Memleket basşysynyŋ töraǧalyǧymen Ükımettıŋ keŋeitılgen otyrysy öttı
Beinebailanys rejimınde ötken ıs-şaraǧa Premer-ministr Älihan Smaiylov, Memlekettık keŋesşı Erlan Qarin, Prezident Äkımşılıgınıŋ basşylyǧy, Ükımet müşelerı, oblystardyŋ, Nūr-Sūltan, Almaty, Şymkent qalalarynyŋ äkımderı, ortalyq memlekettık organdar men ūlttyq kompaniialardyŋ basşylary qatysty.
Naqty tabysty arttyru kerek
Memleket basşysy elımızdıŋ kürdelı geosaiasi syn-qaterlerge qaramastan, bırqalypty damyp kele jatqanyn atap öttı. Biylǧy bırınşı jartyjyldyqtyŋ qorytyndysy boiynşa ekonomika 3,4 paiyzǧa, al naqty sektor 4,1 paiyzǧa ösken. Äsırese öŋdeu önerkäsıbı salasynda aitarlyqtai ılgerıleu bar.
– İnfliasiia bır orynda tūrǧan joq. Qazır būl körsetkış 14,5 paiyzǧa jetıp, 2015 jylǧy deŋgeiden asyp tüstı. Bırınşı jartyjyldyqta ekonomikamyz qalpyna keldı. Bıraq halyqaralyq instituttar Qazaqstannyŋ ışkı jalpy önımı biyl 2 paiyzǧa ǧana ösedı dep boljap otyr. Būǧan deiın olar ösım 3,7 paiyz bolatynyn aitqan edı. Sondyqtan Ükımet el ekonomikasynyŋ ornyqty damuyn qamtamasyz etuge tiıs. Eŋ bastysy, azamattardyŋ naqty tabysyn arttyru qajet, – dedı Prezident.
«Qazır infliasiianyŋ şaryqtap ketuı eŋ kürdelı mäsele bolyp otyr. Baǧanyŋ ösuıne azyq-tülık infliasiiasy äser ettı. Onyŋ deŋgeiı 19,2 paiyzǧa jettı. Jalpy, azyq-tülık bırden 80 paiyzǧa qymbattady. Ükımettıŋ baǧany tūraqtandyruǧa baǧyttalǧan şaralary tiımsız bolyp şyqty. Ükımet infliasiiany eskı ädıs-täsılmen toqtatqysy keledı. Onyŋ özınde biudjetten qosymşa qarajat bölıp, baǧany jasandy türde ǧana rettep otyr. Iаǧni qymbatşylyqtyŋ sebebımen emes, saldarymen küres jürıp jatyr. Al şyn mänınde kerısınşe boluy kerek.
Ükımet bar jauapkerşılıktı öŋırlerge artyp qoidy. Olar äkımşılık resursty paidalanyp, dükenderdı aralap jür, basqa täsılder jäne jaŋa ideialar joq. Mūndai jūmys eşqaşan tiımdı bolǧan emes. Bır sözben aitqanda, naryq zaŋdylyǧyna sai keletın jaŋa ūstanym joq.
Menıŋ tapsyrmam boiynşa Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgı aldyn ala satyp alu täsılderın keŋırek qoldana bastady. Biylǧy şıldege deiın äleumettık maŋyzy bar 47 myŋ tonna azyq-tülıkke qatysty osyndai şarttar jasaldy. Degenmen mūndai kölemdegı tauar ışkı naryqqa aitarlyqtai yqpal etpeitını anyq.
Önımdı auyl şaruaşylyǧy tauarlaryn öndıruşılerden aldyn ala tıkelei satyp alu joldaryn aiqyndau qajet. Mūnymen qūzyrly ministrlıkter ainalysuǧa tiıs. Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgı osy täsıldı jetıldıru üşın tiıstı qauymdastyqtardy jäne naryq subektılerın jūmyldyruǧa tiıs.
