasymen, qauıp älı seiılgen joq. Ekınşı tolqyny bolady degen boljam da bar.

Tūrǧyn üide – Abai beinesı

«Elordada Abai atamyzdyŋ 175 jyldyq mereitoiyna orai tūǧyrly tūlǧanyŋ esımın ielengen daŋǧyl boiyndaǧy 50-şı köpqabatty tūrǧyn üidıŋ qabyrǧasynda ūly aqynnyŋ aişyqty beinesı salyndy. Būl önerdı ǧylymi tılde «mural» dep ataidy» dep süiınşıledı «Astana aqşamy» (№68, 11 mausym).Tabiǧi gazdyŋ keluı – tarihi oqiǧa

Jazda elordanyŋ äleumettık nysandary men jeke tūrǧyn üilerge tabiǧi gaz keldı. «Kögıldır otynnyŋ» igılıgın aldymen «Şarapat» äleumettık qyzmet körsetu ortalyǧy, №29 orta mektep, «Köktal-1» jäne «Jeleznodorojnyi» tūrǧyn alaptarynyŋ bırqatar tūrǧyndary köre bastady. «Būl şyn mänınde tarihi oqiǧa. Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev ūsynǧan bes äleumettık bastamanyŋ basty jobalarynyŋ bırı – elordany gazdandyru. Elordaǧa ötken jyldan berı 1 myŋ şaqyrym magistraldy gaz qūbyry tartyldy… Biyl 8 myŋ jeke üige gaz taratu jelılerın saludy josparlap otyrmyz» dep atap öttı Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov («Astana aqşamy», №79-80, 9 şılde, 2020 jyl).

Abai künı belgılendı

Ükımet qaulysymen 10 tamyz Abai künı bolyp belgılendı. «Astana aqşamy» 6 tamyzda şyqqan nömırınde osyny süiınşıledı. Osyǧan deiın hakımnıŋ tuǧan künı turaly ärtürlı pıkırler aitylyp, būl mäsele bır ızge tüspegen edı. Osy şeşımmen būl mäselege nükte qoiyldy.«Nūr-Sūltan-Jidebai» velojoryǧy

2 qyrküiek künı elordalyqtar Abaidyŋ 175 jyldyǧyna arnalǧan «Nūr-Sūltan-Jidebai» velojoryǧyna qatysuşylardy elordadan şyǧaryp saldy. 1000 şaqyrymdyq jolǧa aǧylşyn tılınıŋ mamany, motivator Ernat Melsūly, Aqmola oblystyq tarihi-ölketanu muzeiı­nıŋ qyzmetkerı Jasūlan Ükeev jäne ärıptesımız, «Astana aqşamy» gazetınıŋ tılşısı Däuletqali Asauov attandy («Astana aqşamy», №103-104, 3 qyrküiek, 2020 jyl).

Prezident pen Elbasy hakım turaly

Jyl ışınde Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ hakım turaly «Abai – ruhani reformator» atalatyn taǧy bır maqalasy, Elbasynyŋ «Abai amanaty» atty maqalalary jaryq kördı.

Jadyramyz – jüldeger

«Astana aqşamynyŋ» jurnalis­terı şyǧarmaşylyq baiqaularda jüldeger atandy. Şoluşy Jadyra Şamūratova qalamgerler arasyndaǧy «Auylym – altyn tūǧyrym» ädebi-onlain baiqauynda «Proza» atalymy boiynşa 2-oryndy jeŋıp aldy.