Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, erekşe dauysty änşı Sündet Baiǧojin – önerdıŋ öz adamy. Bügıngı taŋda «Astana Opera» teatrynyŋ jetekşı solisı atanyp jürgen sahna saŋlaǧymen öner jaily äŋgımelesudıŋ sätı tüstı.
ÖNERDI ESSIZ SÜIGEN ABZAL
– «Operaǧa daiynmyn» degen senım qaşan paida boldy?
– Bala kezımnen änge äues edım. Öse kele ülken sahnaǧa şyǧyp, operadan körınetınımdı sezıp jürdım. Būl öner salmaqtylyqty talap etetındıkten, älı künge deiın şeberlıgımdı şyŋdauǧa bar küşımdı salyp kelemın. Opera ärtısı «100 paiyz daiynmyn» dep eşqaşan aita almaidy. Sebebı, ər şyǧarma jandy dauysta şyrqalatyndyqtan, kündelıktı daiyndyqty talap etedı.
– Qalai oilaisyz, Qazaqstanda mädeni daǧdarys bar ma?
– Qazaqstanda mädeni daǧdarys, menıŋşe, joq. Elımızde ərtısterge bar jaǧdai jasalǧan. Qalǧany adamnyŋ özıne, talpynysyna bailanysty.
– Al, sızdıŋşe, körermennıŋ operany qabyldau deŋgeiı qandai?
– Astanadaǧy mädeni orta künnen-künge keŋeiude. Az ǧana uaqyttyŋ ışınde teatrymyz üşınşı mausymyn ūsyndy. Qaşan körseŋ de, zal lyq toly. Bıreu süiıktı änşısın köruge asyǧady, endı bıreuler əsem ǧimarattyŋ ışı-syrtynda suretke tüsu üşın keledı degen sözderdı estimın. Degenmen, halyq teatrǧa naǧyz önerdı baǧalaǧannan barady dep senemın. Jandy dauysqa degen ystyq yqylasty erekşe baiqaimyn. Bızdı ärdaiym şabyttandyryp, alǧa jetelep jürgen de osy – körermenderdıŋ köŋıl-qoşemetı.
– Klassikalyq muzykanyŋ äleuetın köteretın ne jäne kımder?
– Änşınıŋ özı, ərine. Opera – bükılälemdık öner, sondyqtan, dauys halyqaralyq standartqa sai keluı tiıs. Ol üşın ünemı ızdenıste bolǧan jön. Bılımın tereŋdetu üşın şetelge baryp, täjıribe jinap, ärdaiym alǧa ūmtylatyn qyz-jıgıtter de elımızdegı klassikalyq muzykanyŋ damuyna öz ülesın qosaryna kümənım joq. Jalpy, önerdı eseppen emes, essız süie bılgen önerpaz ǧana ülken jetıstıkterge jeterı anyq.
– Qazaq operasyn bükılälemdık deŋgeide moiyndau üşın ne ısteu qajet? Oǧan qaşan jetemız?
– Qazaq operasyn tua bıtken bolmysy taza qazaqtan artyq kım oryndasyn?! Əitse de, halqymyzdyŋ töl operasyn bükıl əlemge tanytuǧa mümkındıgımız bar. Məselen, teatrlarymyzdyŋ şet memleketterge gastroldık saparlaryn jiırek ūiymdastyru arqyly şeteldık körermenderdıŋ köŋılınen oryn aluǧa bolady. Onda tek ariialardy ǧana oryndap qoimai, sonymen qatar, ülken qoiylymdardy körsetıp, dərıptegen dūrys dep esepteimın.
– Al teatrǧa keluşılerdıŋ dress-kod ūstanuy qanşalyqty maŋyzdy?
– Ər ortaǧa sai kiıne bıludıŋ özı – biık talǧamnyŋ belgısı. Öner oşaǧyna baǧyt alǧan adam özın jaily sezınuı üşın de səikesınşe kiıngenı jön.
– Sahnaǧa şyǧar aldynda ne ısteisız?