Taǧy bır özektı mäsele – önımdı satu. Ökınışke qarai, elımızdegı önımnıŋ bärı bırdei düken söresınen tabyla bermeidı. İmportpen qatar, ışkı kedergıler de bar. Auyl şaruaşylyǧy tauarlaryn öndıruşılerdıŋ mäselelerı de az emes. Olar tauardyŋ üzdıksız jetkızıluın, önım sapasynyŋ tūraqty boluyn qamtamasyz ete almaidy. Basqa da talaptar bar. Ärine, mūnyŋ bärın bırtındep retke keltırgen jön. Sondyqtan fermerlerge qoldau körsetu täsılderın bırlese äzırleudı tapsyramyn.
Soŋǧy jyldary halyqtyŋ tabysy bırtındep östı. Byltyr būl ösım 5 paiyz şamasynda boldy. Bıraq Almaty, Atyrau, Qyzylorda, Maŋǧystau jäne Türkıstan oblystarynda jūrttyŋ tabysy ortaşa respublikalyq deŋgeige jetpeidı. Būl körsetkış Almaty jäne Şymkent qalalarynda da tömen. Al Qyzylorda oblysynda halyqtyŋ tabysy tıptı azaiyp kettı. Biyl mamyr aiynda azamattardyŋ naqty tabysynyŋ körsetkışı minus 2,9 paiyz boldy. Mūndai qūldyrau köpten berı bolǧan emes.
Halyqtyŋ tabysyn arttyru baǧdarlamasy qabyldandy. Bıraq onyŋ jūrtqa tigızıp jatqan paidasy şamaly. Eŋ aldymen, jergılıktı jerlerde tiımdı jūmys jürgızıluı kerek. Äkımder jyl saiyn ärbır 10 myŋ tūrǧynǧa 100 jaŋa jūmys ornyn aşuǧa tiıs. Menıŋ bıluımşe, būl baǧytta naqty nätije joq. Taǧy da eskertemın. Öŋır basşylarynyŋ jūmysyn baǧalaǧan kezde osy körsetkışke basa män beremız. Jūmys oryndaryn aşu jūrttyŋ äleumettık jaǧdaiyna tıkelei äser etedı. Ekonomikanyŋ tūraqty damuy da osyǧan bailanysty. Sondyqtan Ükımet äkımdermen bırlesıp, būl mındettıŋ qalai oryndalyp jatqanyn taldauǧa tiıs.
Halyq sany köbeigen saiyn tūraqty jūmys oryndary aşyluy kerek.
Öŋırdegı jūmyssyzdyq ışkı jäne syrtqy köşı-qon üderısıne bailanysty küşeiıp barady. Ükımetke ışkı ekonomikalyq resurstardy jūmyldyratyn jaŋa täsılder äzırleudı tapsyramyn. Būl rette halyqty özge aimaqtarǧa köşıru baǧdarlamasyn tübegeilı qaita qarau kerek.
Bız tarihi Otanyna oralǧan qandastardy tolyq qoldaimyz. Bıraq tek Maŋǧystau öŋırımen şekteluge bolmaidy. Basqa oblystarǧa, sonyŋ ışınde öndırısı damyǧan aimaqtarǧa qonystanuǧa bolady. Bız qajettı jaǧdaidy jasauǧa daiynbyz.
Jūmyspen qamtu – maŋyzdy mäsele
Qazırgı zamanda öŋırlerde, elderde, tıptı, qūrlyqtarda jūmys küşınıŋ köşı-qony jürıp jatyr. Būl zaŋdy qūbylysqa ainaldy. Osy ürdıske bızdıŋ azamattar da üirenuı kerek. Körşı elderdıŋ azamattary būl jaǧdaiǧa jaqsy beiımdeldı. Bız qandastarymyzdyŋ barlyq salada, sonyŋ ışınde memlekettık qyzmette jūmys ıstegenın qalaimyz. Olar Jaŋa Qazaqstandy qūruǧa öz ülesın qosady dep senemın.
