ىلكىمدى ىلگەرىلەۋ كەزەڭى

استانا قالاسىنىڭ 2013 جىلعى قاڭتار-ماۋسىمداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى

مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاق­ستان حالقىنا ارناعان «قازاق­ستان-2050» ستراتەگياسى: قالىپ­تاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» جولداۋىندا ايتىلعان باسىم­دىقتارعا جانە 2011-2015 جىلدارعا ارنالعان استانا قالاسىن دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ ءىس-شارا­لارىنا سايكەس اكىمدىك ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىن كەڭەيتۋ, الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋ جانە قالا ينفراقۇرىلىمىنا ينۆەستيتسيالار تارتۋ بويىنشا تاجىريبەلىك جۇمىستاردى ىسكە اسىرۋدا.

2013 جىلدىڭ 6 ايىندا ەلوردانى الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق دامىتۋدىڭ نەگىزگى ينديكاتورلارى ورىندالدى, سونىمەن قاتار, جالپى 2013 جىلعا قويىلعان مىندەتتەردى وڭتايلى شەشۋ ءۇشىن بار­لىق مۇمكىندىكتەر جاسالعان.

1. قالا ەكونوميكاسىن دامىتۋ

2013 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قالانىڭ جالپى وڭىرلىك ءونىمىنىڭ ء(جوو) كولەمى 609,3 ملرد تەڭگە بولدى. بۇل 2012 جىلدىڭ ۇقساس كەزەڭىنەن 7,3 %-عا كوپ. جالپى, استانانىڭ ۇلەسى – ءجىو-دە 9 %. بۇل – رەسپۋبليكا بويىنشا ءۇشىنشى كورسەتكىش.
ادام باسىنا شاققانداعى ءجوو كولەمى 775,5 مىڭ تەڭگەگە نەمەسە 5,1 مىڭ اقش دوللارىنا جەتتى (ەل بويىنشا ورتاشا كورسەتكىش 2,7 مىڭ اقش دوللارى).
ونەركاسىپ ءونىمى كولەمدەرىنىڭ ءوسۋى قامتاماسىز ەتىلدى, ول 2013 جىلدىڭ ەسەپتى كەزەڭىندە قولدانىستاعى باعادا 124,2 ملرد تەڭگەگە جەتتى, سونىمەن بىرگە, 2012 جىلدىڭ ءتيىستى كەزەڭىندە فيزيكالىق كولەم يندەكسى 122,7%-دى قۇرادى.
وندىرىلگەن ءونىمنىڭ جالپى كولەمىنەن 100,9 ملرد تەڭگە وڭدەۋشى ونەركاسىپ ۇلەسىنە تيەدى نەمەسە 81,3 %, ال ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ جانە تاراتۋ, گاز, بۋ جانە اۋا باپتاعىشتاردى بەرۋ بويىنشا كاسىپورىنداردىڭ ۇلەستى سالماعى 15,6%-دى قۇرايدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋىنىڭ 2010-2014 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ء(ۇيدمب) ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە وڭىرلىك يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى بويىنشا ەلوردادا جالپى سوماسى 356,3 ملرد تەڭگەگە 14 جوبا ىسكە اسىرىلۋدا (5000 استام جۇمىس ورنى), ونىڭ ىشىندە جالپى سوماسى 4,5 ملرد تەڭگە 8 جوبانى پايدالانۋعا بەرۋ اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن جوسپارلانىپ وتىر, قالعان 6 جوبا كەستەگە سايكەس, 2014 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ىسكە اسىرىلادى.
ءۇيدمب بويىنشا وسىعان دەيىن جالپى سوماسى 71,8 ملرد تەڭگەگە 10 جوبا پايدالانۋعا بەرىلدى, شامامەن, 3000 جۇمىس ورنى قۇرىلدى.
سونىمەن قاتار, اكىمدىك يندۋستريالىق پاركتى دامىتۋ بويىنشا جۇمىستاردى ىسكە اسىرۋدا. ونىڭ اۋماعىندا قازىرگى ۋاقىتتا جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى 177,9 ملرد تەڭگە 47 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلۋدا, قازىرگى تاڭدا 51,5 ملرد تەڭگە يگەرىلدى.
