Mektep pen balabaqşada oryn tapşy

M.Ötemısūly atyndaǧy Oquşylar saraiynda ötken Bılım basqarmasynyŋ basşysy Änuar Janǧozinnıŋ tūrǧyndarmen kezdesuı barysynda qaladaǧy bılım jüie­sıne qatysty jaŋalyqtar men özgerıster talqylandy, sondai-aq ata-analardy mazala­ǧan özektı saualdarǧa jauap berıldı.

Balabaqşa kezegıne qatysty qūjattardyŋ tüpnūsqalyǧytekserıledı

Vedomstvo basşysy bırınşı kezekte balabaqşaǧa qatysty mäselelerge toqtaldy.
– Balabaqşadaǧy oryn tapşy­lyǧy tūrǧyndar üşın eleulı problema bolyp tūrǧany ras. Jyl saiyn Nūr-Sūltan qalasynyŋ balabaqşalaryna 20 myŋnan asa bala kezekke tūrady. Bügınde şaharda jalpy sany 300-den asatyn mektepke deiıngı bılım beru ūiy­my bar. Onyŋ 94-ı – memlekettık, al 229-y – jekemenşık balabaqşa, 43-ı – balalarǧa arnalǧan şaǧyn ortalyq, 3-euı – vedomstvolyq balabaqşa. Soŋǧy ekı jylda jaŋadan 3 balabaqşa ıske qosyldy. Jekemenşık balabaqşalar sanyn 3 esege arttyrdyq. Sonyŋ nätijesınde byltyr 3 pen 6 jas aralyǧyndaǧy büldırşınderdıŋ
90 paiyzy balabaqşamen qamtyldy. Qazırgı taŋda şamamen myŋ oryndyq 4 balabaqşanyŋ qūrylysy jürıp jatyr. Osylardy esepke alsaq, jyl soŋyna deiın büldırşınderdıŋ barlyǧyna derlık mektepke deiıngı bılım beru ūiymdarynda oryn bolady, – dedı ol.
Osy oraida ata-analardyŋ bırı balabaqşaǧa kezeksız qabyldanatyn sanattar talap etetın qūjattardyŋ tüpnūsqalyǧyn kım jäne qalai tekseretını jaily sūrady. Onyŋ aituynşa, arnaiy jüie äskeri qyzmetkerlerdıŋ balalaryn jeŋıldıgı bar tızımge avtomatty türde qosady, būl üşın äskeri qyzmetker ekenıŋdı rastaityn qūjattyŋ skanerlengen nūsqasyn jükteu jetkılıktı. Bıraq ony qoldan jasap alu qiyn emes. Būl saualǧa qatysty Ä.Janǧozin jüie­nı qadaǧalaityn basqarma qyzmetkerlerınıŋ äskeri mekemelerge
telefon soǧyp, atalǧan kısı turaly mälımettıŋ naqtylyǧyn tekseruge köşkelı jatqanyn mälımdedı. Al aldaǧy uaqytta jaŋaǧydai jalǧan qūjat ūsynǧandarǧa şaralar qoldanylady.

Mektepter ışınen mektepaldy daiarlyq toptary aşylady

Kezdesu barysynda özın Läila Qaiyrjanova dep tanystyrǧan kelınşek:
– Menıŋ balam – 5-te. Bız balabaqşanyŋ mektepke daiyndyq tobyna baruymyz kerek pe, älde ülken jastaǧylar tobyna baruymyz kerek pe? – degen saual qoidy.
– Būl – balabaqşaǧa qatysty eŋ jiı qoiylatyn sūraqtardyŋ bırı. Biylǧy qaŋtar aiynda Bılım turaly zaŋǧa bırqatar özgerıs engızıldı. Endı balalar 6 jastan bastap mektepke barady. Osyǧan säikes, qazır ministrlık te mynadai jaŋalyqtardy engızdı: 5 jasar büldırşınder balabaqşanyŋ mektepke daiarlyq tobyna barady, onda olardy 1-synypqa äzırleidı. Būdan bölek, bügınde bız mektepterdıŋ özınde mektepaldy daiarlyqqa arnalǧan synyptardy aşyp jatyrmyz. Jaŋa oqu jylynan bastap elordalyq mektepterdıŋ jartysynan astamy ata-analarǧa osyndai mümkındıktı ūsynbaq. Eger sızdıŋ balaŋyz 1 qyrküiek künı 6-ǧa tolyqtai tolmaǧan bolsa, onda kelesı jyly 1-synypqa barǧanǧa deiın balabaqşada nemese şaǧyn ­ortalyqta qala berulerıŋızge bolady, – dedı Ä.Janǧozin.
Mūnymen qosa, atalǧan taqyryp töŋıregınde bır ata-ana «Menıŋ 6 jasar balam jazu-syzudy bılmeidı jäne mektepke baruǧa psihologiia­lyq äzırlıkte emes. Mektepte 6 jastan bastap baru mındettı me? Mūny oryndamaǧandarǧa aiyppūl salyna ma?» dep sūrady.
Bılım basqarmasy basşysynyŋ sözınşe, 1-synypqa baratyn bala jazudy, syzudy, sanaudy bılıp baru tiıs degen tüsınık qate. Būl qabıletterdı 1-synyp barysynda da üirense bolady. Ärine, balany mektepke 7 jastan bastap bergenıŋız üşın ata-anaǧa aiyppūl salmaidy, alaida 7 jasar bala özın 6 jasarlar arasynda qanşalyqty yŋǧaily sezınetının de oilaǧan jön.