Qazırgı taŋda jastardy jūmyspen qamtuǧa basa nazar audaratyn kez keldı. Jyl saiyn eŋbek naryǧyna 300 myŋǧa juyq jastar şyǧady. Elımızde öskeleŋ ūrpaqtyŋ özın-özı damytuyna jaǧdai jasalyp jatyr. Bıraq naqty şaralarǧa qaramastan, jastardy jūmyspen qamtu mäselesı tolyq şeşılmei keledı. Keibır aimaqta jastar arasyndaǧy jūmyssyzdyq deŋgeiı elımızdegı ortaşa körsetkışten aitarlyqtai joǧary. Äsırese, Nūr-Sūltan, Almaty qalalary, Almaty, Qaraǧandy, Soltüstık Qazaqstan jäne Şyǧys Qazaqstan oblystary – sonyŋ qatarynda. Ükımet jäne oblys äkımderı osy mäselege airyqşa nazar audaruǧa tiıs. Jyl aiaqtalǧanda tiıstı qorytyndysyn şyǧaramyz.
Ekı myŋynşy jyldary bala sany kürt köbeigenı belgılı. Kelesı jyldan bastap sol kezeŋde düniege kelgen ūrpaq eŋbek naryǧyna şyǧa bastaidy. Osyny eskergen jön. Sondyqtan jūrtty jūmyspen qamtu ısıne qatysty tyŋ täsılder qoldanu qajet. Al azamattarymyz qazırgı zamandaǧy halyqaralyq naryq ürdısıne beiımdeluı kerek.
Elımızdıŋ demografiialyq, köşı-qon, tehnologiialyq damu barysyn da eskergen abzal. Būl mäselenıŋ demografiialyq jäne ekonomikalyq qyryn bırdei ūştastyra bılgen jön. Ükımetke eŋbek naryǧyn damytu josparyn şūǧyl äzırleudı tapsyramyn.
Adam kapitalyn damytu ısınde bılım salasy negızgı röl atqarady. Bız juyrda Bılım jäne ǧylym ministrlıgın ekıge böldık. Būl qadam qordalanǧan mäselelerdı şeşu üşın qajet boldy. Ükımet jäne jaŋa ministrlıkterdıŋ basşylary otandyq bılım jäne ǧylym salasyn tyŋ serpınmen damytuǧa küş salady dep senemın.
Men osy jyldy Balalar jyly dep jariialadym. Bıraq soŋǧy jyldary mektep qabyrǧasynda zorlyq-zombylyqtyŋ köbeiıp ketkenı alaŋdatady. Onyŋ üstıne, tolyq jabdyqtalǧan mektepterdıŋ 65 paiyzynda (iaǧni 3 myŋ mektepte) beinebaqylau jüiesı talapqa sai emes, keide müldem jūmys ıstemeidı. Jalpy, elımız boiynşa balalar men jasöspırımderdıŋ öz-özıne qol saluy, iaǧni suisid azaidy. Degenmen Almaty, Jambyl, Qostanai jäne Maŋǧystau oblystarynda mūndai oqiǧalar köbeiıp barady. Balalardy zorlyq-zombylyqtan qorǧauǧa, suisidtıŋ aldyn aluǧa, ärbır balanyŋ qūqyqtaryn qamtamasyz etuge arnalǧan keşendı jospar qajet.
Bılım men tärbiege män beremız
Taǧy bır tüitkılge toqtalsam. Jekemenşık balabaqşalarda balalardy ūryp-soǧu derekterı bar. Sonymen qatar, jūmys ıstemeitın balabaqşalarǧa qarjy bölu köbeiıp kettı. Mūnyŋ bärı olardyŋ qyzmetı aşyq emes ekenın, azamattyq jauapkerşılıgı joqtyǧyn körsetedı. Basqaşa aitqanda, qoǧam talabyna sai emes. 2011 jyly balabaqşalardyŋ lisenziia boiynşa jūmys ısteu tärtıbın toqtattyq. Memleket būl qadamǧa amalsyzdan bardy. Öitkenı mektep jasyna deiıngı balalardy balabaqşamen barynşa qamtuymyz kerek boldy. Būl rette jeke sektordyŋ äleuetın paidalanu maŋyzdy edı. Nätijesınde 2 jäne 6 jas aralyǧyndaǧy balalardyŋ 88 paiyzdan astamy balabaqşamen qamtyldy. Endı qyzmet körsetu sapasyn arttyratyn kez keldı. Ükımet osy mäselenı mūqiiat qarastyruy kerek. Lisenziialau tärtıbın qaita engızu, eŋ aldymen, memleketke emes, qoǧamǧa qajet şara. Öitkenı basty maqsat – balalardyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu.
