مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ جارلىعىمەن 2020 جىل – ۆولونتەر جىلى بولىپ جاريالاندى. تاريح پەن تۇلعا تۇرعىسىنان ماڭىزدى مەرەيتويلار دا ءدال وسى جىلعا ءدوپ كەلدى. اتاپ ايتقاندا, ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ 1150, التىن وردانىڭ 750, ۇلى ابايدىڭ 175, قازاق حاندىعىنىڭ 555, ۇلى جەڭىستىڭ 75, قازاقستان كونستيتۋتسياسى مەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 25 جىلدىقتارى – وسى جىلدىڭ ەنشىسىنە جازىلدى. بۇل مەرەيتويلاردىڭ بارلىعىن لايىقتى اتاپ وتۋگە الەمدى جايلاپ, كوكتەمدە ەلىمىزگە جەتكەن قاۋىپتى ىندەت كەسىرىن تيگىزدى. باس قالانىڭ باس باسىلىمى – «استانا اقشامى» گازەتىنىڭ دە وسى قازان ايىندا 30 جىلدىعى. وسىعان بايلانىستى 5 ناۋرىز كۇنى گازەتتىڭ شيرەك عاسىردان استام شەجىرەسىن تارقاتۋدى باستاعانبىز. ال بۇگىنگى ءنومىر ارقىلى سونى تۇيىندەيمىز.
100 ەلەكتروبۋس – جولاۋشىلار يگىلىگىنە
ەلوردانىڭ اۆتوبۋس پاركى 80 پايىزعا جاڭاردى. سونىڭ ىشىندە 100 ەلەكتروبۋس ساتىپ الىندى. جىل باسىندا ونىڭ 15-ءى قالا باعدارلارىنا شىقتى. نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆ ەلەكتروبۋستاردىڭ تەحنيكالىق جاعدايىمەن تانىستى. استانالىق باسىلىم بيىلعى جىلاشار نومىرىندە سونى حابارلادى. «جايلى ءارى دىبىسسىز ەلەكترلى اۆتوبۋستار اتموسفەراعا زياندى قالدىق شىعارمايدى, سونداي-اق ۇنەمدى. جاڭا اۆتوبۋستار ينتەللەكتۋالدى باقىلاۋ جۇيەسىمەن, مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا ارنالعان پاندۋستارمەن جانە بالاسى بار جولاۋشىلارعا ارنالعان ورىندارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. ونىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – ورىندىقتاردىڭ تۇسىندا ءموبيلدى تەلەفونداردى قۋاتتاۋعا ارنالعان جالعاعىشتار ورناتىلعان» («استانا اقشامى», №1, 7 قاڭتار, 2020 جىل).
اباي جىلى اشىلدى
قاڭتار ايىندا اباي جىلى رەسمي تۇردە اشىلدى. گازەتىمىز «ابايدىڭ تويى ەلوردادان باستالدى» اتتى ماتەريالىندا سونى جان-جاقتى تارقاتتى. ونىڭ الدىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ «اباي جانە ءححى عاسىرداعى قازاقستان» ماقالاسى جارىق كوردى. پرەزيدەنت وندا ۇلتتىق سانانى ساقتاۋ جانە ونى زامان تالابىنا ساي بەيىمدەۋ مەملەكەتتىك ماڭىزى بار ماسەلەگە اينالعانىن, سانانى جاڭعىرتۋ ارقىلى ءححى عاسىردا ەلىمىزدىڭ تىڭ سەرپىنمەن دامۋىنا جول اشاتىنىمىزدى, وعان اباي مۇراسىنىڭ تيگىزەر پايداسى زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ۇلى اقىننىڭ مەرەيتويى توي تويلاۋ ءۇشىن ەمەس, وي-ءورىسىمىزدى كەڭەيتىپ, رۋحاني تۇرعىدان دامۋىمىز ءۇشىن وتكىزىلەتىنىنە ەرەكشە توقتالىپ, ابايدى جاڭا قازاقستاننىڭ برەندى رەتىندە الەمگە كەڭىنەن تانىستىرۋ قاجەتتىگىن ايتتى («استانا اقشامى», №3, 11 قاڭتار, 2020 جىل).
ەلوردادا ەسكەرتكىشتەر كوبەيەدى
جىل باستالعاندا ەلوردادا بىرقاتار اسا كورنەكتى تۇلعالار ەسكەرتكىشتەرىنىڭ ەڭ ۇزدىك جوبالارىنا كونكۋرس جاريالاندى. اتاپ ايتقاندا, الەمگە ايگىلى ويشىل ءابۋ ناسىر ءال-فارابي, اعارتۋشى, پەداگوگ ىبىراي التىنسارين, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى جۇمابەك تاشەنەۆ پەن سۇلتانبەك قوجانوۆ, ەكى مارتە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى تالعات بيگەلدينوۆ ەسكەرتكىشتەرى بار («استانا اقشامى», №4, 14 قاڭتار, 2020 جىل).