جوسپارلانعان وڭدەۋشى ونەركاسىپتەگى ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ دەڭگەيى قامتاماسىز ەتىلدى, ول بيىلعى جارتىجىلدىقتىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 2012 جىلدىڭ ۇقساس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 28 % وسۋمەن 22,3 مىڭ اقش دوللارىن قۇرادى.
نەگىزگى كاپيتالعا تارتىلعان ينۆەستيتسيالار كولەمى بويىنشا ەلوردا ەل بويىنشا الدىڭعى ورىنداردىڭ بىرىندە, ونىڭ ۇلەسىنە بارلىق تارتىلعان ينۆەستيتسيالاردىڭ 8,6%-ى كىرەدى. بارلىعى 2013 جىلدىڭ 6 ايىندا قالانى دامىتۋعا 195,3 ملرد تەڭگە تارتىلدى. ينۆەستيتسيالار قۇرىلىمىندا كاسىپورىن, ۇيىمداردىڭ جانە حالىقتىڭ جەكە قاراجاتىنىڭ ۇلەسى 49,9%-دى قۇرادى, بيۋدجەت ەسەبىنەن 65,9 ملرد تەڭگە تارتىلدى. ول ينۆەستيتسيانىڭ جالپى كولەمىنىڭ 33,8%-ىنا تەڭ.
«Moody’s Investors Service” حالىقارالىق رەيتينگ اگەنتتىگى استانا قالاسى اكىمدىگىمەن جاساعان كەلىسىم شەگىندە زەرتتەۋلەر جۇرگىزدى جانە رەيتينگ بويىنشا بولجامدى قايتادان ءبىر پىسىقتادى.
سونىمەن, اگەنتتىك ۇسىنعان 2013 جىلعى ەسەپكە سايكەس, استانا قالاسىنىڭ رەيتينگى بولجامى «تۇراقتى» بولجامنان «ءپوزيتيۆتى» بولجامعا اۋىستى, ال ۆاا3 رەيتينگى بۇرىنعى دەڭگەيىندە ساقتالدى. بولجامنىڭ وزگەرۋى سەرپىندى دامىپ جاتقان جانە ارتاراپتاندىرىلعان قالا ەكونوميكاسىنىڭ ارقاسىندا اعىمدىق كورسەتكىشتەردىڭ جاقسارۋىنا, قالالىق بيۋدجەتتىڭ پروفيتسيتىنە قول جەتكىزۋگە اسەرىن تيگىزدى.
قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ (قىزمەتتەرىنىڭ) كولەمى تۇراقتى وسۋدە, ول 2013 جىلدىڭ ءى جارتىجىلدىعىندا 121,9 ملرد تەڭگەنى قۇرادى, بۇل 2012 جىلى جەتكەن دەڭگەيدەن 3,5% جوعارى. استانا قۇرىلىس ۇلەسى بويىنشا 1-ورىندا جانە ەلىمىز بويىنشا قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ 15,2%-ىن ورىندايدى, سونىمەن بىرگە, جەكە قۇرىلىس ۇيىمدارىنىڭ اسا جوعارى ۇلەس سالماعى قامتاماسىز ەتىلگەن (75,4%), ال شەتەلدىك مەردىگەر ۇيىمداردىڭ ۇلەسى – 24,5%.
بارلىعى 2013 جىلدىڭ 1 شىلدەسىندەگى جاعداي بويىنشا حالىق, كاسىپورىندار مەن ۇيىمدار 144,9 ملرد تەڭگە سوماسىنا نەگىزگى قۇرالداردى پايدالانۋعا بەردى.
تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا ەسەپتى كەزەڭدە 37,2 ملرد تەڭگە باعىتتالدى, بۇل 2012 جىلعىدان 1,9 ەسەگە جوعارى, تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنداعى جەكە ينۆەستيتسيالاردىڭ ۇلەستى سالماعى 75,5%-دى قۇرادى. 2012 جىلمەن سالىستىرعاندا, ولار 2,4 ەسەگە كوتەرىلدى.
