№59 mektep-liseidıŋ 4-synyp oquşylary Alua Ysqaq pen Zarina Iliias elordadaǧy auyz sudyŋ sapasyn zerttep, osy taqyrypta ǧylymi joba jazdy.
Bastauyş synyp mūǧalımı Aisūlu Qyrtanovanyŋ jetekşılık etuımen jazylǧan joba barysynda oquşylar sudyŋ qasietımen tanysyp, Nūr-Sūltan qalasyndaǧy su tazalau joldaryn zerttep, ondaǧy tuyndaityn mäselelerdı anyqtady.
Olardyŋ aituynşa, Nūr-Sūltan qalasynda sudy tazartuda üş ädıs qoldanylady. Onyŋ bırınşısı – mehanikalyq ädıs. Osy ädıs arqyly sudaǧy qūmnan tūnatyn jäne qalqyp şyǧatyn zattar tehnikalyq qūrylǧylarmen joiylady.
– Qalamyzda būl prosess ūsaq tüiırlı süzgışter arqyly ıske asyrylady. Ekınşısı – himiialyq ädıs. Būl ädıs barysynda sudy tazalau üşın ärtürlı himiialyq zattar qoldanylady. Bıraq soŋǧy kezde ǧalymdar hlordyŋ adam aǧzasyna tigızetın kerı äserın däleldep, tazalaudyŋ būl ädısıne şekteu qoiyp jatyr. Degenmen himiialyq ädıspen lastanǧan sulardaǧy erımeitın ziiandy zattardy 95 paiyzǧa deiın azaituǧa bolady. Sondyqtan Nūr-Sūltan qalasynda būl ädıs qoldanysqa ie. Bıraq hlorly tazalaudan keiın su arnaiy tazartqyş satylardan ötedı. Al sudy tazalaudyŋ biologiialyq ädısı arqyly mikroskopiialyq ösımdıkter men januarlar ösırıp, arnaiy qūtyda üstınen su toltyrady. Tömengı jaǧynan qatty aua aǧynymen ürleidı. Būl ädıs organikalyq ziiandy zattardy ydyratyp tastaidy, – deidı Alua men Zarina.
Bolaşaq ǧalymdar üi jaǧdaiynda sudy tazalau joldaryn da qarastyrypty.
– «Astana su arnasy» mekemesı sızderdıŋ päterlerıŋızge daiyn tazartylǧan auyz suyn jıberedı. Ol su päterge jetkenşe bırneşe satydan tūratyn tazalaudan ötıp, tekserıledı. Sudyŋ sapasyn saraptaǧan QR Sanitarlyq qyzmetı men Memlekettık standarty elordanyŋ suy qauıpsız degen şeşım şyǧarǧan. Sondyqtan ony alaŋdamai ışuge bolady. Krannan sudy aǧyzǧanda onyŋ bırşama hlor iısı bar. Iаǧni būl – bakteriologiialyq lastanudan tazalanǧan, standarttarǧa sai su degen söz. Hlordyŋ azǧantai qospasy densaulyqqa ziian keltırmeidı. Eger hlordyŋ iısı bar sudy ışkıŋız kelmese, ony aşyq ydysqa qūiyp, tūndyryŋyz, iıs buǧa ainalady, al qainaǧan kezde müldem joq bolady, – dep jazǧan Alua men Zarina özderınıŋ zertteulerınde.
Olardyŋ sözınşe, astanada qoldanylatyn sudyŋ mölşerı norma boiynşa är tūrǧynǧa täulıgıne 332 litr suyq jäne ystyq sudan keledı. Mysaly, 5 minut boiy duş qabyldaǧan kezde 100 litr su jūmsalady eken. Su aşyq küiınde qaldyrylsa, saǧatyna 1000 litr su aǧady desedı. Sondyqtan bolaşaq ǧalymdar sudy ūqypty paidalanuǧa keŋes beredı.
