Qalalyq halyq qalaulylary «Energiia ünemdeu tiımdılıgın arttyru joldary» atty döŋgelek üstel mäjılısın ötkızdı. Būl jiynǧa deputattarmen bırge energiia ünemdeuge atsalysyp jürgen bırqatar kompaniia ökılderı, qalalyq jylu, energiia toraptarynyŋ basşylary qatysty.
Mūndai mäsele kün tärtıbıne beker qoiylmaǧany belgılı. Pıkır almasu barysynda Astananyŋ energiia ünemdeuı qandai deŋgeide, ony kım qalai damytyp jatyr degen saualdarǧa naqty ärı tiımdı jauaptar ızdestırıldı. Alǧaşqylardyŋ bırı bolyp söz alǧan «Qazaqenergosaraptama» AQ Strategiialyq taldau departamentınıŋ direktory Änuar Qoşqarbaev osy saladaǧy memlekettık ūstanymmen tanystyryp öttı. Byltyr ǧana özgerıske ūşyraǧan jaŋa zaŋnyŋ tiımdılıgı kün ötken saiyn artyp kele jatqandyǧyna ekpın tüsırdı.
«Jüielı tehnologiialar ortalyǧy» JŞS direktory Vera Sadyqova Qazaqstannyŋ erte me, keş pe älemdık standartqa sai jūmys ıstep, energiia ünemdeu täsılın synaqtan ötken jüiege köşu arqyly meŋgerıp örkeniet köşıne ılesetının alǧa tartty. «Qazır älemnıŋ damyǧan ozyq memleketterı mysaly Braziliia, AQŞ, Koreia, Europa elderı, OAR da ISO 50001 jüiesıne köşken. Qazaqstanda da būl jüienı zerdeleu jolǧa qoiylyp keledı. Onyŋ tiımdılıgı ıs jüzınde däleldene bastady» dep bırqatar sandyq körsetkışterge toqtalyp öttı. Irgelı el bola otyryp älemdık damu köşınen qalmas üşın jaŋa şyqqan tehnologiianyŋ küşı men qauqaryn baǧalai bıluımız şart. Osy jönınde söz alǧan «EnKom-ST» kompaniiasynyŋ direktory Aleksandr Entin Astananyŋ bırqatar mektepterınde atalmyş energiia ünemdeu tehnologiiasyn ornatqany turaly aitty. Mysaly, №15 mektepte ornatylǧan osyndai jylu ünemdegışterdıŋ arqasynda jylu saqtau 25 paiyzǧa artqan. Onyŋ üstıne būl jöndeu jasalmaǧan, terezelerı bekıtılmegen eskı ǧimaratta otyrǧan mektep ekenın eskeru qajettıgıne de basa nazar audardy. Qaladaǧy ǧimarattar sany jyl ötken saiyn köbeiıp kele jatqanmen, olardy jylu men jaryqpen qamtamasyz etu ortalyqtary syrttan eşbır kömeksız-aq jūmys jasap kele jatqandyǧy anyq. Olardyŋ barlyǧyna ünemdeu tehnologiialaryn engızse, būl keleşek aldyndaǧy zalalsyz tūtynu tetıgın jetıldıru bolyp tabylar edı. Döŋgelek üstelge sonau Reseiden artynyp-tartynyp jetken käsıpkerler de öz ūsynysyn ortaǧa saldy. Nemıstıŋ «Vagner» injenerlık-öndırıstık tobynyŋ TMD men Oŋtüstık Şyǧys Aziia elderı boiynşa syrtqy ekonomikalyq bailanys direktory Denis Gitelman özı körsetken nanotehnologiialardan jasalǧan önımder qaldyqsyz jūmys jasauǧa baǧyttalǧanyna toqtaldy. Osyndai aldyŋǧy qatarly önımderdı ūtymdy paidalana otyryp, qalanyŋ energiia ünemdeuın bılıktılıkpen dūrys jolǧa qoiuǧa bolatyndyǧyn däleldep baqty.
Ärine, Astananyŋ ǧana emes, elımızdıŋ är tükpırınde energiia jūmsau jyldan jylǧa qymbattap keledı. Mūny monopolister tiımdı dep şeşse, halyq qymbatsynady. Degenmen, tūtynuşy men ūsynuşy arasyndaǧy tepe-teŋdıktı saqtauǧa ISO 50001 syndy jüielerdı jappai qoldanysqa engızu kün tärtıbınde qarastyryluǧa tiıstı mäsele dep şeşıldı. Būl halyqtyŋ qamyn küittep otyrǧan deputattar nazarynda bolatyn ıs ekendıgı şübäsız.
Şynar ÄBILDA