جارتىجىلدىقتا پايدالانۋعا جالپى اۋماعى 364,3 مىڭ شارشى مەتر 3 465 پاتەر ء(ۇي) بەرىلدى, سونىمەن بىرگە, التى اي بويى جالپى اۋماعى 45,5 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي بەرىلدى.
قازىرگى ۋاقىتتا سالىنىپ جاتقان تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنىڭ جانە جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى الاپتارىن قاجەتتى ينجەنەرلىك كوممۋنيكاتسيالارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى شەشىلىپ, جوبالار ازىرلەندى جانە ينجەنەرلىك جەلىلەردى جۇرگىزۋ ءۇشىن قارجى ءبولىندى.
كولىكتىك – كوممۋنيكاتسيالىق كەشەن تۇراقتى تۇردە دامۋدا. جۇك تاسىمالى كولەمى 52,7 ملن توننانى قۇرادى. جالپى جۇك اينالىمى 3 143,1 ملن ت/كم جەتتى. 2012 جىلمەن سالىستىرعاندا, 10,6 %-عا ارتىق جۇك تاسىلدى.
قالانىڭ جولاۋشىلار كولىگى كاسىپورىندارى, جەكە كاسىپكەرلەردى قوسا العاندا, 941,1 ملن جولاۋ­شىنى تاسىدى, ونىڭ ىشىندە جالپى قولدانىستاعى قوعامدىق كولىكپەن 166,9 ملن ادام قاتىنادى.
ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا شامامەن 10 كم جاڭا اۆتوجولدار سالىنىپ, 5 كم جولاعى جاڭارتىلدى.
تەلەكوممۋنيكاتسيا سالاسىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ەنگىزىلۋدە. بارلىعى قالانىڭ بايلانىس كاسىپورىندارى ەسەپتى كەزەڭدە 70 ملرد تەڭگە سوماسىنا قىزمەت كورسەتتى.
كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدا اينا­لىم­دارىنىڭ وڭ سەرپىنى 2013 جىلدىڭ 1 ءشىل­دەسىندەگى جاعدايىندا بارلىق ىسكە اسىرۋ جولدارى بويىنشا بولشەك تاۋار اينالىمىنىڭ جالپى كولەمى 248,3 ملرد تەڭگەنى قۇرادى, ول 2012 جىلمەن سالىستىرعاندا, 26,2 %-عا ۇلعايدى.
2013 جىلعى ماۋسىمداعى ينفلياتسيانىڭ جالپى كولەمى 2012 جىلدىڭ جەلتوقسانىمەن سالىستىرعاندا 101,7%-دى قۇرادى, ونىڭ ىشىندە ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنا يندەكس – 102,1%, ازىق-تۇلىكتىك ەمەس تاۋارلار – 101,4%, تاريفتەر مەن اقىلى قىزمەتتەر – 101,6%. ينفلياتسيا دەڭگەيى 2013 جىلدىڭ مامىر-ماۋسىمىنا قاتىستى 99,7%-دى قۇرادى.
ەلوردانىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جانە ينفلياتسيانى تومەندەتۋ ماقساتىندا اعىمداعى جىلى 4 كوكونىس ساقتاۋ قويماسىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. وندا جىلىنا 29 مىڭ توننا ءونىم ساقتالادى. جىلىنا 3,5 مىڭ توننا وندىرەتىن 3 جىلىجاي كەشەنى سالىنۋدا.
شاعىن جانە ورتا بيزنەس سەرپىندى تۇردە دامۋدا. ءجوو قۇرىلىمىنداعى ونىڭ ۇلەسى – شامامەن, 50 %. بۇل جەردە جىل سايىن 60% جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلۋدا. بارلىعى وسى سالادا 179,7 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتىلدى, ولار 1,1%-عا ءوسىپ, 602,6 ملرد تەڭگەگە ءونىم ءون­دىردى جانە قىزمەت كورسەتتى.