Ata-ana brakerajdyq komissiianyŋ müşesı bola alady

Jiyn kezınde basqarma basşysy mektepterdegı tamaqtandyru jüiesın de erekşe atap öttı.
– Tamaqtandyru jüiesın barynşa aşyq ärı sapaly etu maqsatynda biyldan bastap mektepterge tamaq jetkızu qyzmetımen ainalysatyn kompaniialarmen kelısımşart jasasu prosedurasyn ortalyqtandyrdyq. Būryn būl räsımderdı mektep direktorlarynyŋ özderı-aq jasai beretın. Baiqau ötkızudıŋ jaŋa formaty qatysuşylar sanynyŋ artuyna yqpal ettı. Būryn 1 lotqa köp degende 4 ümıtker ta­las­sa, endı onyŋ sany 15-ke jettı, – dedı ol.
Sondai-aq Bılım basqarmasy janynan osy jüienı qadaǧalaityn vedomstvoaralyq sarapşylyq toptyŋ qūrylǧanyn da aita ketu kerek. Onyŋ qūramyna Memlekettık kırıster departamentı, Qoǧamdyq keŋes, qalalyq mäslihat, «Nūr Otan» partiiasy, Käsıpkerler palatasy, Bılım beru, Densaulyq saqtau, Jūmyspen qamtu jäne Äleumettık qorǧau basqarmalary ökılderı kıredı. Olardyŋ mındetı – bılım beru ūiymdaryndaǧy sapaly tamaqtandyrudy ūiymdastyru, brakerajdyq komissiia müşelerın oqytu, jetkızuşılermen kelısımşartty ūzartu ne toqtatu jönınde şeşım qabyldau jäne tamaq mäzırın bekıtuge qatysty sūraqtardy Tamaqtandyru institutymen bırlese qarastyru. Jaŋa oqu jylynan bastap mektepterge tamaq jetkızuşı ūiymdar as äzırlenetın bölmelerdı beinekameramen jabdyqtauynyŋ nätijesınde brakerajdyq komissiia ökılderınde barlyq jūmysty «ışınen» köruge mümkındık bolady. Aitpaqşy, ata-analar da brakerajdyq komissiianyŋ müşesı bola alady.

Ūly dala köşesınıŋ basyndaǧy audanda üş mektep salynady

Mektepterdıŋ alystyǧy mäselesı de osy kezdesu barysynda söz boldy. Ata-analardyŋ bırı:
– 38-köşe men Ūly dala köşesınıŋ qiylysynda tūramyn. Bızdıŋ balalar Ūly dala men Qabanbai batyr köşelerınıŋ qiylysynda ornalasqan №84, №85 mektepterge barady. Mektepterdıŋ özıne qatysty eşqandai mäsele joq. Tek olardyŋ alystyǧy qinaidy. Jyl saiyn balalar da köbeiıp keledı, audanymyz ülken. Nege osy tūsqa bır mektep salynbaidy? – dedı.
Basqarma basşysy būl mäseleden qūlaǧdar ekenın aitty.
– Sız aitqan audan boiynşa mektepter tapşylyǧy bar ekenın bılemın. Biyl bız 31-köşe men Nūra-Esıl kanalynyŋ qiylysar jerınen mektep aşudy josparlap otyrmyz. Ol sızderge alysyraq boluy mümkın, bıraq damyp jatqan audan üşın ol da kerek. Ūly dala men 39-köşe qiylysar maŋnan da mektep qūrylysyn bastau jos­parǧa engızıldı. Ol kelesı jyly paidalanuǧa berıledı. Mūnymen qosa, Family Village tūrǧyn üi keşenınıŋ janynan da biyl, bolmasa kelesı jyly mektep qūrylysy boi köteredı, – dedı Ä.Janǧozin.
Būdan bölek, vedomstvo basşysy aldymyzdaǧy oqu jylynyŋ soŋyna deiın balalar sany tym köp mektepterdıŋ janyna 5 janama qūrylys pen 3 jaŋa mektep salynatynyn, al kelesı jyly 11 bılım beru nysanynyŋ (6 mektep, 5 janama qūrylys) ıske qosylatynyn habarlady.
Sondai-aq bügıngı taŋda otandyq jäne şeteldık investorlardy tartu arqyly elordada jalpy sany 10 myŋ oryndy qamtityn 8 zamanaui mekteptıŋ salynuy boiynşa investisiialyq memorandumǧa qol qoiylypty. Olardyŋ qatarynda Bırıkken Arab Ämırlıkterınen kelgen investorlar salatyn halyqaralyq Sabis mektebı nemese elımızge belgılı Tamos mektebı bar. Būl jobalardyŋ qūrylysy biyl bastalyp, aldaǧy 3-4 jylda paidalanuǧa berıledı.