«سوزبەن ويىڭدى كورىكتى ەتىپ جەتكىزە الماۋ – كەمشىلىك, كوكەي تەسكەن ويىڭنىڭ بولماۋى ودان وتكەن كەمشىلىك» دەپتى و.بالزاك. ال, ادامنىڭ مادەني تۇلعا رەتىندەگى تابيعاتىن زەرتتەۋشى عالىمدار بولسا, ونىڭ مادەنيەتتىلىگى مەن قادىر-قاسيەتىن بىلۋگە ءوسىپ-ونگەن, تاربيەلەنگەن ورتاسىندا العان ءتالىم-تاربيەسى نەگىز بولاتىندىعىن ايتادى.
ادامدار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستا سىپايىلىق, كىشىپەيىلدىلىك پەن ادامگەرشىلىك قاسيەتتەر ءتىل ارقىلى كورىنىس تابادى. مادەنيەتتى سويلەۋ – كىم-كىمنىڭ دە بەت-پەردەسىنىڭ ايناسى. قازىرگى جان-جاقتى ءبىلىمدى جاستاردىڭ دا اقىل-وي كورىنىسى ءار ءسوزدى ءوز ورنىمەن قولدانىپ, ماعىنالى سويلەي بىلۋىمەن ولشەنۋى ءتيىس. جۇرتتى ۇيىتىپ, كوڭىلدەگى ويدى ءدوپ باسىپ, اسەرلى ەتىپ سويلەگەن ادامدى تىڭداي بەرگىڭ كەلەتىنى راس. الەمدەگى ەڭ قاجەتتى ىسكەرلىك قاسيەتتەردىڭ ءبىرى – ادەمى كۇلكى, ادەپتى جىميىس ەكەن. سىپايى, كەلىستى ءسوز – سويلەۋشىنىڭ ابىرويىن ارتتىرادى, تىڭداۋشىنىڭ ىقىلاسىنا بولەنەدى. ءوزى تۋرالى جاقسى پىكىرلەردىڭ قالىپتاسۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى.
مىسالى, ەرتەدەگى مادەنيەت وشاقتارىنىڭ ءبىرى – شۋمەرلەردىڭ تاس تاباقتارىندا مىناداي جازۋ بار: «اۋزىڭا اباي بول! كوكەيدەگى ويدى ايتۋعا اسىقپا! ويلانباي سويلەسەڭ, وپىق جەيسىڭ…». سونداي-اق, مەكسيكادا «سويلەگەندە سابىر ساقتاعان ءجون. اسىعىپ-اپتىقپا, قىزبالانبا, داۋىسىڭدى كوتەرمە, ءسوزىڭ ورىندى دا ۇرىمتال بولسىن» دەلىنسە, ءۇندى ۇستانىمى بويىنشا «قانداي ءبىر قيىن جاعدايدا دا بالاعات سوزگە تىيىم سالىنادى, كوكەيگە قونىمدى, كوڭىلگە ۇنامدى سوزدەر عانا ايتىلسىن».
جاستار جاعى بۇنىڭ ءبارى سويلەۋ مانەرىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن, جالپى, ءتىلدىڭ قۇدىرەتىن مويىنداۋدان تۋعان جاۋاپكەرشىلىك دەپ بىلسە يگى.
گۇلزات سەرىكباەۆا
