JASYL BELDEU – ELORDANYŊ «ÖKPESI»
Astananyŋ «Jasyl beldeuı» – bızdıŋ ūrpaǧymyz üşın jasalyp otyrǧan mäŋgılık mūra. Būl turaly Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev Astananyŋ jasyl beldeuın aralaǧan kezde mälımdedı. Elordanyŋ jasyl beldeuınıŋ jalpy kölemı 14 827 ga, onyŋ ışınde 11 502 orman alqaby bolyp sanalady. Qazırgı taŋda atalǧan aimaqta 9,6 million aǧaş pen 1,8 millionǧa juyq būtalar ösıp-jetılude.
– Jyl saiyn men elordanyŋ aumaǧynda orman şaruaşylyǧyn damytu boiynşa tapsyrmanyŋ qanşalyqty oryndalyp jatqanyn tekserıp, qaraimyn. Būǧan deiın bız ormannyŋ batys aumaǧyna otyrǧyzylǧan köşetterdı körsek, bügınde būl ürdıs ormannyŋ şyǧys bölıgınde qalai jüzege asyp jatqanyn kördık. Aldymen aǧaştardyŋ türlı sūryptaǧy jiyntyǧy, ormannyŋ ortasyna qaraǧai, şyrşa, aqqaiyŋ sekıldı aǧaştar otyrǧyzylady. Ärı qarai orman özı güldep-önıp, aǧaştar men jasyl-kök köbeiedı. Burabai ormanyna jasyl beldeudıŋ qosyluy tolyǧymen derlık jüzege asty.
Qazır bızdıŋ basty mındetımız – ormandy qaita tületu. Bügınde qala maŋyndaǧy 80 myŋǧa juyq gektar jerge aǧaş otyrǧyzyldy. 2020 jylǧa deiın onyŋ aumaǧy 100 myŋ gektarǧa jetedı, – dedı Memleket basşysy.
Jalpy 2020 jylǧa deiın «Jasyl beldeude» üş negızgı baǧyt boiynşa jūmys jürgızu josparlanyp otyr. Onyŋ eŋ bırınşısı – jasyl beldeudı damytu, iaǧni orman keŋıstıgınde egu jūmystaryn jalǧastyru bolyp otyr. Mäselen, elordanyŋ jasyl beldeuınıŋ 1 589,2 gektar aumaǧyna 2,1 mln aǧaş köşetterı otyrǧyzyldy. Aldaǧy 2018 jäne 2030 jyldar aralyǧynda 5730 ga jerge aǧaş otyrǧyzu josparlanyp otyr.
Ekınşı baǧyt – qala aumaǧynda 29 676 gektarǧa deiın bos jerlerde orman alqaptaryn jasau. Memleket basşysynyŋ tapsyrmasyn oryndau aiasynda «üzdıksız kögaldandyru» üşın qosymşa 14 849 ga bos jer bölıngen. Üşınşı baǧyt – halyqtyŋ jappai demaluy üşın jaǧymdy rekreasiialyq jaǧdailardy qūru kerek bolyp otyr. Osy mäselenı şeşu üşın ötken jyly jasyl beldeu aumaǧynda jalpy ūzyndyǧy 23 şaqyrymdy qūraityn asfalttalǧan velosiped joldary salyndy.
– 25 jyl ışınde ormannyŋ aumaǧy keŋeidı. Būl jerde 20 şaqyrymdyq velosiped joldary, demalys oryndary bar. Eŋ bastysy, būl – orman bızdıŋ taza auamen tynystauǧa mümkındık beretın ordamyzdyŋ «ökpesı». Būl orman – bızdıŋ ūrpaǧymyz üşın jasalyp otyrǧan syi, mäŋgılık mūra. Astana qalasynyŋ tek ışı ǧana ädemı emes, sondai-aq, şahar ainalasy men syrty da sūlu kelbettı. Qalada 15 myŋ aǧaş otyrǧyzyldy, jaŋa botanikalyq saiabaq, köptegen alaŋdar paida bolady. Halyq aǧaştar men terekterdı syndyrmai, jasyl şöptı jūlmai, tabiǧatty, ormandy aialap, saqtap qalu kerek, türlı apattar men örtten qorǧap qaluy tiıs, – dedı N.Nazarbaev.
Söz soŋynda Elbasy elorda tūrǧyndaryn Astananyŋ «jasyl beldeuı» aumaǧyn keŋeituge üles qosuǧa şaqyrdy. Sondai-aq, Memleket basşysy alda kele jatqan Astana künımen köpşılıktı qūttyqtady.
Jalpy Prezidenttıŋ Astananyŋ ainalasyn ormanǧa ainaldyru mäselesın basty nazarda ūstauy tegın emes. Onyŋ eŋ bırınşı sebebı elordanyŋ ekologiialyq jaǧdaiyn jaqsartu bolsa, ekınşısı – adamdardyŋ tynyǧatyn aimaq jasau. Sondai-aq, prezidenttıŋ ideiasy Mahambet Ötemısūlynyŋ öleŋımen ündes keledı.
Aduyndy aqyn:
«Edıldıŋ boiy en toǧai,
El qondyrsam dep edım.
Jaǧalai jatqan sol elge,
Mal toltyrsam dep edım» demep pe edı?! Qūdaiǧa şükır, bügınde Esıldıŋ boiyna en toǧai da, el de bar.
Serık Joldasbai