Kelesı mäsele – qosymşa bılım beru. Būl – öskeleŋ ūrpaqtyŋ qarym-qabıletın damytu üşın qolǧa alynǧan bastama. Qosymşa sporttyq jäne şyǧarmaşylyq bılım beru ısıne memleket tapsyrysy boiynşa qarjy bölınetın boldy. Būl qadam üiırmeler men seksiialarǧa qatysatyn balalardyŋ sanyn 70 paiyzǧa deiın arttyrdy. Mūny strategiialyq tūrǧydan dūrys şeşım boldy dep sanaimyn. Degenmen joba ıske qosylǧan jyly bırqatar olqylyqtarǧa jol berıldı. Iаǧni qarjy mäselesıne jäne tiıstı portaldyŋ («Artsport») jūmysyna qatysty qatelıkter boldy. Qarjyny artyq jūmsau, alaiaqtyq, aşyqtan-aşyq jymqyru bastaldy. Ata-analar balalaryn bırden bırneşe üiırmege beretın boldy. Ökınışke qarai, mūndai terıs piǧyl basqa balalardyŋ jolyn kesıp otyr. Kemşılıktıŋ bärın tüzetıp, osy igı bastamany jalǧastyru qajet. Äkımdıkter jäne mäslihattar qosymşa bılımge bölınetın biudjet qarajaty jetpei qaluy mümkın dep alaŋdap otyr. Bılımge salynǧan qarajat memleket üşın eŋ basty investisiia boluy kerek. Būl – öte maŋyzdy mäsele. Tüptep kelgende, damudyŋ bırden-bır joly – bılım salasy. Sondyqtan būdan eşkım ūtylmaityny sözsız. Ükımet pen äkımder jūrtşylyqpen bırlesıp, jobany jetıldıruge tiıs. Ony sapaly ärı tiımdı jasau qajet. Naqty ǧylymdar men injeneriia salasy boiynşa qosymşa bılım beruge airyqşa nazar audaru kerek. Balalardy dene şynyqtyru jäne akademiialyq tūrǧydan bırdei damytu qajet. Auyldyq jerde tūratyn balalarǧa basa män bergen jön. Barlyq aimaqtaǧy balalardyŋ qosymşa bılım aluyna mümkındıgı boluǧa tiıs. Qūzyrly ministrlık pen äkımdıkter jobanyŋ jüzege asyryluyn rettep, jıtı baqylauy qajet. Būǧan deiın bölıngen qarjynyŋ jūmsaluyn tekseru kerek. Būl mındet Bas prokuraturaǧa jükteledı. Anyqtalǧan kemşılıkterdı Ükımetpen bırlesıp joiu qajet.
Ükımettıŋ basty mındetınıŋ bırı – ana men balanyŋ densaulyǧyn saqtau. Ökınışke qarai, säbilerdıŋ ölımı köbeidı. Ana ölımı de ösude. Men perinataldyq qyzmettıŋ jai-küiın tekseruge tapsyrma berdım. Onyŋ qorytyndysy boiynşa tiıstı şaralar qabyldanuy kerek edı. Bıraq barlyq jūmys audit deŋgeiınde toqtap qaldy. Qazırgı perzenthanalardyŋ köbı halyqaralyq standarttarǧa sai emes. Sondyqtan şūǧyl şaralar qabyldap, osy mäselenı şeşu qajet.