انىقتاما ءۇشىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستە جۇمىسپەن قامتىلعان ءاربىر ادامعا ەلوردادا وندىرىلگەن ءونىمنىڭ 6,3 ملن تەڭگەسى تيەسىلى (رەسپۋب­ليكا بويىنشا ورتا ەسەپپەن 1,6 ملن تەڭگە).
اكىمدىك شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ ماقساتىندا «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسى اياسىندا اعىمداعى جىلى 1 041 ملن تەڭگە ءبولدى.

ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىندا ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا بارلىعى 9 619 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى, ونىڭ ىشىندە شاعىن بيزنەس سالاسىندا – 6 598 ورىن.

2. الەۋمەتتىك سالا باسىمدىقتارىن ىسكە اسىرۋ

2013 جىلعى بيۋدجەت ازاماتتاردىڭ از قامتىلعان ساناتىن الەۋمەتتىك قولداۋ بويىنشا ءىس-شارالاردى قارجىلىق قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى انىقتالدى. جەرگىلىكتى بيۋجەتتەن بولىنەتىن الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ جالپى سوماسى 2013 جىلدىڭ باسىنان باستاپ 1 245,8 ملن تەڭگەنى قۇرادى, 42,5 ملن تەڭگە سوماسىنا تۇرعىن ۇيلىك جاردەماقىلار تولەمى جاسالدى, اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك – 10,1 ملن تەڭگە, 18 جاسقا دەيىنگى بالالار جاردەماقىسى – 14,1 ملن تەڭگە.
جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 2013 جىلدىڭ 1 شىلدەسىندەگى جاعداي بويىنشا 5,5 %-دى قۇرادى, 2012 جىلى 5,7 % بولعان.
سونىمەن قوسا, وڭىرلىك ەڭبەك نارىعىندا جانە حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋدا جۇمىس ورىندارىنا سۇرانىس پەن ۇسىنىستىڭ بەلگىلى اراقاتىناسى ساقتالعاندىعىن ايتا كەتۋ قاجەت.
2013 جىلعى 1 شىلدەدەگى دەرەككە سۇيەنسەك, قالانىڭ جۇمىسپەن قامتۋ قىزمەتىنىڭ دەرەكتەر بازاسىندا 1,3 مىڭعا جۋىق بوس ورىن جانە بوس جۇمىس ورىندارى بار. الايدا, تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك دايىندىقتى تالاپ ەتەتىن (قۇرىلىس, ونەركاسىپ جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق سالاسى) جۇمىس ورىندارى قاجەت ەتىلمەي قالىپ وتىر.
ەسەپتىك كەزەڭدە تىركەلگەن جۇ­مىس­سىزداردىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندى حالىققا شاققانداعى ۇلەسى 1,1%-دى قۇرايدى.
حالىقتىڭ تابىسى ءبىرشاما ءوستى. جۇ­مىسكەرلەردىڭ ورتاشا ايلىق ەڭبەكاقىسى 146,5 مىڭ تەڭگەنى قۇرادى جانە 2012 جىلمەن سالىستىرعاندا 6,3%-عا ارتتى.
حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى ورتاشا اقشالاي تابىسى زەرتتەۋ دەرەكتەرى بويىنشا بيىل 3%-عا ءوستى.
تاۋارلار مەن قىزمەتتەرگە تۇتىنۋشىلىق باعانىڭ وزگەرگەندىگىن ەسكەرە وتىرىپ, ساتىپ الۋ قابىلەتىن سيپاتتايتىن ناقتى ەڭبەكاقى يندەكسى 2012 جىلدىڭ دەڭگەيىنە 101,6 %-دى قۇرادى.
اعىمداعى جىلدىڭ 1 شىلدەسىندەگى جاعداي بويىنشا كۇنكورىس مينيمۋمىنىڭ كولەمى 21 672 تەڭگەنى قۇرادى, 2012 جىلى ول 19 998 تەڭگە مولشەرىندە بولعان ەدى.
