باستى اقپارات

«ماڭگىلىك ەل»

استاناداعى «ماڭگىلىك ەل» سالتانات قاقپاسى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ يدەياسىمەن ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي بوي كوتەردى. 2011 جىلدىڭ 16 جەلتوقسانىندا ەلباسىنىڭ قاتىسۋىمەن سالتاناتتى جاعدايدا اشىلعان قاقپانىڭ بيىكتىگى – 20 مەتر, ەنى – 13 مەتر.

سول ۋاقىتتا ەلباسى ءوز سوزىندە سالتانات قاقپاسى ەل ەڭبەگى مەن تابىستارىنىڭ, بولاشاققا نىق قادام باسقان مەملەكەتتىڭ بەلگىسى رەتىندە تۇرعىزىلعانىن, جاس, اسەم ەلوردامىزدىڭ تاعى ءبىر سيمۆولىنا اينالاتىنىن اتاپ ءوتتى.
جوبانى جۇزەگە اسىرعان سول كەزدەگى استانا اكىمى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ, ساۋلەتشىلەر ساعىندىق جانبولاتوۆ, مۇرات مانسۇروۆ, نۇرلان دالباي مەملەكەتتىك سىيلىق يەگەرى اتاندى. سالتانات قاقپاسىنىڭ بىرنەشە ۇلگىسى ەلباسىعا ۇسىنىلىپ, قازاقستان پرەزيدەنتى سونىڭ ىشىندەگى كلاسسيكالىق ۇلگىنى تاڭداپ الدى.
جالپى وسىنداي قاقپا الەمنىڭ بىرنەشە ەلىندە بار. ساعىندىق جانبولاتوۆتىڭ ايتۋىنشا, دۇنيە جۇزىندەگى اركالار بەلگىلى ءبىر جەڭىستەردەن سوڭ بوي كوتەردى. ماسەلەن, پاريجدەگى اركا ناپولەوننىڭ اۋستەرليتس شايقاسىنداعى جەڭىسى قۇرمەتىنە سالىندى. ونىڭ قۇرىلىسى 33 جىل ءجۇردى. ءبىر قىزىعى, استاناداعى سالتانات قاقپاسى 3 اي, 3 كۇندە سالىنىپ, قازاقتىڭ كەشەگىسى مەن بۇگىنگىسىن, سالت-داستۇرلەرىن ايشىقتاپ, ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنا دەگەن قارىشتى قادامىن پاش ەتىپ تۇر.

سالتانات قاقپاسىنىڭ قاسبەتى گرانيت پەن اشىق ءتۇستى ءمارماردان قۇيىلعان. ال ونى اينالا قورشاپ سالىنعان, بيىكتىگى 4,4 مەتر بولاتىن ءار مۇسىندە تەرەڭ ماعىنا جاتىر. ماسەلەن, «اقساقال» ءمۇسىنى – حالىقتىڭ ابىز ويى مەن رۋحاني ولشەمىنىڭ كورىنىسى, دانالىقتىڭ سيمۆولى. «ايەل انانىڭ» رەلەفتى ءمۇسىنى قازاق ۇلتى ءۇشىن «وتان انا», «جەر انا», «انا ءتىلى» سىندى كيەلى ۇلتتىق ۇعىمدارىنا ۇلاسادى.
كوشپەندى ساربازدىڭ جانە قازىرگى قازاقستان جاۋىنگەرىنىڭ مۇسىندەرى ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنان حابار بەرەدى.
ءار ءمۇسىننىڭ جوعارعى جاعىندا ەلتاڭبا ورنالاسقان. ودان جوعارىراق جازىلعان پالساپالىق تامىرى تەرەڭ «ماڭگىلىك ەل» تىركەسى ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىنە جەتەلەيدى.
نىساننىڭ قوس بۇيىرىندەگى «تايقازان» تىنىشتىق پەن توقشىلىقتىڭ, بىرەگەي كوڭىل مەن قوناقجاي پەيىلدىڭ تەرەڭ ۇعىمىن بىلدىرەدى. ولاردان جوعارىراق «ەلىم مەنىڭ اڭساعان, بابا ءۇمىتىن اقتاعان» جانە «بىرلىك, ىنتىماق – باياندى بولاشاق» جازۋلارى ورنالاستىرىلدى. ساعىندىق جانبولاتوۆتىڭ سوزىنشە, بۇل مۇسىندەر كولەمى تۇركىستانداعى تايقازانعا شاق.

قازاق جاۋىنگەرىنىڭ بەس قارۋىنىڭ ءبىرى – «قالقان» قاۋىپ-قاتەردەن قورعان, سەنىمدىلىك, تۇراقتىلىق, جەڭىستىڭ بەلگىسى. قاقپانىڭ ىشكى جاعى 7 ح 3,5 مەتر بولاتىن بەدەرلى سۋرەتتەرمەن اشەكەيلەنگەن. ولاردىڭ بىرىندە «ساقتار» – «تۇركىلەر» – «قىپشاقتار» – «قازاقتار» تىزبەسىندەگى قازاقتىڭ شىعۋ تاريحىنىڭ كەزەڭى كورسەتىلگەن.
«ماڭگىلىك ەل» سالتانات قاقپاسىنىڭ ىشىنەن بىلتىر كورمە گالەرەياسى مەن نىساننىڭ ۇشار باسىنان شولۋ الاڭى اشىلدى. جوعارى جاققا ليفتپەن دە, ساتىمەن دە كوتەرىلۋگە بولادى. سالتانات قاقپاسى ورىنبور داڭعىلى مەن №25 كوشەنىڭ قيىلىسىنان بوي كوتەرسە, بۇگىندەرى بۇل كوشە ماڭگىلىك ەل داڭعىلى بولىپ اتالادى.

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button