El tynysy

Elordada sot otyrysyna qatysatyn audarmaşylardyŋ mäselesı qaraldy. 

Elordada sot otyrysyna qatysatyn audarmaşylardyŋ mäselesı qaraldy, dep habarlaidy astana-akshamy.kz

Astanada qalalyq sottyŋ ūiymdastyruymen «Sot törelıgın memlekettık tılde jüzege asyru mäselelerı» atty döŋgelek üstel öttı.

Şaraǧa sudialar, advokattar, Mäjılıs deputattary men tıl mamandary qatysty.

«Qazaq tılınde ötken sot otyrysynda qatysuşy taraptar orys tılıne audarudy sūraǧanda mäsele audarmaşylarǧa kelıp tıreletını anyq. Audarmaşyǧa memleket tarapynan tölenetın qarjy Qazaqstan Respublikasy Ministrler kabinetınıŋ 1992 jylǧy qaulysyna negızdelgen. Oǧan 32 jyl boiy özgerıs engızılmegen. Tölenetın qarjy somasy qazırgı naryq talabyna sai emes. Naqty aitsaq, audarmaşynyŋ sotqa 1 saǧatqa qatysu qūny 329 tenge, iaǧni bır ıs boiynşa şamaman 2000-4000 teŋge şamasynda tölenedı», – dedı Astana qalasynyŋ sottarynda memlekettık tıldı qoldanu aiasyn keŋeitu jäne damytu jūmystaryn üilestıru komissiiasynyŋ töraǧasy, sudia Aisūlu Slambekova.

Mamannyŋ mälımdeuınşe, Ministrler kabinetınıŋ 1992 jylǧy qaulysyna özgerıs engızu bır kündık jūmys emes. Sondyqtan elorda soty mäselenıŋ şeşu jolyn basqaşa qarastyrǧan.

«Sot qyzmetkerlerınıŋ ışınen filologiia boiynşa joǧarǧy bılımı bar mamandar ırıktep alynyp, olar daiarlyq kursynan öttı. Arnaiy sertifikaty bar mamandar, qajet jaǧdaida sot ısterıne audarmaşy retınde tartylady. Būǧan qatysty qalalyq sot töraǧasynyŋ arnaiy ökımı bar», – deidı ol.

Aita ketsek, Astanada ärbır törtınşı qylmystyq ıs qazaq tılınde qaralady.

Elordada qylmystyq ısterdı memlekettık tılde jürgızudıŋ algoritmı qalai jūmys ısteidı? Byltyr qanşa qylmystyq ıs qazaq tılınde jürgızıldı? Osy jäne özge de sūraqtarǧa Astana qalasynyŋ sottarynda memlekettık tıldı qoldanu aiasyn keŋeitu jäne damytu jūmystaryn üilestıru komissiiasynyŋ töraǧasy, sudia Aisūlu Slambekova jauap berdı.
«Qazır memlekettık tılde ıs jürgızu jūmystary bırneşe baǧytta jürgızılıp jatyr. Ol qylmystyq, qūqyqbūzuşylyq, azamattyq jäne äkımşılık. 2022 jylǧy 14 jeltoqsanda elordada qylmystyq jäne äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly ısterdı qaraityn audandyq sottarǧa memlekettık tıldı qoldanu jönınde algoritm joldandy. Algoritm boiynşa sudia orys tılınde tüsken ıstı aiyptaluşynyŋ ūlty qazaq bolsa, ana tılınde ıs jürgızu qūqyǧyn tüsındırıp, kelısken jaǧdaida qazaq tılıne ötuı qajet», – dedı Aisūlu Slambekova elordada ötken jiynda.

Onyŋ aituynşa, köp jaǧdaida, aiyptaluşy ekı tıldı de tüsıngenımen, sotta ana tılınde jauap berudı sūraidy. Sondyqtan ıs boiynşa tergeu materialdaryn qazaq tılıne audarudyŋ qajettılıgı joq.

Odan ärı sudia ötken jylǧy statistika men tergeuşılerdıŋ ıs jürgızu tılıne toqtaldy.

«Qylmystyq ıster boiynşa 2023 jyly qazaq tılınde tüsken jäne orys tılınen qazaq tılıne auystyrylǧan ısterdıŋ ortaşa körsetkışı 26 % nemese ärbır 4-şı qylmystyq ıs qazaq tılınde qaralǧan. Oǧan tıkelei yqpal etıp jatqan sottardyŋ tıl mäselesıne qatysty jeke qauly şyǧaryluy. Jasyratyny joq, tergeuşılerdıŋ denı ūlty qazaq bola tūra, ana tılın jetık bılmegendıkten, özıne yŋǧaily bolu üşın küdıktıden ıstı orysşa jürgızu turaly aryz jazdyryp alady. Al, sotta sudia jauap ala bastaǧan kezde, aiypty orys tılınde jauap bere almai qinalady. Sondyqtan, sudia eŋ bırınşı osy mäselenı şeşıp aluy tiıs», – deidı ol.
Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Back to top button