بۇگiنگi تاڭدا ەلباسى تاپسىرماسىن باسشىلىققا الا وتىرىپ, استانادا مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋدiڭ قولجەتiمدiلiگi مەن ساپاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كلينيكالىق ەمدەۋ ورتالىقتارى بوي كوتەرۋدە. سولاردىڭ بiرi – 2010 جىلى پايدالانۋعا بەرiلگەن № 2 كوپسالالى كلينيكالىق اۋرۋحانا.
قازiرگi كەزدiڭ تالاپتارىنا جاۋاپ بەرەتiن, مەديتسينالىق تەحنيكانىڭ زاما-ناۋي ۇلگiلەرiندەگi ەمدiك جانە دياگنوستيكالىق قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالعان ەمدەۋ ورتالىعىنىڭ تىنىس-تiرشiلiگiمەن, مۇنداعى ناۋقاستاردىڭ جاعدايىمەن جاقىنىراق تانىسۋ ماقساتىندا اتالمىش اۋرۋحاناعا اتباسىن بۇردىق. بiز بارعان كۇن – قالامىزداعى جالپى جانە كەۋدە قۋىسى حيرۋرگياسى بويىنشا وسى اۋرۋحانانىڭ جەدەل جاردەم كورسەتەتiن ۋرگەنت كۇنi بولىپ شىقتى. «جول بولدى» دەگەن وسى! Iشتەي جاقسىلىققا جورىدىق.
باس دارiگەر جوسپارلى وپەراتسيادا ەكەن. سوندىقتان, الدىمەن باس دارiگەردiڭ ەمدەۋ جۇمىستارى جونiندەگi ورىنباسارى ب.سىزدىقوۆامەن از-كەم سۇحباتتاستىق. باعجان رىسبايقىزىنىڭ ايتۋىنشا, اۋرۋحانا قۇرىلىمىندا 23 ەمدiك-دياگنوستيكالىق ءبولiم بار. ول الەمدiك مەديتسي-نالىق تەحنيكانى ءوندiرۋشi «General Electric», «Karl Storz», «Soring», «Olympus», «B. Braun», «Aesculap» سەكiلدi جەتەكشi فيرمالاردىڭ قۇرىلعىلارىمەن, اتاپ ايتساق, ماگنيتتi-رەزونانستى جانە كومپيۋتەرلiك توموگراف, انگيوگراف, ليتوتريپتور, iشكi ورگاندار مەن جۇرەكتi زەرتتەۋگە ارنالعان ۋلترادىبىستىق اپپاراتتارمەن جابدىقتالعان.
ساعات 9.30. كوپ بوگەلمەستەن, قابىلداۋ بولiمشەسiنە كەلدiك. ناۋقاس iش قۇرىلىسىنىڭ اۋىراتىنىن ايتىپ, تاڭ اتقالى بiر-ەكi رەت قۇسقانىنا, وڭ جاق iشiنiڭ تومەنگi بولiگiندەگi سىرقاتقا شاعىمداندى. دارiگەرلەر جىلدامداتىپ اناليز الدى, ول بويىنشا لەيكوتسيتتەرiنiڭ وسكەنi انىق-تالدى. ارتىنشا اۋرۋدى گينەكولوگ دارiگەر قارادى, ول ەشقانداي دەرت تاپپادى. كلينيكالىق دياگنوستيكالىق تەكسەرiستەن سوڭ, سوقىرشەك دەگەن دياگنوز قويىلىپ, ناۋقاس وپەراتسياعا جiبەرiلدi.
