جەدەلسوز
بۇگىندە ەڭ كوپ تاراعان اۋرۋلاردىڭ ءبىرى — اللەرگيا. مامانداردىڭ ايتۋىنشا, ورتاشا ەسەپپەن ءاربىر ءۇشىنشى ادام اللەرگيادان زارداپ شەگەدى ەكەن. اتالمىش اۋرۋ تۋرالى قر پرەزيدەنت ءىسى باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اللەرگولوگ دارىگەرى سۆەتلانا داۋتوۆاعا حابارلاسقان ەدىك.
– اللەرگيانى ەمدەۋ جولدارىن ايتىپ بەرسەڭىز…
– اللەرگيانىڭ ءتۇرى وتە كوپ. ول – قانداي دا ءبىر نارسەنىڭ اعزاعا جاقپاي, كەرى اسەر بەرۋىنەن تۋىندايتىن كەسەل. دەگەنمەن, ول اركىمدە ءارتۇرلى ىڭعايدا ءورشيدى. بىرەۋلەردىڭ دەنەسى قىشىسا, ەكىنشىلەرىنىڭ مۇرنىنان سۋ اعىپ, كوزى جاساۋراپ, قىزارادى نەمەسە تىنىس الۋى اۋىرلاپ, دەمىگەدى. اۋرۋ بەلگىلى ءبىر جىل ماۋسىمىندا كۇشەيە تۇسەدى. كوكتەمدە وسىمدىكتەردەن, شاڭ-توزاڭنان ورشىسە, كۇز مەزگىلىندە جەرگە تۇسكەن جاپىراقتاردان قوزاتىن اللەرگيا بار. سونداي-اق, كۇندەلىكتى ءومىردەگى شاڭ-توزاڭ, ءۇي جانۋارلارى وسى اۋرۋعا سەبەپشى بولادى. ناۋقاستارعا ءبىز سيمپتوماتيكالىق, ياعني, ۋاقىتشا كومەك بەرەمىز نەمەسە اسيت (اللەرگەن-سپەتسەفيكالىق يمۋننوتەراپيا) ارقىلى ەمدەيمىز. بۇل اللەرگياعا دەگەن سەزىمتالدىقتى تومەندەتەدى. ال, نەگىزىنەن, بۇل اۋرۋدى قىستا ەمدەگەن ءجون. ەمدەۋ شارالارىنىڭ بارلىعى مەديتسينالىق مەكەمەدە ءارى اللەرگولوگتاردىڭ باقىلاۋىمەن ءوتۋى ءتيىس.
– اللەرگيا ەكەنىن بىلمەي جۇرە بەرەتىن ادامدار بار. قالاي انىقتاۋعا بولادى؟
– اۋرۋدىڭ ءارتۇرلى بەلگىلەرى بولادى. اللەرگياسى بار ادامداردىڭ بالالارى دا وسى كەسەلگە بەيىم كەلەدى. ياعني, دەرت تۇقىم قۋالايدى. ەكىنشى فاكتور – ەكولوگيالىق جاعداي سالدارىنان جۇرە پايدا بولاتىن اللەرگيا. نەگىزىنەن, ادامعا كوز, مۇرىن, قولقا ارقىلى بىلىنەدى. مۇنداي كەزدە ادامدار دەرتىنە ءوزى دياگنوز قويىپ, دارىلەردى دارىگەردىڭ نۇسقاۋىنسىز الىپ, پايدالانا بەرەدى. بۇل – دۇرىس ەمەس. كەسەلدىڭ ءورشىپ كەتۋىنە كوبىنە وسى جاعداي سەبەپ بولىپ جاتادى. دەر كەزىندە دارىگەرگە كورىنبەسە, اۋرۋ اسقىنىپ, دەمىكپەگە ۇلاسۋى مۇمكىن.
– وسى اۋرۋمەن اۋىراتىندارعا قانداي كەڭەس بەرەسىز؟
– ءتۇرلى فاست-فۋدتار, قوسپالار, بوياعىش زاتتار, گازدى سۋسىندار اللەرگيانى قوزدىرا تۇسەدى. كەرىسىنشە, تابيعي تازا ونىمدەردى تۇتىنۋ كەرەك. پايدالى بوتقالار, ەت سياقتى تاعامداردى جەۋ كەرەك. بولمەنى جەلدەتىپ, اۋاسىن ءجيى تازارتىپ تۇرعان دۇرىس.
ەركەجان ساتىمبەك
