بيىل تاۋەلسىز قازاق جۇرتىنىڭ دەربەستىگىن العانىنا جيىرما بەس جىل تولدى. وسىناۋ شيرەك عاسىردا مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىنا كوپتەگەن ازاماتتاردىڭ ەڭبەگى ءسىڭدى, ارىستاردىڭ قولتاڭباسى قالدى. ارميا گەنەرالى مۇحتار التىنباەۆتىڭ قورعانىس سالاسىنا سىڭىرگەن ەڭبەگى ۇشان-تەڭىز. حالىق قاھارمانى گازەت تىلشىسىمەن اڭگىمەسىندە ەلىمىزدەگى بىرەگەي باستامالاردى ءسوز ەتتى, وزەكتى ۋاقيعالاردى اڭگىمەلەدى, ءوزىن ەكى مارتە قورعانىس ءمينيسترى ەتىپ تاعايىنداعان ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەرەن ەڭبەگى مەن سارابدال ساياساتىن دا جوعارى باعالادى. مۇحتار قاپاشۇلىمەن بولعان سۇحباتىمىز وقىرماندارىمىزعا قىزىقتى, تارتىمدى بولادى دەگەن ويدامىز.
استاناعا كەلگەن العاشقى ءمينيسترمىن…
– ەلىمىزدى ەكى مارتە ءتۇرلى داعدارىستان الىپ شىعىپ, دامىعان ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنا قوسقان ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆقا ەڭ الدىمەن العىس ايتقانىمىز دۇرىس. مىنە, تاعى ءبىر داعدارىس حالقىمىزعا عانا ەمەس, الەم ەلدەرىنە تىزەسىن باتىرا باستادى. پرەزيدەنتىمىزدىڭ سارابدال ساياساتى بۇل قيىندىقتان دا الىپ شىعادى دەگەن سەنىمدەمىز. ويتكەنى, مەملەكەت باسشىسىنىڭ نۇسقاۋىمەن ءتۇرلى شارالار قولعا الىنۋدا, قۇر قول قۋسىرىپ وتىرعان جوقپىز. ىرگەلى ءىستەردىڭ نەگىزىن قالاپ, الەۋمەتتىك احۋالىمىزدى جاقسارتا ءتۇسۋ باعىتىندا ۇلكەن شارۋالاردىڭ باسىن قايىرىپ جاتقانىمىز راس.
– مۇحتار اعا, سول ەلباسىمىز ءوزىڭىز ايتقان قيىن-قىستاۋ شاقتا ءسىزدى ەكى مارتە قورعانىس ءمينيسترى ەتىپ تاعايىنداپ, سەنىم ءبىلدىردى. سول جىلدارى لاۋازىمدى قىزمەتتە وتىرىپ, قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ وركەندەۋى ءۇشىن, ىرگە بەكىتىپ, ىلگەرىلەۋى ءۇشىن كوپ ەڭبەك ءسىڭىردىڭىز. دەسە دە, وقىرماندارىمىزعا سول كەزدەردەگى احۋالدى تاعى ءبىر بايانداپ وتسەڭىز.
– مىنە, ءبىرىنشى جەلتوقسان – تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى تاياپ كەلەدى. مەن ۇلكەن جيىنداردا, باسقوسۋلاردا ۇنەمى «ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى بولماسا, قازاقستان وسىلاي دامىماس ەدى» دەپ ايتىپ جۇرەمىن. ويتكەنى, ول ءبىرىنشى قادامىنان-اق ءوز جۇرتىنىڭ تۇراقتىلىعىن, ەكونوميكالىق جاعدايىن, قاۋىپسىزدىگىن, قورعانىسىن كۇنى-ءتۇنى ويلاپ, سول باعىتتا ماڭداي تەرىن سارپ ەتتى. قازىر حالىق سونداي ىستەردىڭ جەمىسىن كورۋدە. راس, ءبىز سول جىلدارى گەنەرال, قولباسشى بولىپ, ەلباسىنىڭ جانىندا جۇردىك. بىراق, ەندى عانا ەگەمەندىگىن العان ەلدىڭ جاعدايىندا نە ىستەۋ كەرەكتىگىن, نەدەن باستايتىنىمىزدى بىلگەن جوقپىز. ال پرەزيدەنت بىزگە بارلىعىن تاپتىشتەپ ءتۇسىندىرىپ, اقىلىن ايتىپ, ساياساتكەرلىگىنىڭ, كورەگەندىگىنىڭ ارقاسىندا رەت-رەتىمەن كورسەتىپ, ۇيرەتىپ وتىردى. ءوزىڭ ايتقانداي, ەكى رەت مينيستر بولىپ تاعايىندالعانىمدا اتقارىلعان جۇمىستار ەڭ ءبىرىنشى ەلباسىنىڭ سەنىمىنىڭ جانە تالاپ-تاپسىرمالارىنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە استى. ەكىنشى, قول استىمداعى گەنەرالدار مەن وفيتسەرلەر, ساربازدار ەڭبەكتەرىنىڭ ارقاسىندا جاسالدى.