– بۇگiندە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسi ساپالى دامىپ كەلەدi. سونىڭ ناتيجەسiندە سوڭعى كەزدەرi قان اينالۋ جۇيەسi اۋرۋلارىنان بولاتىن ءولiم-جiتiم كورسەتكiشi ازايدى. بۇرىندارى ينفاركتەن ادامدار كوپ قايتىس بولاتىن. بۇعان دەيiن دەنەنi كەسiپ جاسالاتىن وپەراتسيالاردىڭ بارلىعى قازiرگi كەزدە لاپوروسكوپيالىق ادiسپەن, ياعني دەنەنi ءۇش جەردەن تەسۋ جولىمەن جاسالادى. مۇنىڭ بiر ەرەكشەلiگi – ونداي وپەراتسيادان كەيiن تىرتىق قالمايدى. اسiرەسە, بۇل ناۋقاستىڭ تەز ايىعۋىنا وڭ اسەر ەتەدi. دەنەنi كەسiپ جاسايتىن وپەراتسيالاردان كەيiن ناۋقاستىڭ اۋرۋحانادا بiر اپتا جاتۋىنا تۋرا كەلەتiن بولسا, زامان تالابىنا ساي جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان ءادiستiڭ ناتيجەسi وتە جاقسى: مۇندا اسقىنۋ بولمايدى, كەرiسiنشە, ناۋقاستار تەز ايىعىپ, 1-2 كۇندە اياقتارىنان تۇرىپ كەتەدi, – دەدi باس دارiگەردiڭ مەديتسينالىق قىزمەت ساپاسىن باقىلاۋ جونiندەگi ورىنباسارى, مەديتسينا عىلىمىنىڭ كانديداتى, جوعارى ساناتتى حيرۋرگ دارiگەر تالعات بايتiلەۋوۆ.
ساعات 10-نان اسا وپەراتسيا جاسايتىن بلوكقا باردىق. وندا 8 جوسپارلى جانە 1 جەدەل وپەراتسيا جاسايتىن زال بار ەكەن. ءبولiم مەڭگەرۋشiسi, مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى, جوعارى دارەجەلi دارiگەر س.قوجاحمەتوۆ جوسپارلى وپەراتسيانىڭ جۇرگiزiلiپ جاتقانىن جەتكiزدi. ۆ. ەۆدو-كيموۆ دەگەن ناۋقاس 56 جاستا ەكەن. ناۋرىزدىڭ 20-سى كۇنi ينفاركت العان ول وسى ۋاقىتقا دەيiن كارديوحيرۋرگيا بولiمiندە ەمدەلiپ, تولىق ەم-دوم العان. وپەراتسيانى اۋرۋحانا باس دارiگەرiنiڭ ءوزi, كارديوحيرۋرگيا ءبولiمiنiڭ مەڭگەرۋشiسi, مەديتسينا عىلىمىنىڭ كانديداتى ماقسات اسكەرۇلى جانتۇرعانوۆ جاساپ جاتىر. ساكەن قايروللاۇلى «بۇل وتە اۋىر وپەراتسيا بولعاندىقتان, ونى گەرمانيادا 5 جىل ەڭبەك ەتiپ, مول تاجiريبە جيناقتاپ كەلگەن بiلiكتi مامان – باس دارiگەردiڭ ءوزi قولىنا الدى» دەيدi.
ساعات 12-لەر شاماسى. قابىلداۋ بولiمشەسiنە «جەدەل جاردەم» كولiگiمەن جەتكiزiلگەن ايەل بۇكتۇسiپ, ەكi قولىمەن iشiن ۇستاپ العان. سول جەرiنiڭ ءتۇيiلiپ اۋىرعانىنا شىداي الار ەمەس. قينالعانى تۇرiنەن بايقالىپ تۇر, اراسىندا داۋىسىن قاتتىراق شىعارىپ, شىڭعىرىپ قويادى. دارiگەرلەر ناۋقاستى تەكسەرۋدەن وتكiزiپ, العاشقى مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە كiرiسiپ كەتتi. بولiمشە مەڭگەرۋشiسi, مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى, حيرۋرگ-دارiگەر م.