Qoǧamnyŋ sifrlanuymen bırge jaŋa mediaǧa sūranys artyp, aqparat taratuda multimedialyq elementter paida boluda. Osyndai ötpelı kezeŋde BAQ-tyŋ negızgı qūndylyqtaryn saralap, mazmūny men missiiasyn aiqyndau maŋyzdy bolyp tūr. Bärınen būryn aimaqtyq jäne ūlttyq būqaralyq aqparat qūraldarynyŋ bügını men keleşegın baǧamdap, şyǧarmaşylyq ūjymnyŋ damuyna qajettı baǧyt-baǧdar beru kerek. Mıne, osynyŋ bärı Astana Media Week 2022 media aptalyǧynda tarazylandy.
«Jaŋa däuır – jaŋa media» plenarlyq sessiiasyna Qazaqstannyŋ qos vedomstvo basşysy – Aqparat jäne qoǧamdyq damu ministrı Darhan Qydyrälı men Ǧylym jäne joǧary bılım ministrı Saiasat Nūrbek jäne Qyrǧyz Respublikasynyŋ Mädeniet, aqparat, sport jäne jastar saiasaty ministrı Altynbek Maqsūtov qatysty. Sondai-aq Şyǧys Europadaǧy TikTok Global Business Solutions direktory jäne TikTok Kazakhstan kompaniiasynyŋ bolaşaq basşysy Anastasiia Panina boi körsetıp, şaranyŋ maŋyzyn arttyra tüstı.
MEDİA APTALYQTYŊ MAŊYZY NEDE?
Sarapşylar men mamandar aqparattyq tehnologiianyŋ köşbasşysy sanalatyn AQŞ-tan bız jarty ǧasyrǧa qalyp qoiǧanymyzdy alǧa tartady. Bız blok-sfera men dästürlı mediany nemese jurnalisterdı, blogerlerdı salystyryp jürgenımızde, Europa men AQŞ aqparat taratudyŋ zamanaui jolyn qarastyruda.
Qazır smartfon men planşetı bar kez kelgen adamnyŋ aqparat taratuda mümkındıgı mol. Äleumettık jelılerde jeldei esken aqparattyŋ ışınde jaǧa ūstatar feik te köp. Jalǧan aqparatpen küresudıŋ bır täsılı – adamdardyŋ aqparatty tani bıluge qasietın şyŋdau. Iаǧni jalǧan jäne şyn aqparattyŋ arajıgın ajyrata bıluge üiretu, media sauatty boluy maŋyzdy.
Spikerler arasynda jaŋa medianyŋ problemasy men perspektivasyna toqtalyp, jahandanu jaǧdaiynda jaŋalyq taratudyŋ tiımdı joly sandyq tehnologiiada ekenın däleldep baqty. Kinoöndırıstı ideologiianyŋ qūraly etudı jaqtaǧandar da boldy.
Aptalyq aiasynda «Krizis kommunikasiialar jäne senımdı nyǧaitu», «Qazaqstandaǧy jarnama media-naryǧy: qazırgı jaǧdaiy, perspektivalar jäne damu draiverlerı», «Serial industriiasynyŋ jaŋa kezeŋı», «Podkasttar naryqty qalai jaulap alyp jatyr?», «Tabys formulalary, jurnalisterdıŋ käsıbi qūzyretınıŋ özgeruı», «Baspasöz basylymdarynyŋ transformasiiasy», «Qazırgı radiohabar taratudyŋ mäselelerı», «YouTube mümkındıkterı men perspektivalary» jäne t. b. taqyrypta ötken paneldık sessiiada jurnalistikanyŋ negızgı mäselerı jan-jaqty talqylanyp, zamanaui trendterdı, tehnologiiany meŋgerudıŋ maŋyzyna toqtaldy.
Bäsekege qabılettı, kreativtı mamandardy daiyndau mäselesı nazardan tys qalmai, şetel täjıribesınde kezdesetın jaŋaşyl qadamdar – longrid, data-jurnalistika bızdıŋ elde älı keŋ örıs almaǧany aityldy.
Otandyq joǧary mektepterde longridt daiyndau tehnologiiasy üiretıle me, feik aqparattyŋ ras-ötırıgın ajyratu joldary oqytyla ma degen saualǧa jauap aldyq.
Sapaly kadrlar daiyndauǧa, jauapty ministr Saiasat Nūrbektıŋ sözınşe, eldegı 24 JOO «Jurnalistika jäne aqparat» baǧytynda 4588 bılım aluşy bar (bakalavriat – 4276, magistratura – 266, doktorantura – 46). «Mediakommunikasiia», «Big Data jurnalistika», «Sport jurnalistikasy», «Ǧylymi jurnalistika», «Sifrly media menedjmentı», «Biznes jurnalistika SMM, PR» jäne t. b. 110 bılım beru baǧdarlamasy bekıtılgen. Qysqasy, media aptalyqta san aluan mäseleler qamtylyp, olardyŋ şeşılu joldary saralandy.
BAS REDAKTORLAR NE AITTY?
Aptalyq aiasynda «Bas redaktorlar kluby» respublikalyq qoǧamdyq bırlestıgınıŋ müşelerı bas qosyp, dästürlı jäne jaŋa medianyŋ serıktestıgı men bäsekelestıgı, aimaqtyq BAQ: bügını men bolaşaǧy, jurnalister arasyndaǧy mediasauattylyq mäselelerın talqylady.
Forumnyŋ aşyluynda Bas redaktorlar klubynyŋ vise-prezidentı Mūratbek Toqtaǧazin atalmyş qoǧamdyq bırlestıktıŋ qūrylǧanyna 15 jyl tolǧanyn atap öttı.
– 2007 jylǧy qazan aiynan berı jūmys ıstep kele jatqan qoǧamdyq bırlestıkte 300-den astam müşe bar. Olardyŋ arasynda aqparat qūraldarynyŋ bas redaktorlary men jetekşılerı belsendı qoǧamdyq jūmysqa aralasyp keledı. Bas redaktorlar klubynyŋ negızgı maqsaty – memlekette şyǧarmaşylyq atmosferasyn nyǧaitu, būqaralyq aqparat qūraldary arasynda tiımdı bäsekelestıktı arttyru, – dedı bırlestıktıŋ vise-prezidentı.
«Astana aqşamy» gazetınıŋ bas redaktory Erkın Qydyr media salanyŋ, sonyŋ ışınde baspasöz salasynyŋ avtorlyq qalamaqysyn qaitaru jäne jurnalist statusy sekıldı özektı mäselelerge toqtaldy.
Oŋtüstık jäne Şyǧys Qazaqstan, Almaty men Astana qalasyndaǧy media sferanyŋ basşylary öŋırlık joǧary oqu oryndaryndaǧy jurnalistika kafedralary jabylmau keregın atap öttı.
Kadr tapşylyǧyna qatysty öz pıkırın «Egemen Qazaqstan» AQ basqarma töraǧasy Dihan Qamzabekūly bıldırdı.
Bas redaktorlar forumy barysynda aitylǧan barlyq özektı mäseleler men olardy şeşu üşın baǧyttalǧan ūsynystar pysyqtalyp, hattama türınde Aqparat jäne qoǧamdyq damu ministrlıgıne joldandy.
Media aptalyqtyŋ üşınşı künı «Urker-2022» ūlttyq bäigesın tapsyru saltanatymen jalǧasty.