Densaulyq saqtau salasynda tüitkıl köp
Jalpy, densaulyq saqtau salasy turaly aitar bolsaq, mūnda tüitkıldı mäseleler köp. Qazaqstanda sozylmaly auru saldarynan qaitys bolu körsetkışı öte joǧary. Äsırese, Ekonomikalyq yntymaqtastyq jäne damu ūiymyna müşe eldermen salystyrǧanda bızdegı ahual öte naşar. Medisina salasyna bölıngen qarjy kölemı artqanymen, mūnda qordalanǧan mäseleler şeşımın tappai otyr. Mındettı äleumettık medisinalyq saqtandyru jüiesı tiımdı bolmady, naqty nätije joq. Üş millionǧa juyq adam medisinalyq saqtandyrudan tys qalǧan. Sonyŋ kesırınen olar densaulyq saqtau salasyndaǧy qyzmetterdı tolyq paidalana almaidy. Ükımet Strategiialyq josparlau jäne reformalar agenttıgımen bırlesıp, medisinalyq saqtandyru jüiesın jetıldıru jönınde ūsynystar daiyndauy kerek.
Kelesı özektı mäsele – densaulyq saqtau jüiesın sifrlandyru. Būl jūmys öte baiau jürıp jatyr. Jalpy, sifrlandyrudyŋ qazırgı deŋgeiı därıgerlerdıŋ jūmysyn jeŋıldetıp otyrǧan joq. Densaulyq saqtau salasynda 40-tan astam aqparattyq jüie jūmys ısteidı. Är jüienıŋ öz kemşılıkterı bar. Ministrlık bolsa, jauapkerşılıkten qaşyp, naqty şeşım qabyldamai otyr. Al mūnyŋ zardabyn därıgerler men azamattar tartuda. Ükımet osy mäselenı tez arada şeşuı kerek.
Endı kün tärtıbındegı şūǧyl mäselelerge toqtalaiyn.
Düniejüzılık densaulyq saqtau ūiymynyŋ mälımetı boiynşa koronavirus jūqtyrǧandar köbeiıp keledı. Soŋǧy ekı aptada nauqastardyŋ sany 30 paiyzǧa artqan. Bızdıŋ elde de ahual kürdelene tüstı. Almaty «qyzyl» aimaqqa qaita kıruı mümkın. Negızgı sebep – tūrǧyndar men därıgerlerdıŋ qauıpsızdık şaralaryn saqtamauy. Mekemearalyq komissiianyŋ jūmysyn küşeitu qajet. Sondai-aq, revaksinasiia nauqanyn jandandyrǧan jön. Būl jūmysta eşqandai asyra sılteu bolmauy kerek. Şaǧyn jäne orta biznestıŋ müddesın eskergen abzal.
Bız bır apta būryn elımızdıŋ kölık-tranzit äleuetın damytu mäselelerı turaly arnaiy jiyn ötkızdık. Bügın avtojol infraqūrylymy salasyndaǧy tüitkılderge erekşe toqtalǧym keledı. Biyl 11 myŋnan astam şaqyrym jolǧa ärtürlı jöndeu jūmystary jürgızıledı. Būǧan 600 milliard teŋgeden astam qarjy bölındı. Jöndeu jūmystaryn sozbalaŋǧa saluǧa bolmaidy. Jobalardy jüzege asyru barysyn qataŋ baqylauǧa alu qajet. Joldyŋ sapasyna airyqşa nazar audaru kerek. Elımızdıŋ joldary naşar ekenı jäne jol qūrylysy salasyn jemqorlyq jailaǧany eşkımge jasyryn emes. Tıptı, basqa jerdı aitpaǧannyŋ özınde Aqordaǧa aparatyn joldyŋ özı jamau-jamau, qūraq körpege ūqsaityn boldy. Jalpy, būl salada qordalanǧan mäsele köp. Tenderdı jyl saiyn bırdı-ekılı kompaniia ǧana ūtyp alady. Mūndai jaǧdaidyŋ qaitalanyp kele jatqanyna ondaǧan jyl boldy. Osynyŋ bärın retke keltıru üşın şūǧyl şaralar qabyldau kerek. Jarty jyl öttı. Al jol jöndeuge bölıngen qarajattyŋ 44 paiyzyna memlekettık satyp alu qorytyndysy jasalǧan joq (464 mlrd teŋgenıŋ 263 mlrd teŋgesı boiynşa memlekettık satyp alu qorytyndysy bar). Būl jūmys Pavlodar (17%), Maŋǧystau (24%) jäne Batys Qazaqstan (27%) oblystarynda öte baiau jürude.