قوبىلاندين ونىڭ ءوت قابىندا تاس بولعانىن, ءۇش جىلدان بەرi مازالاپ جۇرگەندiكتەن, اۋرۋىنىڭ اسقىنىپ كەتكەنiن, مەديتسينا تiلiمەن ايتقاندا, «كالكۋلەزدi حولەستيتسيت» دەگەن دياگنوز قويىلعانىن ايتىپ, اڭگiمەسiن ودان ءارi جالعاستىردى. «تيiستi تەكسەرۋلەردەن وتكiزiلiپ, قاجەتتi ەمiن الادى, اۋىرعانى باسىلماسا, ەرتەڭ نە ودان كەيiنگi كۇنi وپەراتسيا جاسايمىز», – دەدi مۇحتار سارسەمبiۇلى. كوپ ۇزاماي ناۋقاس بولiمشەگە جاتقىزىلدى. دۇيسەنبi كۇندەرi بۇل بولiمشەدەن ورتا ەسەپپەن 180-گە جۋىق ناۋقاس وتەدi. ولارعا 6 مەدبيكە مەن 5 دارiگەر قىزمەت كورسەتەدi. ال, اۋرۋ-حانا بويىنشا كۇن سايىنعى 10-15 وپەراتسيانىڭ باسىم بولiگi سوقىرiشەك كەسەلiنە بايلانىستى جاسالادى ەكەن. سول كۇنi تاڭەرتەڭنەن تۇسكە دەيiنگi ارالىقتا قابىلداۋ بولiمشەسiنەن 62 ناۋقاس وتكەن, ولاردىڭ 30-ى اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعان. جالپى العاندا, مۇندا شامامەن كۇنiنە 80-90 ادامعا مەديتسينالىق كومەك كورسەتiلەدi.
مۇنان كەيiن مەكەمەنiڭ مەديتسينالىق قايتا قالپىنا كەلتiرۋ بولiمشەسiنە باس سۇقتىق. بولiمشەنiڭ مەڭگەرۋشiسi دميتري ۆلاديميروۆيچ كيم كوپ اۋرۋ تۇرلەرiن ەمدەۋگە لازەرلiك تەراپيانىڭ وتە تيiمدi ەكەنiنە, سونداي-اق ءجۇز جىلدان بەرi قولدانىلىپ كەلە جاتقان جىلۋمەن ەمدەۋدiڭ «پارافينوتەراپيا» دەپ اتالاتىنىنا, ولاردىڭ ناۋقاستار ءۇشiن اسا پايدالىلىعىنا توقتالدى. مۇندا ناۋقاستارعا لازەرلiك تەراپيا, كۆانتتىق تەراپيا, بيوپترونوتەراپيا, جارىقپەن ەمدەۋ, پارافيندi تەراپيا, ميكروتولقىندى جانە ۋلترادىبىستىق تەراپيا, ليمفالىق جۇيەنiڭ درەناجى مەن ەلەكتروتەراپيا بويىنشا قىزمەت كورسەتiلەدi.
اسiرەسە, امبەباپ سيلۆينيت-ناتري-كالي-ماگنيلiك تۇزى قولدانىلاتىن شاحتا تارiزدەس سپەلەوكليماتيكالىق كامەرا بiزگە ەرەكشە اسەر قالدىردى. بۇگiنگi تاڭدا برونح دەمiكپەسi, استما مەن وكپەنiڭ سوزىلمالى-بiتەلمەلi اۋرۋلارىن ەمدەۋگە ارنالعان وسىنداي بولمە قازاقستان بويىنشا اتالمىش اۋرۋحانادا عانا بار ەكەن. مامانداردىڭ ايتۋىنشا, مۇنداعى ەمدiك دەنە شىنىقتىرۋ بولمەسiندە كۇنiنە 17-20 ادام جاتتىعۋمەن اينالىسادى. ول جەر دە ۋاقىت تالابىنا ساي زاماناۋي قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالعان.
ايتسا-ايتقانداي, اۋرحاناداعى اپپاراتتار بiرiنەن-بiرi وتكەن تاماشا, بiرەگەي, تولىعىمەن كومپيۋتەرلەندiرiلگەن. بارلىق بولiمشەلەردە بiرىڭعاي جۇيەمەن بايلانىسقان كەشەندi مەديتسينالىق اقپارات جۇيەسi قولدانىلادى. ەلەكتروندى مەديتسينالىق كارتادا ناۋقاس تۋرالى بارلىق دەرەكتەر بار جانە ەلەكتروندىق مەديتسينالىق مۇراعات جۇمىس iستەيدi.