– Söilemeuge tyrysamyn. Konsert aldynda roial oinap, tamaǧymdy jıbıtıp, dausymdy oiatamyn.
«EKINŞI SERKEBAEV» – EŊ ÜLKEN MÄRTEBE!
– Repertuaryŋyzdy qandai keiıpkerlermen tolyqtyru oida bar?
– «Trubadur» operasyndaǧy Di Luna partiiasyn oryndaǧym keledı. Don Juannyŋ partiiasyn da jattap qoidym. Al, qazaq operasynan kelesı mausymda Bekejannyŋ rölın somdau oida bar.
– Sızdı «ekınşı Ermek Serkebaev» dep aityp jatady. Būl baǧany qalai qabyldaisyz?
– Bır baǧdarlamada Bibıgül apai aitqan bolatyn osy pıkırdı. Mūndai teŋeu – men üşın ülken märtebe. Qaitalanbas dara tūlǧalardyŋ közın körıp, batasyn alǧanyma quanamyn. Özıme osy kısılerdıŋ jolyn bersın dep tıleimın.
– Kömekşıŋız bar ma?
– Menıŋ şyǧarmaşylyǧyma qatysty barlyq jūmystardy rettep otyratyn jeke kömekşım bar.
– Multimedianyŋ damuy teatrǧa keluşılerdıŋ qataryn siretken joq pa? Qazır barlyǧyn teledidar nemese internet arqyly köre saluǧa bolady.
– Teatrǧa kelu-kelmeu ərkımnıŋ öz erkınde, ərine. Degenmen, taza dauysty eşbır mikrofon, eşqandai tehnika jetkıze almaidy. Közben körıp, qūlaqpen tyŋdap, jürekpen sezıngenge ne jetsın?! Osyny tüsıngenderdıŋ qatary köbeiıp keledı.
TYMAQTY TYM JAQSY KÖREMIN
– Bırneşe kelı tartyp tūratyn auyr kostium, parikter… Şarşatpai ma?
– Sahnalyq kiımderdıŋ ışınde özımızdıŋ ūlttyq bas kiımımız – tymaqty erekşe jaqsy körem. Qazaqi bolmysymyzdy aşatyn ədemı dünie. Jalpy, tymaq bolsyn, şapan bolsyn, auyr kiımder denege salmaq tüsırgende, dauysqa da əserı bolady. Kədımgıdei ter tögemız. Sol arqyly önerımızdı öz-özımızge taǧy bır mərte dəleldeimız.
– Operalyq änşı neden tūrady dep oilaisyz?
– Eŋ bırınşı, adamgerşılık qasiet maŋyzdy. Ūjymdyq jūmys bolǧandyqtan, hordan bastap tehnikalyq qyzmetkerlerge deiın ızettılık bıldırıp tūru kerek. Sahnaǧa şyqqanda, bükıl daiyndyǧyn körsetu üşın baryn saluy tiıs.
– Keiıpkerdıŋ bolmysyn, tabiǧatyn, oiyn däl beru üşın ne maŋyzdyraq? Akterlık şeberlık pe, älde dauys pa?
– Bız sezımdı dauyspen bıldıremız. Jylasaq ta, külsek te… Bızdıŋ qaruymyz – dauys. Obrazǧa barynşa kırıp aitsaq, keiıpkerdıŋ bolmysyn aşa tüsemız. Sondyqtan, dauys pen akterlık şeberlık qatar ündestık tabuy şart.
– Astana ömırıŋızge qandai özgerıster alyp keldı?
– Mekteptı bıtırgelı berı ömırım osy Astanada jalǧasuda. Demek, özgerıs köp. Joǧary bılım aldym, qyzmetke ornalastym, elorda törınde ornalasqan «Astana Opera» teatrynda önerımızdı örletuge atsalysyp jürgen jaiymyz bar. Bastysy, elımızdıŋ igılıgıne eŋbek etıp, abyroiyn asyruǧa barymyzdy salyp jatyrmyz.
– Äŋgımeŋızge köp rahmet!
Sūhbattasqan:
Güldana TALǦATQYZY