تاۋەلسىزدىك قانتوگىسسىز, سوعىسسىز, رەۆوليۋتسياسىز قولىمىزعا ءتيدى. قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا, تەگىن كەلدى. بىراق ەلباسىنىڭ يىعىنا وتە ۇلكەن كۇش ءتۇستى. بۇرىنعى كەڭەس وكىمەتىنىڭ ىرگەسى سوگىلگەننەن كەيىن, ەكونوميكامىز بىردەن قۇلادى. ينفلياتسيا جۇزدەگەن ەسەگە ءوستى. رۋبل اۋماعىنان ءبىزدى لاقتىرىپ تاستادى. ال بۇل تۇستا ءبىزدىڭ مەملەكەت باسشىمىز شەت ەلدە قازاقستاننىڭ جاڭا ۆاليۋتاسىن قۇپيا تۇردە دايىنداعان ەكەن. جاڭاعىداي قيىن شاقتا ءبىز ءوز ۇلتتىق ۆاليۋتامىزدى كىرگىزە قويدىق.
پرەزيدەنتتىڭ تاعى ءبىر كورەگەندىگى, ول جاڭاعى الماعايىپ تۇستا: «ەڭ الدىمەن, ەكونوميكا, سودان كەيىن ساياسات» دەدى. وسى باعىتتىڭ دۇرىستىعىنا دا قازىر كوزىمىز جەتۋدە. ماسەلەن, سول تۇستا بىزبەن بىرگە ەگەمەندىك العان ەلدەر ەڭ الدىمەن ساياساتقا ءمان بەرىپ, ەندى ەڭسەلەرىن تىكتەي الماي وتىر.
قازىر ىرگەلى ۇيىمعا اينالعان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن دا العاشقىدا تۇسىنگەن جوقپىز. ال بۇگىندە ەل تىنىشتىعىن, تۇراقتىلىعىن ساقتاپ وتىرعان ۇلكەن شاڭىراق. حالىقارالىق ارەنادا دا نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەرەن ەڭبەگى بايقالادى. الىس-جاقىن مەملەكەتتەرمەن كوپ ۆەكتورلى ساياساتىمىز بەدەلىمىزدى اسىرىپ, بەينەمىزدى ايقىندادى.
بۇكىل الەم قازاق ەلىن قۇرمەتتەيدى, سىيلايدى. بۇگىندە تاۋەل-ءسىزدىگىمزدى تالاي ەل مويىندادى.
بىلتىرعى بۇۇ-نىڭ جەتپىسىنشى سەسسياسىندا دا پرەزيدەنتىمىزدىڭ بەدەلىن بايقادىق. ءتۇرلى ۇسىنىستار ەنگىزدى, ۇلكەن دەرجاۆالاردىڭ پرەزيدەنتتەرىمەن جۇزدەستى, ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشتى. الەمدە بولىپ جاتقان ساياسي تۇراقسىزدىقتاردىڭ شەشىمىن, تىنىشتاندىرۋ جولدارىن قازاق باسشىسىنىڭ اۋزىنان ەستىدى وزگە پرەزيدەنتتەر.
ەلىمىزدىڭ تاريحىنا قاتىستى ءبىر كەزدەرى كەلەڭسىز اڭگىمەلەر جيىلەپ كەتكەنى راس ەدى. ءبىزدىڭ ۇلتىمىزدىڭ كەشەگىسىن جوققا شىعارۋشىلار تابىلعان. مىنە, ءبىز ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن دۇركىرەتە تويلاپ, سونداي جەلسوزگە دە نۇكتە قويدىق.
ءيا, قازاق تاريحى مىڭجىلدىقتاردان تارتادى. ونى دا دالەلدەۋدىڭ رەتى كەلەرى انىق. سودان كەيىن قازىر دىنارالىق قاقتىعىستىڭ بەلەڭ الىپ تۇرعان شاعى. ال ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز الدەقاشان استانامىزدان بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىن تۇرعىزىپ, الەمدەگى دىندەردىڭ, كونفەسسيالاردىڭ كوشباسشىلارىنىڭ باسىن ءبىر داستارحان باسىندا توعىستىرىپ, پىكىرلەرى مەن ويلارىن ءبىر ارناعا بۇردى. بۇل – ۇلكەن تابىس.
ءسوز ەتەتىن تاعى ءبىر تابىسىمىز – استانا. ەكونوميكالىق احۋالىمىز ءالى جاقسارا قويماعان تۇستاعى پرەزيدەنتتىڭ استانانى اۋىستىرۋ تۋرالى يدەياسى كوپشىلىگىمىزگە تۇسىنىكسىزدەۋ بولدى. بىراق دەپۋتاتتارعا نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ تۋرا تۋعان كۇنىندە جاساعان ۇسىنىسى, البەتتە, كەلىسىممەن اياقتالدى. بىراق بۇل شەشىم مەن كەلىسىمنىڭ ءساتتى جۇزەگە اساتىنىنا سەنىمسىزدىك تانىتقانداردىڭ قاراسى كوپ بولعانىن ايتۋ كەرەك. مىنە, ەلباسىنىڭ كورەگەندىگى, ەپتىلىگى, بۇل يدەياسى دا ءۇلكەن تابىستاردىڭ قاتارىنا قوسىلدى.