Joldardyŋ jaiy mäz emes
Kelesı mäsele. Qazaqstanda jol qūrylysyna qajettı materialdyŋ bärı bar. Bıraq otandyq öndırıstıŋ äleuetı tolyq qoldanylmaidy. Mūny, tıptı, qoldan jasalǧan tapşylyq deuge bolady. Mysaly, elımızde bitum öndıretın üş zauyt bar. Soǧan qaramastan, 200 myŋ tonna bitum jetıspeidı. Qūrylys qarqyndy jürgen kezde onyŋ baǧasy üş ese (iaǧni bır tonnasy 90 myŋnan 250 myŋ teŋgege deiın) qymbattaidy. Ükımetke jol qūrylysyna qajettı resurstardy öndıru jäne tūtynu barysyn mūqiiat saralaudy tapsyramyn. Sonyŋ negızınde qūrylys materialdaryn şyǧaratyn jaŋa käsıporyndar aşu qajet. Al jūmys ıstep tūrǧan nysandardy jaŋǧyrtu kerek.
Taǧy bır maŋyzdy mäsele – memlekettık satyp alu konkursyn ötkızu. 2019 jyldan berı avtojol salasynda qūny 1,5 trillion teŋge bolatyn memlekettık kelısımşarttar jasaldy. Sonyŋ 40 paiyzyn şeteldıkterdıŋ qatysy bar kompaniialar ūtyp alǧan. Bız şeteldık serıktesterımızge qoldau körsetemız. Olar üşın naryq ärdaiym aşyq bolady. Bıraq otandyq kompaniialarymyz belsene qatyspaidy. Ükımet jergılıktı käsıporyndar üşın bäsekelı orta qalyptastyruy kerek. Keibır ırı kompaniialardyŋ eŋbek jäne materialdyq resurstary jetkılıksız. Soǧan qaramastan, olar tenderdı ūtyp alyp, jūmysty merdıgerge ysyra salady. Osyndai ahual jylda qaitalanady. Tıptı, jūmystyŋ 100 paiyzy basqa merdıgerge tapsyrylǧany jönınde mälımetter bar. Mysaly, Qaraǧandy-Balqaş avtojolyn (363 şaqyrym) jöndeu jūmystary 2019 jyldan berı jalǧasyp keledı. Būl jobanyŋ jalpy qūny – 248 milliard teŋge. Bas merdıgerı osy jūmysty basqa kompaniiaǧa tapsyrdy. Al būl kompaniia barlyq jūmysty qosalqy merdıgerge ysyra salǧan. Tıptı, 22 paiyz kölemındegı üsteme aqysyn da ūstap qalǧan.
Taǧy bır özektı mäsele – jol boiynda zamanaui qyzmet körsetu ısın retke keltıru. Qazır elımızde osyndai 1600 nysan bar. Onyŋ 68 paiyzy ǧana ūlttyq standartqa sai keledı. Tranzit tūrǧysynan öte maŋyzdy Türkıstan, Qaraǧandy jäne Maŋǧystau oblystaryndaǧy jaǧdai öte naşar.