ەكونوميكانىڭ جانە الەۋمەتتىك سالانىڭ سەرپىندى دامۋى اياسىندا قالا حالقى كوشى-قونىنىڭ جانە تابيعي ءوسۋىنىڭ وڭ قارقىنى ساقتالۋدا.
تابيعي ءوسۋ ەسەبىنەن بيىل قالا حالقى 8 909 ادامعا, كوشى-قوننىڭ وسۋىنەن – 5 668 ادامعا كوبەيدى, تۋىلعانداردىڭ سانى ارتتى, ءولىم-ءجىتىم ازايدى.
قالانىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا 2013 جىلى 33,9 ملرد تەڭگە جۇمسالدى – بۇل, جاڭا نىسانداردى, عيماراتتاردى جوندەۋدى جانە ماتەريالدىق-وقۋ بازاسىن نىعايتۋدى ەسكەرە وتىرىپ, ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنىڭ ساپاسى جانە قولجەتىمدىلىگى ماسەلەلەرىن شەشۋگە ىقپال ەتتى.
2013 جىلى 1 480 ورىندىق 6 مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ نىسانى جانە 1 200 ورىندىق 1 مەكتەپ ىسكە قوسىلدى.
وسىلايشا, «بالاپان» باعدارلاماسى شەڭ­بەرىندەگى مەملەكەتتىك تاپسىرىستى ەسكەرە وتىرىپ, مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردەگى بالالاردى قامتۋ 62,0%-عا دەيىن ۇلعايدى.
اعىمداعى جىلى تاپشىلىقتى قىسقارتۋ ءۇشىن 12 بالاباقشا, سونداي-اق, 7 مەكتەپ قۇرىلىسى جۇزەگە اسىرىلۋدا.
كاسىبي-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ نىساندارىنا قاتىستى ايتار بولساق, بيىل تىلەنديەۆ داڭعىلى بويىندا 800 ورىندىق قۇرىلىس بەيىنى بويىنشا كوللەدجدىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى. ودان باسقا, بوگەنباي باتىر داڭعىلى بويىنان 800 ورىندىق بايلانىس جانە ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ بەيىنى بويىنشا كوللەدجدىڭ قۇرىلىسى باستالىپ, سونداي-اق, 1200 ورىندىق تەحنيكالىق كوللەدجدىڭ قۇرىلىسىنا جوبا ازىرلەنگەن, وعان بولاشاقتا تەحنيكالىق كوللەدج (بۇرىنعى № 4 كاسىپتىك ليتسەي) كوشىرىلەتىن بولادى. ەسەپتىك كەزەڭدە 8 مەكتەپ پەن 1 كوللەدجگە كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلدى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا قولدانىلىپ جاتقان شارالار ءى جارتىجىلدىقتا 1000 ادامعا شاققاندا تۋىلۋ كورسەتكىشىنىڭ 2012 جىلعى 24,38-دەن 26,63-كە دەيىن وسۋىنە, 1000 ادامعا شاققاندا جالپى ءولىم-ءجىتىمنىڭ 2012 جىلعى 4,82-دەن 4,55-كە دەيىن ازايۋىنا, ءسابي ءولىمىنىڭ 1000 ءتىرى تۋىلعان بالاعا شاققاندا 9,0-دەن 8,3-كە دەيىن ازايۋىنا, قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارىمەن العاش اۋىرۋدىڭ 7,5% تومەندەۋىنە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەردى.
2013 جىلى اۋىسىمدا 350 كەلۋشىنى قابىلداۋعا ارنالعان امبۋلاتوريالىق-ەمحانالىق كەشەندى جانە اۋىسىمدا 150 كەلۋشىنى قابىلداۋعا ارنالعان بالالار ەمحاناسىن قولدانىسقا ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ەلدىڭ مادەني ورتالىعىنىڭ ءيميدجىن راستاۋ ماقساتىندا, ەلوردادا كلاسسيكالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ بىرەگەي عيماراتى ەنگىزىلدى. حالىق ءۇشىن مادەني قۇندىلىقتار مەن قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگى ءبىرشاما ءوستى – ەسەپتىك كەزەڭدە 3 581 ءىس-شارا وتكىزىلدى, 1,2 ملن-نان استام مادەنيەت قىزمەتتەرىن تۇتىنۋشىلارعا قىزمەت كورسەتىلدى.
