Radikaldy közqarastaǧy adamdardyŋ syrt kelbetıne qarap baǧa bere almaimyz. Destruktivtı dıni aǧym ökılderın syrtqy belgılerıne qarap tanudyŋ da, radikaldy ideologiianyŋ qūrbanyn anyqtaudyŋ da öz qiyndyǧy bar. Olardy jynysyna, jasyna nemese näsılıne qarap böle almaimyz.
Būryn qoǧam olardy syrt kelbetıne qarap ürkei qaraityn edı, qazır bıreudı kiımıne nemese syrtqy imidjıne qarap söileu – qate. Qazaqta «adam alasy ışınde» dep beker aitpasa kerek. Adamnyŋ piǧyly ärtürlı. Özım dınderdı zertteu ortalyǧynda qyzmet etıp jatqanyma 4 jyldan asypty. Osy jyldar arasynda radikaldy közqarastaǧy adamdardyŋ zamanǧa sai adaptasiiadan ötkenı baiqalady. Äleumettık jelını, adamdarmen qarym-qatynas formasyn özgertken. Mysaly, būryn destruktivtı dın ökılderı memlekettıŋ basqaru jüiesıne qarsy ekenın aşyq aitatyn, namaz oqymaityndardy «haramǧa» balap nemese agressivtı közqarasyn jasyrmaityn. Soŋǧy kezderde äleumettık jelılerde sūhbattardy zerttei kele, radikaldy közqarastaǧy azamattar sözderın süzgıden ötkızıp, keibır sūraqtardan qaşqalaqtap, saqtyq bıldıretınıne közım jettı. Tek adamdarǧa dıni aqparatty belgısız adamdardan tyŋdamai, resmi aqparat közınen alsa eken degen keŋes beremız.
Osy tūrǧyda jürgızılgen ötken 2023 jyldyŋ ıs-şaralaryn qorytyndylasaq, dınge degen yqylas, osy saladaǧy qyzmetke degen qyzyǧuşylyq ärqaşan joǧary. Sol sebeptı būl salanyŋ qyzyǧy men şyjyǧy köp. Dıni ahual tūraqty, deitūrǧanmen arqany keŋge salyp, jūmysty doǧaruǧa bolmaidy. Qoǧam bar jerde dın bar, al dın atyn jamylǧandar adamdar arasyna ırıtkı saluy äbden mümkın. Jyl boiy qalalyq Dın ısterı basqarmasymen bırge bız aqparattyq tüsındıru jūmysyn jürgızdık. Mysaly, 2023 jyly Astana qalasy tūrǧyndaryna 750-den asa leksiia oqylyp, 26 myŋnan astam adamdy qamtydyq. Qoǧamnyŋ ärtürlı salasynda qyzmet etetın adamdarmen jolyǧyp, kezdesuler ötkızdık. Äsırese jastarmen kezdesuge basymdyq beremız. Odan bölek, qazır äleumettık jelıler zamany bolǧandyqtan, bız de zaman aǧymynan şet qalmai, tanymdyq podkasttar men videomaterialdar tüsıremız. Ortalyqtyŋ qyzmetı elordadaǧy dın mäselelerın, dıni bırlestıkter qyzmetıne, dıni bılım alu mäselelerın, dıni ahualdy zerdeleuge baǧyttalǧan. Jūmys barysyn jetıldıru üşın jyl bastala salysymen üzdık degen mamandar qaita ırıktelıp, aqparattyq tüsındıru tobyn jaŋartamyz. Būl da qoǧamnyŋ dıni sauatyn arttyru maqsatynda jasalyp jatqan bırqatar jūmys.
Endıgı äŋgımenıŋ ūştyǧy halyqqa dıni mäseleler boiynşa alaŋdauǧa sebep bar ma, joq pa dep aşyq aita alamyz ba? Jalpy alǧanda, ärbır adam özınıŋ ömırıne jäne taŋdauyna özı jauapty. Deitūrǧanmen bız öz tarapymyzdan dūrys baǧyt körsetuge barymyzdy salamyz. Bızdıŋ negızgı jūmysymyz elordada, basqa öŋırlermen de tyǧyz bailanystamyz. Osy jerde aitqym keletını, jau aityp kelmeidı. Bız ärkez saq bolǧanymyz jön. Qaşanda elımızdıŋ ırgesı biık bolyp, qoǧam nyǧaiuy üşın ärbır el azamaty özınıŋ küşın salu kerek. Bız qazır tek dın salasyn aityp tūrmyz. Bıraq halyqtyŋ äleumettık, psihologiialyq jaǧdaiyna da män beru kerek. Barlyq sala bır-bırımen tyǧyz bailanysty. Adamdar jan-jaqty, syni oilana bılse, dınnen mäsele tuyndamas edı. Dıni sauatsyzdyq – qoǧam dertı. Sondyqtan jastarymyz dın atyn jamylǧan belgısız tūlǧalardy tyŋdauyn qoisa, aqparatty süzgıden ötkıze alatyn därejege jetse dep tıleimız.
Zaŋdy bılmeu jauapkerşılıkten bosatpaidy. Osy qaǧidany adamdar keide ūmyt qaldyrady. Byltyr dın salasy boiynşa bırqatar qūqyq būzuşylyq oryn aldy. Solardyŋ bırı – internette zaŋsyz kıtap satu. QR Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodekstıŋ 490-babyna säikes, dıni mazmūndaǧy kez kelgen materialdy basyp şyǧaru nemese taratu qūqyq būzuşylyqqa äkeletının köbı bıle bermeidı. Sondai-aq kez kelgen missionerlık qyzmettı zaŋsyz jürgızu, zaŋdy dıni qyzmetke kedergı keltıru, rūqsatsyz dıni joralǧylar jürgızu, dıni bırlestıkterdıŋ saiasi qyzmetke aralasuy 50-den 500 ailyq eseptık körsetkışke deiıngı mölşerde aiyppūl saluǧa äkep soǧady. Būl aqparatty ärbır adam bıluı kerek dep oilaimyn.
Almas ERNAZAROV, Astana qalasy
dınderdı zertteu ortalyǧynyŋ direktory