Kelesı mäsele avtojol salasyna qatysty. Būl salaǧa tübegeilı reforma jasaityn uaqyt jettı. Qazır elımızdegı joldyŋ jai-küiın qadaǧalap, qyzmet körsetetın ekı negızgı operator bar. Turasyn aitsaq, ekeuı de bır jūmysty atqaryp otyr, jūmysşylarynyŋ sany da qajettı şamadan artyq. Soǧan qaramastan, azamattardan kelıp jatqan oryndy aryz-şaǧymdar azaiar emes, al joldyŋ sapasy mülde syn kötermeidı. Ükımetke «QazAvtoJol» jäne «Kazahavtodordy» bırıktırıp, Qazaqstannyŋ bırtūtas avtojol kompaniiasyn qūrudy tapsyramyn. Nätijesınde qyzmetkerlerdıŋ sany da qysqaratyn bolady. Jalpy, būl salany keşendı türde qaita jaŋǧyrtu kerek. FIDIC halyqaralyq qaǧidattaryn engızgen jön. Ony jüzden astam el paidalanyp otyr. Būl jüie jol salasyn tiımdı basqaruǧa, biudjet qarajatyn ūtymdy paidalanyp, barlyq deŋgeidegı jemqorlyq qaupın azaituǧa mümkındık bermek.
Ükımet jūmysy – ortaşa
Jalpy, Ükımettıŋ jūmysyna ortaşa degen baǧa beruge bolady. Ükımet tabandylyq tanytuǧa tyrysuda. Bıraq qazırgı kezeŋde bosaŋsuǧa bolmaidy. Jūmys qarqynyn barynşa küşeitu qajet. Jaŋa, tyŋ ädıs-täsılderdı qoldanu kerek. Ükımet jedel äreket etetın operativtık ştab qana emes, naqty reformalardy ūsynatyn jäne jürgızetın basty memlekettık mekeme boluy kerek. Ekonomister, käsıpkerler köp. Şetınen bılımdı, daryndy. Bıraq olardyŋ naqty ūsynystary az, tıptı, joq dep aituǧa bolady. Küzge qarai, mümkın, kadrlyq şeşımder qabyldau kerek bolady. Erekşe daǧdarys jaǧdaiynda būl öte qajet ekenı tüsınıktı».
Otyrys barysynda Qasym-Jomart Toqaev Ükımet müşelerı men öŋırler äkımderınıŋ nazaryn halyqty alaŋdatqan bırqatar özektı mäselenı şeşu qajettıgıne audardy. Prezident infliasiiany jäne azyq-tülık tauarlarynyŋ baǧasyn tūraqtandyru, azamattardyŋ tabysyn arttyru jäne adami kapitaldy damytu, aqşa-nesie jäne salyqtyq-biudjet saiasatyn jetıldıru, ekonomikanyŋ naqty sektoryna qoldau körsetu, energetikalyq qauıpsızdıktı qamtamasyz etu, avtojol infraqūrylymyn damytu siiaqty mäseleler boiynşa naqty mındetter jüktedı.
Memleket basşysy Premer-ministr Älihan Smaiylovtyŋ jäne Ūlttyq bank töraǧasy Ǧalymjan Pırmatovtyŋ baiandamalaryn tyŋdady.
Prezident ministrler men äkımderge, vedomstvolar men ūlttyq kompaniialardyŋ basşylaryna jūmys qarqynyn barynşa küşeitıp, jaŋa ädıster men tyŋ ideialardy paidalanu qajet ekenın aitty. Sonymen qatar olarǧa elımızdıŋ äleumettık-ekonomikalyq damuyna qatysty bırqatar mındet jüktedı.
Jiyn barysynda Memleket basşysy Premer-ministrdıŋ orynbasary – Sauda jäne integrasiia ministrı Baqyt Sūltanovqa, Auyl şaruaşylyǧy ministrı Erbol Qaraşökeevke, Ekologiia, geologiia jäne tabiǧi resurstar ministrı Serıkqali Brekeşevke sögıs jariialady, sondai-aq Sifrlyq damu, innovasiialar jäne aeroǧaryş önerkäsıbı ministrı Baǧdat Musinge eskertu jasady.