دەنە تاربيەسىمەن جانە سپورتپەن جۇيەلى تۇردە اينالىساتىن بارلىق جاستاعى حالىقتى قامتۋ جوسپارلى 18,4%-دان 20,6%-عا دەيىن ۇلعايدى.
قوعامدىق ءتارتىپ پەن ىشكى قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ شارالارىنا قاتىستى, قىلمىستاردى اشۋدا پوليتسيانىڭ كۇشى مەن قۇرالدارىن كەشەندى پايدالانۋ كومەگىمەن اسا اۋىر قىلمىستاردىڭ اشىلۋ دەڭگەيىن 79,3%-عا دەيىن ارتتىرۋعا قول جەتكىزىلدى. جكو-عا جول بەرمەۋ بويىنشا جەدەل-الدىن الۋ ءىس-شارالارىن تۇراقتى وتكىزۋ 10 مىڭ بىرلىك اۆتوكولىككە شاققاندا جكو سانىن 10 وقيعاعا دەيىن تومەندەتۋگە (2012 جىلدىڭ I جارتىجىلدىعىندا – 17,7) ىقپال ەتتى.

3. ءىى جارتىجىلدىققا قويىلاتىن مىندەتتەر

جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ وڭ ناتيجەلەرىن نىعايتۋ ءۇشىن اكىمدىك كەلەسى باعىتتار بويىنشا جۇمىستى جالعاستىراتىن بولادى:
1. مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاقستان حالقىنا جىل سايىنعى جولداۋلارىن; استانا قالاسىن 2030 جىلعا دەيىن ور­نىقتى دامىتۋ ستراتەگياسىن; استانا قالاسىنىڭ 2011-2015 جىلدارعا ارنالعان دامۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ءىس-شارالاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ;
2. ەكونوميكاداعى, الەۋمەتتىك سالاداعى وڭ قارقىندى نىعايتۋ, استانا قالاسى ەكونوميكاسىنىڭ 7% وسۋىنە قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان قالانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ باعدارلامالارىنىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ;
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىن ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامىتۋدىڭ 2010-2015 جىلدارعا ارنالعان مەم­لە­كەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ (2015 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن 14 جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان);
4. يندۋستريالىق پارك اۋماعىندا 47 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ءارى قاراي ىسكە اسىرۋ;
5. استانا قالاسىن ۇلتتىق جانە وڭىرلىك دەڭگەيدە يننوۆاتسيالىق حاب رەتىندە ىلگەرى جىلجىتۋ. «سمارت استانا» تۇ­جىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋ.
6. «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى شەڭبەرىندە بيزنەس-باستامالاردى قولداۋ جانە كاسىپكەرلىك الەۋەتتى كۇشەيتۋ;
7. ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن جانە نەگىزگى ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە باعانى تۇراقتاندىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ شەڭبەرىندە: ازىق-تۇلىك ونىمدەرىن ءوندىرۋ, وڭدەۋ جانە ساقتاۋ سالاسىندا جاڭا كاسىپورىندار قۇرۋ, سونداي-اق, استانالىق اگلومەراتسيانى دامىتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار وتكىزۋ;
8.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ 2011-2014 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ;
9. حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋدى قام­تاماسىز ەتۋ سالاسىندا جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ, جۇمىسسىز ازاماتتاردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋعا كومەك كورسەتۋ, «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسى شەڭبەرىندە ءىس-شارالاردى ىسكە اسىرۋ;
10. ەكسپو-2017 كورمەسىن وتكىزۋ بويىنشا دايىندىق جۇمىستارى شەڭبەرىندە ءىس-شارالار وتكىزۋ;
11.ينجەنەرلىك, كولىك جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا باعىتتالعان ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ.