Mädeniet

Astana simfoniia sazyna bölendı

Önerın muzykanttar ǧana emes, qarapaiym halyq jaqsy köretın, patşalar tyŋdaǧan älemge öte tanymal fleitaşy Andrea Griminelli (İtaliia) Astanaǧa kelıp, baspasöz ökılderımen kezdestı, sahnada öz önerın körsettı. «Astana Opera» sahnasynda Eni-dıŋ qoldauymen kompaniianyŋ Qazaqstanǧa kelgenıne 30 jyl toluy aiasyndaǧy ekınşı merekelık şara retınde kinofilmderdıŋ äigılı saundtrekterı ūsynyldy. Andrea Griminellidı erekşe talantyn baǧalaǧan İordaniianyŋ patşaiymy Queen Rania jäne prinsessa Diana, taǧy basqa tanymal tūlǧalar äigılı fleitaşymen tüsken fotolary äleumettık jelılerde tūr.

Elordalyqtar simfoniialyq muzykanyŋ myqtylary Federiko Fellini men Lukino Viskontidıŋ köptegen filmderıne, sondai-aq Frensis Ford Koppolanyŋ «Ökıl äkesıne» keremet muzyka jazǧan bırtuar kompozitorlar Ennio Morrikone men Nino Rotanyŋ tuyndylarynan konsert tyŋdady. Būl şyǧarmalar  «Oskar», «Altyn globus», «Gremmi», BAFTA sekıldı joǧary marapattarmen, jüldelerge ie bolǧan tuyndylar. Keide kinonyŋ muzykamen berık bailanysatyny sonşa, film atauy eŋ aldymen siujetpen nemese akterlermen emes, muzykalyq taqyryppen ūştasyp jatty. Ataqty kompozitor Nino Rota köptegen filmderge muzyka jazu arqyly keŋınen tanymal. Solardyŋ arasynan konsertte Frensis Ford Koppolanyŋ «Ökıl äke» kinofilmınen, Federiko Fellinidıŋ «Amarkordynan» äuender, Federiko Fellinidıŋ «Jol» filmınen Djelsominanyŋ taqyryby, sondai-aq onyŋ «Kabiriia tünderı» filmınen muzyka jäne «Tättı ömır» filmınen siuita, Lukino Viskontidıŋ «Leopard» filmınen «Verdi valsı» – «Qoştasu valsı» jäne taǧy basqalary şyrqaldy.

Aŋyzǧa ainalǧan kompozitor Ennio Morrikonenıŋ muzykasy da janküierlerdı qyzyqtyrmai qoimaidy. Serdjio Leonenıŋ «Bır künı Amerikada», «Jaqsy, jaman, aşuly», «Bır uys dollarǧa» filmderınde onyŋ muzykasyn estımegen jan joq şyǧar, ol Roland Joffenıŋ «Missiia» filmıne arnap «Vita nostra» jäne taǧy basqa saundtrekterdı jazdy.

«Astana Opera» simfoniialyq orkestrı men hory italiialyq maestro Djuzeppe Akuavivanyŋ (İtaliia)  jetekşılıgımen öner körsettı. Zalǧa jinalǧan körermen tanymal filmderden saundtrek tyŋdap, süiıktı äuenderın tamaşalady. Osy oraida «Astana Opera» ūlttyq önerdı şetelde aspandatudy aldyna maŋyzdy mındet etıp qoiǧanyn aituymyz qajet. Djuzeppe Akuaviva osy biık maqsatta opera truppasy solisterınıŋ aǧymdaǧy repertuardyŋ konsertterı men operalarynan partiialardy oryndauǧa daiyndyǧyn jüzege asyryp, qazaq önerınıŋ älem sahnalarynda öner körsetuıne mūryndyq bolyp jür. Qazaqstandyq ūjymnyŋ şyǧarmaşylyq qyzmetın jaqsartudan bölek, maestro älemdık mädeni qauymdastyqta teatr men akademiianyŋ müddesın tanystyrudy maqsat etedı.

Jalpy, simfoniia – simfonikalyq orkestrde oryndauǧa arnalǧan kürdelı sikldı muzykalyq şyǧarma desek, 18 ǧasyrda simfoniialyq orkestrdıŋ klassikalyq türınıŋ qalyptasuyna bailanysty simfoniialyq muzyka keŋınen damyp, onyŋ negızın salǧan kompozitorlar I.Gaidn, A.Mosart, L.V. Bethoven; olardyŋ şyǧarmaşylyq eŋbegımen simfoniialyq muzyka janry jan-jaqty örıs aldy. Qazaqtyŋ käsıbi muzykalyqykasynyŋ Simfoniialyq muzyka janrynda E.G. Brusilovskii, E.Rahmadiev, Ǧ.Jūbanova, S.Mūhamedjanov, Q.Musin, M.Qoişybaev, Q.Qojamiiarov, M.Saǧatov, t.b. kompozitorlar jemıstı eŋbek ettı. Simfoniialyq orkestrdıŋ qūramyn dybys boiauy är aluan jiyrmadan astam muzyka aspaptary (goboi, fleita, klarnet, fagot, valtorna, litavra, trombon, baraban, t.b.) qūraidy.

«Astana Opera» sahnasynda Andrea Griminelli fleitada jeke öner körsettı. Äigılı fleitaşy Andrea Griminellidı ärıptesı ser Djeims Goluei bırde Andrea Griminellidıŋ ūly fleitaşy ekenın, onyŋ ūzaq jyl muzykalyq sahnanyŋ aldyŋǧy qatarynda tūratynyn aitqan bolatyn. Andrea Griminellidıŋ daryny, taŋdauly interpretasiialary men tamaşa tehnikasy san märte bedeldı marapattarmen, onyŋ ışınde Gremmimen atap ötılgen. Griminellidıŋ jarqyn öner joly 35 jyldan berı jalǧasyp keledı. Osy jyldar ışınde maestronyŋ konsertı Europada, Aziia men Amerikada, atap aitqanda La Scala, Carnegie Hall men Suntory Hall-dyŋ äigılı zaldarynda öttı.

1984 jyly Andrea Griminellidıŋ Luchano Pavarottimen ärıptestıgı bastaldy: ataqty tenor 25 jastaǧy fleitaşyny Niu-Iorktegı Medison-Skver-Gardende öner körsetuge şaqyrdy. Odan keiıngı jyldary ekı ärtıstıŋ bırlesken konsertterınıŋ sany 200-ge jettı, olar öz önerlerın londondyq Gaid-parkte, Niu-Iorktıŋ Ortalyq parkınde, Parijde Eifel mūnarasynyŋ aldynda jäne basqa da alaŋdarda qalyŋ auditoriiaǧa ūsyndy.

Būl kün elordalyqtar üşın erekşe boldy – italiandyq tanymal maestrolarmen bırge «Astana Opera» simfoniialyq orkestrı men hory keremet muzyka keşın syilady. Astanany simfoniia sazyna böledı.

Taǧyda

Gülşat Saparqyzy

«Astana aqşamy» gazetınıŋ tılşısı, aqparat salasynyŋ üzdıgı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button