كەيدە وسى ارىپتەستەرىمە قايران قالامىن. جىل سايىن كۇزدە ءوڭىر باسشىلارى كەزەكپەن ەلورداعا كەلىپ, جىلدى قورىتىندىلاپ, اتقارعان قىزمەتى تۋرالى كول-كوسىر ەسەپ بەرەدى. سول سالا-قۇلاش ەسەپتىڭ سوڭىنا قاراي ساۋالدار قويىلادى. سولاردىڭ اراسىنداعى ەڭ «وتكىرى» – اكىمنىڭ جالاقىسى تۋرالى سۇراق. ءبىر ەمەس, ەكى ەمەس, بارشا باسشىعا قويىلاتىن ءداستۇرلى ساۋالعا اينالعان سوڭ با, بۇل ءوزى ەل ىشىندە كەلەكەگە اينالا باستاعانداي. ويپىرماي, جۇرەگى داۋالاپ قالاي قويدى ەكەن دەيتىندەي, جەتى قۇلىپ سالىپ جاسىراتىنداي قۇپيا دەرەك ەمەس.
مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن ءىرىلى-ۇساقتى لاۋازىم يەلەنگەن تۇلعالاردىڭ بارلىعى جالاقى, سىياقى الادى. ولاردىڭ دا بالا-شاعاسى بار. بەلگىلەنگەن تارتىپپەن, ەڭبەك وتىلىنە قاراي قويىلادى جالاقى. ونى وزدەرى بەلگىلەمەيدى, جوعارىدان ارنايى قۇجاتپەن بەكىتىلگەن. وبلىس اكىمدەرى دە مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ەڭبەك وتىلىنە سايكەس 1,5-2 ميلليون تەڭگە شاماسىندا جالاقى الادى ەكەن. نە دەگەن كولەمدى جالاقى دەپ كەيدى ارىپتەستەر. ۇلتتىق كومپانيا باسشىلىعى اكىمدەردەن ەكى-ءۇش ەسە كوپ جالاقى الادى ءارى جىل سوڭىندا بەرىلەتىن قىرۋار بونۋس تاعى بار. ءبىر ءوڭىردىڭ تاعدىرىنا, دامۋىنا, وركەندەۋىنە تىكەلەي جاۋاپتى بولىپ, كۇندىز-ءتۇنى ات ۇستىندە جۇرسە, سول جۇمىسىنان وڭ ناتيجە شىعارسا نەگە الماسىن ونداي جالاقى؟ ەشتەڭەگە الاڭداماي, جەمىستى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جاقسى جالاقى العانى ءجون. بىراق سول جۇمىسىنىڭ قايتارىمى قانداي؟ جاقسى جالاقىعا, ۇلكەن سەنىمگە ساي جۇمىس جۇرگىزىپ وتىر ما, ناتيجە بار ما دەگەن ماسەلە ماقالانىڭ وزەگىنە اينالسا قانەكي… الدە مەنىڭ ارىپتەستەرىم وزدەرى 100-200 مىڭ تەڭگە جالاقىمەن ناپاقاسىن ايىرىپ, ءبىر ايلىقتى كەلەسىگە جالعاۋ ءۇشىن قارىزدانىپ-قاۋعالانىپ كۇنەلتىپ جاتقان سوڭ ىشتەگى قىجىلمەن «جالاقى جىرىن» ۇدەتىپ ءجۇر مە دەگەن وي ۇشقىنداعان سوڭ بۇل تاقىرىپتى قوزعاماي-اق جىلى جاۋىپ قويا سالىپ ەدىك.