ساعات 14.00. وپەراتسيا جاسايتىن بلوكقا قايتا كەلدiك. وتورينولارينگولوگيا بولiمشەسiنiڭ مەڭگەرۋشiسi, مەديتسينا عىلىمىنىڭ كانديداتى, جوعارى ساناتتى دارiگەر ە.يمانعاليەۆ جوسپارلى وپەراتسيا ۇستiندە ەكەن. 45 جاستاعى ناۋقاستىڭ مۇرىن دالداسىنىڭ قيسايۋىنا بايلانىستى ونىڭ سۇيەكتەرiن ورنىنا كەلتiرمەك. «وسىدان ون جىل بۇرىن بۇل كiسiنiڭ مۇرنىنا العاشقى وپەراتسيا جاسالعان. بiراق, مۇرىن دالدا-سىنىڭ سۇيەگi ءالi دە دۇرىس جەتiلمەگەندiكتەن, قايتا تۇزەتۋدەمiز. ەندiگi جەردە بۇل جiگiتتiڭ مۇرىنى قالىپتى ءارi ادەمi بولادى. مۇنداي وپەراتسيالار دارiگەردiڭ تاجiريبەسiنە بايلانىستى 30 مينۋتتان 1 ساعاتقا دەيiن سوزىلادى», – دەدi ەرمەك ەلەمەسۇلى.
ەكiنشi ۇستەلدە دارiگەر ازامات مۇراتۇلى II جانە III دارەجەلi قۇلاق كەمiستiگi بار ناۋقاستىڭ سول جاق قۇلاعىنا وپەراتسيا جاساۋدى اياقتاپ قالىپتى. ءساتiن سالسا, كوپ ۇزاماي بۇل كiسi دە كوپ جىل مازالاعان دەرتiنەن ايىعادى. ەل قاتارلى ەستiپ, جۇرتپەن اۋىزبا-اۋىز تiلدەسەتiن بولادى. تەك اۋرۋدى اسقىندىرماي, ۋاقتىلى دارiگەرگە كورiنiپ, تيiستi ەم-دوم العان ابزال. ولاي دەيتiنiمiز, مۇنداعى دارiگەرلەردiڭ وسالى جوق, شەتiنەن اتاق-دارەجەلەرi دارداي عالىم-پروفەسسورلار, دوتسەنتتەر كورiنەدi, ولاردىڭ كوپشiلiگi شەتەلدەردە وقىپ, جۇمىس iستەگەن تاجiريبەلi, بiلiكتi ماماندار.
بولiمشەلەردەگi تەحنيكالىق جابدىقتالۋدىڭ جوعارى دەڭگەيiنiڭ ارقاسىندا «سالاماتتى قازاقستان-2015» مەملەكەتتiك باعدارلاماسى نەگiزiندە زاماناۋي ۋلترادىبىستىق جانە جوعارعى جيiلiكتi حيرۋرگيا ادiستەرiن قولدانا وتىرىپ, حيرۋرگيالىق وپەراتسيالار جاسالىنۋدا. باسقا اۋرۋحانالاردان باستى وزگەشەلiك, مۇنداعى كەسۋدiڭ قۇرالى رەتiندە ۋلترا-دىبىس, سۋىق پلازما, ارگون قولدانىلادى. قىسقاسى, اتالمىش اۋرۋحانادا جاسالاتىن وپەراتسيالاردىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا, وپەراتسيادان كەيiنگi اسقىنۋلاردى ازايتۋعا, ستاتسيوناردا جاتۋ مەرزiمiن قىسقارتىپ, ەمدەۋ ۇدەرiسiن تەزدەتۋگە جانە جۇمىس قارقىندىلىعىن كۇيiنە كەلتiرۋگە بارلىق مۇمكiندiكتەر قاراستىرىلعان. ال, ونىڭ يگiلiگiن تەك استانا جۇرتشىلىعى عانا ەمەس, رەسپۋبليكا تۇرعىندارى دا كورiپ ءجۇر.
گۇلبارشىن وكەشقىزى