استانادا – «ابايتانۋ» ورتالىعى
31 قاڭتاردا اباي قۇنانبايۇلى اتىنداعى №87 مەكتەپ-گيمنازيادا «ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعى اشىلدى. اتالمىش ورتالىق «بالا اباي», «اقىن اباي» جانە «حاكىم اباي» اتالاتىن ءۇش بولىمگە ءبولىندى. مۇندا ورىن العان قۇندى جادىگەرلەردىڭ ءبىرى – 1996 جىلى سەمەيدەگى مۋزەي قورىنان تابىلعان ابايدىڭ ۇلى ماعاۋياعا جازعان حاتىنىڭ كوشىرمەسى («استانا اقشامى», №12, 1 اقپان, 2020 جىل).
ورتا مەكتەپتەر تۇلعالار اتىمەن اتالدى
ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسىمەن باس قالانىڭ بىرقاتار ورتا مەكتەپتەرىنە اتاۋلار بەرىلدى. №10 مەكتەپ-گيمنازيا جۇمابەك تاشەنەۆ, №48 مەكتەپ-ليتسەي احمەت بايتۇرسىنۇلى, №52 مەكتەپ-گيمنازيا بەيىمبەت مايلين, №56 مەكتەپ-ليتسەي شاكارىم قۇدايبەردىۇلى, №57 ورتا مەكتەپ ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى, №58 مەكتەپ-گيمنازيا ءىلياس جانسۇگىروۆ, №68 مەكتەپ-گيمنازيا مىرجاقىپ دۋلاتۇلى, №76 مەكتەپ-ليتسەي ءاليحان بوكەيحان, №80 مەكتەپ-گيمنازيا ساكەن سەيفۋللين, №84 مەكتەپ-ليتسەي شەيح حاليفا بەن زايد ءال-ناحايان, №85 مەكتەپ-ليتسەي شەيح ءتاميم بەن حاماد ءال-تاني جانە وقۋشىلار سارايى ءال-فارابي ەسىمدەرىن يەلەندى («استانا اقشامى», №17, 13 اقپان, 2020 جىل).
ايگۇلدىڭ الماتىعا ساپارى
باسىلىمنىڭ ءتىلشىسى ايگۇل ۋايسوۆا الماتىعا ارنايى بارىپ, تەكتىنىڭ تۇياعى مۇرات جۇمابەكۇلى تاشەنەۆپەن, مۇحتار اۋەزوۆتىڭ مەموريالدىق مۋزەي-ءۇيىنىڭ ديرەكتورى ديار قوناەۆپەن, جوعارىدا اتى اتالعان عالىم جاقىپبەك التاەۆپەن سۇحباتتاستى.
قاۋىپتى ىندەت كەلگەندە…
13 ناۋرىزدا قازاقستاندا ءۇش ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدى. ەكەۋى الماتىدان بولسا, بىرەۋى نۇر-سۇلتان قالاسىنان. يتاليانىڭ ميلان قالاسىنان ماسكەۋ ارقىلى ەلورداعا ۇشىپ كەلگەن 90 جولاۋشىنىڭ بىرىنەن قاۋىپتى ىندەت شىقتى. ول شۇعىل تۇردە كارانتينگە جاتقىزىلدى. وسى جاعدايعا بايلانىستى كەشەندى ءىس-شارالار قولعا الىندى دەپ حابارلادى «استانا اقشامى» گازەتى (№30, 14 ناۋرىز, 2020 جىل).
