جىل ون ەكى اي بويى, كۇندىز-ءتۇنى ءبىر تىنبايتىن كولىك قوزعالىسىنىڭ قاۋىپسىز ءارى جايلى بولۋى قالالىق جول قۇرىلىمىنىڭ دامۋىمەن تىعىز بايلانىستى. قالالىق جولاۋشىلار تاسىمالى جانە اۆتوموبيل جولدارى باسقارماسىنىڭ نەگىزگى قىزمەتىنە قالا كوشەلەرىنىڭ كەپتەلىس تۋدىراتىن كۇردەلى تۇيىندەرىن شەشۋ, شاعىن اينالما جولداردىڭ قۇرىلىسى, تۇرعىن ءۇي الاپتارىنداعى جولدىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ, ەسكى كوشەلەردىڭ قايتا جوندەۋ جانە اعىمداعى ءتۇرلى جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كىرەدى.
بيىلعى جول سالۋ مەن جوندەۋ جۇمىستارى 120 شاقىرىمدى قامتيدى. ونىڭ ىشىندە 46,4 كم جول قۇرىلىسى جۇمىستارى بولسا, تۇرعىن ءۇي الاپتارىنا 19,2 كم جول جەتكىزىپ, 73,6 شاقىرىم جولدى قايتا جوندەۋدەن وتكىزگەلى وتىر. بۇل جۇمىستاردىڭ دەنى ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىندا جۇرگىزىلىۋدە.
قازىرگى ساتتە كوكتەمدە باستالعان شابال بەيسەكوۆا اتىنداعى كوشەنى ن.تىلەنديەۆ داڭعىلىنا دەيىن سوزۋ جۇمىستارى جالعاسىن تاۋىپ, جول سالۋشىلاردىڭ قاربالاس تىرلىگى ەسەلەنە تۇسۋدە. مامانداردىڭ ايتۋىنشا, وسى شاعىن اينالما جولدى سالۋ ارقىلى تىلەنديەۆ, سارىارقا, تۇران, بوگەنباي باتىر داڭعىلدارىنداعى قوزعالىس ەداۋىر جەڭىلدەيتىن كورىنەدى.
ال, №14 كوشەنى ابىلاي حان داڭعىلىنا دەيىن جەتكىزۋ ب.مومىشۇلى, ابىلاي حان داڭعىلى مەن ايناكول كوشەلەرىندەگى كەپتەلىستەردى جەڭىلدەتپەك. قازىرگى تاڭدا جول قۇرىلىسىمەن شەكتەسەتىن جەرلەردى دايىنداۋ جۇمىستارى باستالىپ كەتتى.
جالپى, قالا كوشەلەرىن كۇتىپ-باپتاۋدىڭ, ونىڭ تەحنيكالىق اقاۋلارىن تۇزەۋدىڭ باستى امالدارى بار. ونىڭ ءبىرى – اعىمداعى جوندەۋ جۇمىستارى. بۇل جولدىڭ توزعان بولىكتەرىن جوندەپ, پايدا بولعان وي-شۇقىرىن عانا تولتىراتىن سەبەپتى ءجيى قايتالانىپ تۇرادى. جول توسەمىنىڭ بەتكى قاباتىنىڭ ساپاسىن جاقسارتىپ, قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى بىرنەشە جىلدا ءبىر-اق رەت اتقارىلادى. بۇل اعىمداعى جوندەۋدەن گورى اۋقىمدى, ارالىقتاعى جوندەۋ ءتۇرى بولىپ ەسەپتەلەدى. ال توزعان جولدىڭ قارىس قاباتىن ىسىرىپ تاستاپ, جاڭادان اسفالت توسەپ, تەك كۇرە جولدى عانا ەمەس, تروتۋاردىڭ دا تاسىن قالاپ, جول جيەگىنە كوگال ەگۋ, سونىمەن بىرگە جول استى نىساندارىن, ءتۇرلى جەلىلەردى قايتا سالۋ جۇمىستارىن تولىق جوندەۋ دەپ اتايدى. قالانىڭ كوپتەگەن كوشەلەرى, اسىرەسە, وڭ جاعالاۋداعى باستى داڭعىلدار مەن كونە كوشەلەر ءوز رەتىمەن بىرتىندەپ تولىق جوندەۋدەن ءوتىپ جاتقانى بارىمىزگە ءمالىم. ۋاقىتشا قولايسىزدىق تۋعىزسا دا, جۇمىس بىتكەننەن كەيىن كەدىر-بۇدىرى جوق, تەپ-تەگىس كوشەنىڭ كەيپى ءبارىن جۋىپ-شايىپ جىبەرەتىندەي.