ايتىپ-ايتپاي نە كەرەك, لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ بارلىعى بىردەي جالعىز جالاقىمەن عانا كۇن كورىپ, تىرشىلىگىن جالعاپ جۇرسە, ەلدەگى جەمقورلىق دەرتى دە اسقىنباس ەدى-اۋ دەگەنبىز ىشتەي. كۇنى كەشە وسى تاقىرىپتى ەلدىڭ باس يدەولوگى – پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى داۋرەن اباەۆ تا قوزعاپتى. «ءجۋرناليستىڭ مينيستر نەمەسە اكىمنەن جالاقىسى تۋرالى «ماڭىزدى جۋرناليستىك زەرتتەۋ» جۇرگىزگەندەي سۇراق قويۋى كۇلكىلى كورىنەدى. ال ۇكىمەتتەگى جانە اكىمدىكتەگى ارىپتەستەرىمە قىزارماي, ىركىلمەي, شىنايى تۇردە جالاقىسى تۋرالى ايتۋعا كەڭەس بەرەر ەدىم» دەپتى اباەۆ «اشىق ديالوگ» باعدارلاماسىندا. ءيا, جۋرناليستەر ەجىكتەپ سۇراسا, اكىمدەر مەن مينيسترلەر ايلىعى, قىزمەتتىك كولىگى, قالتا تەلەفونى, ساعاتى قانشا تۇرادى دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ تابادى. بۇلار كوزگە كورىنىپ تۇر, جاسىرۋدىڭ قاجەتى دە جوق. ال ايدىڭ ارعى بەتىندە نە بار, بۇعان ۇڭىلۋگە جۋرناليستەردىڭ قاۋقارى, بىلىكتىلىگى, تاۋەكەلى, باتىلدىعى, مۇمكىندىگى جەتە مە؟ بۇل – ۇلكەن ماسەلە. بۇل – تەك جۋرناليستەر قاۋىمىن عانا ەمەس, بارشا قوعامدى تولعاندىرىپ وتىرعان كوكەيتەستى ماسەلە. سوندىقتان دا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ وسى جىلعى 18 قاراشا كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قىلمىستىق جولمەن الىنعان كىرىستەردى زاڭداستىرۋعا (جىلىستاتۋعا) قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا قول قويدى. وسى زاڭعا سايكەس, ۇلتتىق جاريا لاۋازىمدى تۇلعالار دەگەن ۇعىم پايدا بولىپ, ولاردىڭ ارنايى ءتىزىمى بەكىتىلىپ, تەكسەرۋ شارالارى بەلگىلەنەتىن بولدى. بۇل – قوعامدى ساۋىقتىرۋعا, جەمقورلىقپەن كۇرەستى جانداندىرۋعا جاسالعان باتىل قادام. لاۋازىمدى تۇلعالارعا زاڭسىز تاپقان قارجىسى مەن دۇنيە-مۇلكىن, بايلىعىن جىلىستاتۋعا, جاسىرۋعا, بۇركەۋگە مۇمكىندىك بەرمەۋ ءۇشىن ەندى ولاردىڭ بارلىق تۋىستىق جانە وزگە دە بايلانىستارى تۇبەگەيلى تەكسەرىلەتىن بولادى. وسى جاڭا زاڭ قاۋقارىنا مىنەر بولسا, ەندى ولاردىڭ قۇداسى, ەنەسى بولۋعا تالپىناتىندار قاتارى كۇرت كەميتىن شىعار…
ءبىز «استانا اقشامى» گازەتىنىڭ 2021 جىلعى 13 قاراشا كۇنگى نومىرىندە جاريالانعان «قۇمداعى ءىز» دەگەن ماقالامىزدا ەلىمىزدە 9 ايدىڭ ىشىندە جەمقورلىق ارەكەتى بويىنشا 2140 تۇلعا قۇرىقتالسا, سونىڭ 34-ءى – رەسپۋبليكالىق, 72-ءسى – وبلىستىق, ال 89-ى قالا مەن اۋداندىق دەڭگەيدەگى لاۋازىم يەلەرى ەكەنىن ايتقانبىز. ەلىمىز سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيى بويىنشا 180 ەلدىڭ ىشىندە 94-ورىنعا جايعاسقانىنا قىنجىلعانبىز. «قوعامدى ىزگىلەندىرەمىز, ساۋىقتىرامىز, اشىقتىقتى ارتتىرامىز, قولىندا بيلىگى بارلار «پارا» دەپ ايتپايدى, «پاراسات» دەپ سويلەيدى دەگەن ىزگى ماقسات جولىنداعى جورىعىمىز دا مالتىعىپ, ناتيجە بەرمەي, قۇمعا تۇسكەن ىزدەي تەز جوعالىپ جاتىر» دەپ نالىعانبىز. سونان سوڭ كوپ ۇزاماي, اراعا اپتا سالماي مەملەكەت باسشىسىنىڭ جاڭا زاڭعا قول قويۋىن جاقسى نىشانعا جورىدىق. بۇل – مەملەكەت پەن ونىڭ باسشىسىنىڭ قوعامدى ساۋىقتىرۋ جولىنداعى ناقتى قادامى, ال لاۋازىمدى تۇلعالار ءۇشىن – ۇلكەن مىندەت, الاپات جاۋاپكەرشىلىك. جاڭا, بەتبۇرىستى كەزەڭ قارساڭىندا تۇرمىز…
كەشەلى بەرى الەۋمەتتىك جەلى 4,5 ميلليون تەڭگە پارا الماق بولدى دەپ كۇدىككە ىلىنگەن اتىراۋ وبلىسى اكىمى ورىنباسارى – بۇرىنعى بەلسەندى دەپۋتات تۋرالى پىكىرگە تولىپ قالدى. وسىنىڭ الدىندا عانا اكىمنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى 182 ميلليون تەڭگە پارا الدى دەپ ۇستالعان ەكەن, ال اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسى باسشىسى 80 ميلليون تەڭگە جىمقىردى دەگەن كۇدىكپەن قاماۋعا الىنعان. بۇل ءوزى ءبىر وبلىستا اينالاسى جارتى جىل ىشىندە عانا ورىن العان وقيعالار. ال ءسىز اكىمنەن جالاقىڭ قانشا دەپ سۇراپ وتىرسىز…