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇندەۋ جولداپ, ءوز جارلىعىمەن 16 ناۋرىز كۇنگى ساعات 08.00-دەن ەل اۋماعىندا ءبىر اي مەرزىمىنە توتەنشە جاعداي رەجيمىن ەنگىزدى. جاعدايعا بايلانىستى ول ەكى ايعا جالعاسىپ, 11 ماۋسىمدا اياقتالدى. بارلىق ساقتىق شارالار قولدانىلا باستادى. نۇر-سۇلتان قالاسىندا ءىرى ساۋدا نىساندارى مەن ساۋدا ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىنىڭ, كيىم-كەشەك بازارلارىنىڭ جۇمىس ۋاقىتىنا شەكتەۋ قويىلدى. مەملەكەتتىك قىزمەتتەر مەن مادەني ءىس-شارالار ونلاين فورماتقا كوشتى. ەلوردا اكىمى التاي كولگىنوۆ 19 ناۋرىز كۇنى ساعات 00-دەن باستاپ كارانتين ەنگىزىلگەنىن جاريالادى. قالاعا كىرەبەرىس جولداردا جەتى بلوكبەكەت قويىلدى. حالىقارالىق جانە جۇك تاسىمالىنان باسقا اۋە رەيستەرى مەن تەمىرجول قاتىناسى جابىلدى. 30 ناۋرىز بەن 5 ءساۋىر ارالىعىندا نۇر-سۇلتان جانە الماتى قالالارىندا كاسىپورىندار مەن ۇيىمداردىڭ جۇمىسى ۋاقىتشا توقتاتىلدى. ەكىنشى توقساندا مەكتەپ وقۋشىلارى, ستۋدەنتتەر قاشىقتان وقىتىلا باستادى. ەلوردادا 12 كۇن ىشىندە ناۋقاستاردى قابىلدايتىن 200 ورىندىق اۋرۋحانا سالىندى. باس قالادا اۋقىمدى زالالسىزداندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. تابىسىن جوعالتقان ازاماتتارعا مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىندە 42500 تەڭگە تولەۋ بەلگىلەندى. 13 شىلدە – جالپىۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى بولىپ جاريالاندى. ينفەكتسيانى الدىن الۋ شارالارى جانە اعىمداعى جاعداي تۋرالى وسىنداي جاڭالىقتار «استانا اقشامىنىڭ» بەتىندە تۇراقتى تۇردە جاريالانىپ تۇردى.
مايدانگەرلەرمەن ءماندى كەزدەسۋ
كارانتيننىڭ الدىندا «استانا اقشامى» گازەتى, باسىلىم قارايتىن «Elorda Aqparat» جشس بىرقاتار ماڭىزدى شارالاردى وتكىزىپ ۇلگەردى. ۇلى جەڭىستىڭ 75 جىلدىعىنا وراي «بايتەرەك باسىنداعى باسقوسۋ» ايدارىمەن رەداكتسيادا «دوڭگەلەك ۇستەل» ءماجىلىسى ۇيىمداستىرىلدى. وعان قوس مايدانگەر احات بەكمادياۇلى مەن جۇنىسبەك كارىموۆ, رەسپۋبليكالىق ارداگەرلەر ۇيىمى ورتالىق كەڭەسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ومىرزاق وزعانباەۆ پەن اتالمىش كەڭەس توراعاسىنىڭ ورىنباسارى كوپبولسىن بەكماعامبەت قاتىستى. سۇراپىل سوعىستان ەلگە امان-ەسەن ورالعان كوپتى كورگەن قاريالار مەن ۇيىم باسشىلارى اسەرلى, عيبراتتى اڭگىمەلەردى ءوربىتتى («استانا اقشامى», №30, 14 ناۋرىز, 2020 جىل).
كارانتيندە نە جازدىڭىز؟
باسىلىم شولۋشىسى ازامات ەسەنجول ءبىر توپ قالامگەرگە «كارانتيندە نە جازىپ ءجۇرسىز؟» ساۋالىن قويدى. بۇل سۇراققا مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتتارى, تاريحشى قالامگەر قويشىعارا سالعاراۇلى, جازۋشىلار قاجىعالي مۇحانبەتقاليۇلى مەن الدان سمايىل, اقىن نەسىپبەك ايتۇلى, اقىن, حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى قورعانبەك امانجول جاۋاپ بەردى («استانا اقشامى», №44, 16 ءساۋىر, 2020 جىل).
150 كوشە جوندەلەدى
كارانتينگە قاراماستان, قالا ينفراقۇرىلىمىنا قاتىستى جۇمىستار توقتاعان جوق. «بيىل نۇر-سۇلتان قالاسىندا جالپى ۇزىندىعى 100 شاقىرىمدى قۇرايتىن 150 كوشە جوندەلەدى. جول جوندەۋ جۇمىستارى باستالىپ كەتتى. ونىڭ ىشىندە 50 كوشە قالانىڭ ورتالىق بولىگىندەگى قوعامدىق كولىك جۇرەتىن ماگيسترالدى كوشەلەر. ولاردىڭ كوبى ورتاشا, كەيبىرى كۇردەلى جوندەۋدەن وتەدى. 150 كوشەنىڭ 100-ءى – تۇرعىن الاپتاردا». سونداي-اق سول ۋاقىتتا قالانىڭ شەتكى ايماقتارىن گازداندىرۋ دا باستالدى («استانا اقشامى», №46, 21 ءساۋىر, 2020 جىل).