كوشەگە توسەيتىن ماتەريالداردىڭ دا ءتۇر-ءتۇرى بار. جولداردىڭ كوبىنە اسفالتبەتوندى ىستىق كۇيىندە قۇيىپ, قايتا تەگىستەيدى. بۇل كوپ قاراجاتتى قاجەت ەتپەيتىن, قاراپايىم ءادىس رەتىندە بارلىق جەرلەردە كەڭ تارالعان. بۇگىندە جاڭادان جول جۇرگىزۋدە اسفالتتىڭ جاڭا ءتۇرى ششما (ششەبەنوچنو-ماستيچنىي اسفالتوبەتون) پايدالانىلادى ەكەن. ونىڭ كادىمگى اسفالتبەتوننان ايىرماشىلىعى بار. الداعى ۋاقىتتا بيۋرو ۆەريتاس كومپانياسىمەن بىرلەسە وتىرىپ, ءبىزدىڭ كليماتقا ءتوزىمدى اسفالتتىڭ جاڭا ءتۇرىن دايىنداۋدا. ازىرگە تاجىريبە رەتىندە «جىلى اسفالت» قولدانۋدى ويلاستىرۋدا. جاڭا تەحنولوگيانىڭ ناتيجەسىندە اسفالتبەتوننىڭ بەتكى قاباتىنىڭ تىعىزدىعىنىڭ پايدالانۋ مەرزىمىن شامامەن 50 پايىزعا دەيىن سوزۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جالپى, كولىك اعىنىنا شىداس بەرەتىن جول جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەلى بولۋى كۇننىڭ جىلىلىعىنا دا بايلانىستى. جولدىڭ تەگىس توسەلىپ, بەتكى قاباتى نىعىز تۇسۋىنە اسەر ەتەتىن كۇننىڭ قىزۋى بولسا, ەرتە كوكتەمنەن قوڭىر كۇزگە دەيىن جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ جالعاسۋى ەڭ الدىمەن وسى قاجەتتىلىكتەن تۋىندايدى. الايدا, بۇل جۇمىستاردىڭ دا ماۋسىمىن ۇزارتاتىن جاڭا ءادىس ويلاپ تابىلىپتى. «جىلى اسفالت» ارقىلى وسى ماۋسىمدى ءبىرشاما سوزۋعا بولادى ەكەن.
مەردىگەر كومپانيالاردىڭ جول قۇرىلىسىنا قاتىستى بارلىق جۇمىستارىنىڭ ساپاسىن وسى سالاداعى حالىقارالىق تاجىريبەسى مول شەتەلدىك «بيۋرو ۆەريتاس» كومپانياسى باعالاپ, باقىلاۋ جۇرگىزەدى ەكەن. ءتۇرلى ساراپتاما جۇرگىزۋ ارقىلى اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ ساپاسىن انىقتاپ, قۇرىلىس ماتەريالدارى مەن قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ بەكىتىلگەن نورماتيۆتەر مەن ستاندارتتارعا ساي بولۋىن قاداعالايدى.
كەز كەلگەن قالا ءۇشىن كوشەلەر مەن داڭعىلدارى تەك كولىك قوزعالىسىنىڭ ەمەس, تىنىمسىز تىرلىگىنىڭ ارقاۋىنداي. ەلوردا جول قۇرىلىسىنىڭ بايىبىنا بارعان سايىن, ءاربىر تۇرعىنعا قولايلى بولۋ نيەتى وسى جولدارمەن بىرگە سالىنىپ جاتقانىنىڭ كۋاسى بولدىق.
ايگۇل ۋايسوۆا