اقش-تاعى قازاق عالىمىمەن اڭگىمە
شەف-رەداكتور تولەن تىلەۋباي اقش-تا تۇراتىن قازاق عالىمى, «Locus Fermentation Solutions» كومپانياسىنىڭ عىلىم جانە تەحنولوگيالار بويىنشا اعا ۆيتسە-پرەزيدەنتى كەن الىبەكپەن (Kenneth Alibek) تىلدەسىپ, COVID-19-دىڭ نەدەن جانە قالاي باستالعانى, الەمگە تارالۋى, ەكپە جاساۋ, الداعى ۋاقىتتاعى احۋالدىڭ وزگەرۋى, ىندەتپەن كۇرەسۋدىڭ ءتيىمدى جولدارى جونىندە كەڭىنەن سۇحباتتاستى. «ىندەت باسەڭدەيدى, بىراق تۇبەيگەلى جويىلمايدى» دەپتى عالىم («استانا اقشامى», №48, 25 ءساۋىر, 2020 جىل). راسىمەن, قاۋىپ ءالى سەيىلگەن جوق. ەكىنشى تولقىنى بولادى دەگەن بولجام دا بار.
تۇرعىن ۇيدە – اباي بەينەسى
«ەلوردادا اباي اتامىزدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي تۇعىرلى تۇلعانىڭ ەسىمىن يەلەنگەن داڭعىل بويىنداعى 50-ءشى كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ قابىرعاسىندا ۇلى اقىننىڭ ايشىقتى بەينەسى سالىندى. بۇل ونەردى عىلىمي تىلدە «مۋرال» دەپ اتايدى» دەپ سۇيىنشىلەدى «استانا اقشامى» (№68, 11 ماۋسىم).
تابيعي گازدىڭ كەلۋى – تاريحي وقيعا
جازدا ەلوردانىڭ الەۋمەتتىك نىساندارى مەن جەكە تۇرعىن ۇيلەرگە تابيعي گاز كەلدى. «كوگىلدىر وتىننىڭ» يگىلىگىن الدىمەن «شاراپات» الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى, №29 ورتا مەكتەپ, «كوكتال-1» جانە «جەلەزنودوروجنىي» تۇرعىن الاپتارىنىڭ بىرقاتار تۇرعىندارى كورە باستادى. «بۇل شىن مانىندە تاريحي وقيعا. ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ۇسىنعان بەس الەۋمەتتىك باستامانىڭ باستى جوبالارىنىڭ ءبىرى – ەلوردانى گازداندىرۋ. ەلورداعا وتكەن جىلدان بەرى 1 مىڭ شاقىرىم ماگيسترالدى گاز قۇبىرى تارتىلدى… بيىل 8 مىڭ جەكە ۇيگە گاز تاراتۋ جەلىلەرىن سالۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز» دەپ اتاپ ءوتتى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆ («استانا اقشامى», №79-80, 9 شىلدە, 2020 جىل).
اباي كۇنى بەلگىلەندى
ۇكىمەت قاۋلىسىمەن 10 تامىز اباي كۇنى بولىپ بەلگىلەندى. «استانا اقشامى» 6 تامىزدا شىققان نومىرىندە وسىنى سۇيىنشىلەدى. وسىعان دەيىن حاكىمنىڭ تۋعان كۇنى تۋرالى ءارتۇرلى پىكىرلەر ايتىلىپ, بۇل ماسەلە ءبىر ىزگە تۇسپەگەن ەدى. وسى شەشىممەن بۇل ماسەلەگە نۇكتە قويىلدى.
«نۇر-سۇلتان-جيدەباي» ۆەلوجورىعى
2 قىركۇيەك كۇنى ەلوردالىقتار ابايدىڭ 175 جىلدىعىنا ارنالعان «نۇر-سۇلتان-جيدەباي» ۆەلوجورىعىنا قاتىسۋشىلاردى ەلوردادان شىعارىپ سالدى. 1000 شاقىرىمدىق جولعا اعىلشىن ءتىلىنىڭ مامانى, موتيۆاتور ەرنات مەلسۇلى, اقمولا وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ قىزمەتكەرى جاسۇلان ۇكەەۆ جانە ارىپتەسىمىز, «استانا اقشامى» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى داۋلەتقالي اساۋوۆ اتتاندى («استانا اقشامى», №103-104, 3 قىركۇيەك, 2020 جىل).
پرەزيدەنت پەن ەلباسى حاكىم تۋرالى
جىل ىشىندە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ حاكىم تۋرالى «اباي – رۋحاني رەفورماتور» اتالاتىن تاعى ءبىر ماقالاسى, ەلباسىنىڭ «اباي اماناتى» اتتى ماقالالارى جارىق كوردى.
جادىرامىز – جۇلدەگەر
«استانا اقشامىنىڭ» جۋرناليستەرى شىعارماشىلىق بايقاۋلاردا جۇلدەگەر اتاندى. شولۋشى جادىرا شامۇراتوۆا قالامگەرلەر اراسىنداعى «اۋىلىم – التىن تۇعىرىم» ادەبي-ونلاين بايقاۋىندا «پروزا» اتالىمى بويىنشا 2-ورىندى جەڭىپ الدى.