ايتا كەتكەنىم ءجون, 1996 جىلى جەلتوقساندا مينيسترلەردىڭ اراسىندا ءبىرىنشى بولىپ ارقاعا مەن كەلدىم.
ءوز ماماندىعىمىزعا ءمان بەردىك
– قازاقستان قورعانىس سالاسىنىڭ قىر-سىرى سىزگە بەس ساۋساعىڭىزداي ءمالىم. كادر ماسەلەسىندە بۇل سالاداعى جاعداي دا كۇردەلىرەك ەكەنىن مويىنداۋ كەرەك. ءسىز ءاۋ باستا, مينيستر كرەسلوسىندا وتىرعان تۇستا ماماندار تاپشىلىعىن قالاي شەشتىڭىز, قازىرگى احۋالعا كوڭىلىڭىز تولا ما؟
– كەڭەس وداعىنىڭ قارۋلى كۇشتەرى كەزىندە ءبىزدىڭ تەرريتوريامىزدا قىرقىنشى ارميا بولاتىن, پوو-نىڭ, اۆياتسيانىڭ كورپۋستارى, ءۇش ستراتەگيالىق زىمىرانى بار ديۆيزيا بار ەدى. اۋعانستانداعى سوعىس بىتكەننەن كەيىن زاپاستاعى تەحنيكالار مەن قارۋ-جاراقتار بىزگە شوعىرلاندى عوي, بۇعان كوپتەگەن اسكەري بولىمشەلەر مەن قۇرىلىمداردى قوسىڭىز. ال 1992 جىلى قارۋلى كۇشتەر دە ءبولىندى. ەندى كوپتەگەن قارۋ-جاراق قويمالارى مەن ءبولىمشەلەردى قالاي ءبولۋ كەرەك؟
مەن تۇركىستان اسكەري وكرۋگىنىڭ اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس كورپۋسىنىڭ كومانديرى قىزمەتىنەن پرەزيدەنتتىڭ شاقىرتۋىمەن قايتىپ كەلدىم. سودان كەيىن پرەزيدەنت جارلىعىنىڭ نەگىزىندە اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس اسكەرلەرىنىڭ قولباسشىسى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترىنىڭ ورىنباسارى بولىپ تاعايىندالدىم. وسى ورايدا ايتا كەتكەن ءجون, قازاقستاندا ءبىرىنشى قورعانىس كوميتەتى, ارتىنشا 1992 جىلى 7-مامىردا قورعانىس مينيسترلىگى ىرگە قالادى. كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى, گەنەرال-لەيتەنانت ساعادات نۇرماعامبەتوۆكە جوعارى باس قولباسشى – ەلباسى بۇيرىعىمەن گەنەرال-پولكوۆنيك شەنى بەرىلىپ, مينيستر بولدى.
ەڭ قيىن جاعداي قارۋ-جاراقتى ءبولۋ كەزىندە ورىن الدى. ءبىز ول تۇستا ماسكەۋگە باعىندىق قوي. قازاق ۇلتىنان ماماندار جوق دەۋگە دە بولادى. گەنەرالداردان – مەن جانە ساعادات قوجاحمەتۇلى. وفيتسەرلەردىڭ ءوزى ساناۋلى. وزگە ۇلتتاعى مامانداردىڭ ءبارى دەرلىك ەلدەرىنە كەتە باستادى. اۆياتسيا پولكىنىڭ باسشىلىعى تۇگەل قايتىپ كەتكەن. نە ءىستەرىمىزدى بىلمەدىك. وقۋ ورنى دا جوق بىزدە. اسكەري بولىمدەر باسشىلارىنىڭ بارلىعى وزگە ۇلتتاعىلار بولعاندىقتان, ولارداعى قارۋ-جاراقتار دا رەسەيگە جونەلتىلە بەردى. جيىرما بىرگە جۋىق ميگ-29 ۇشاعى كەتىپ قالدى. 1995 جىلى شاعانداعى ستراتەگيالىق ۇشاقتار كەتتى.
مۇنىڭ ءبارىن قالاي ۇستاپ قالۋ كەرەك؟ 1991 جىلى جاسالعان مەموراندۋم بار ەكەن. ونداعى كەلىسىم بويىنشا 1991 جىلعا دەيىن كەلگەن قارۋ-جاراقتار قازاقستاندا قالۋ كەرەك تە, ودان كەيىن اكەلىنگەن قارۋ-جاراقتار قايتۋ كەرەك رەسەيگە. ماماندار تاپشىلىعىنىڭ سالدارىنان بۇل كەلىسىمگە دە قاراعان جوق ولار. نە ىستەۋ كەرەك؟ سودان كەيىن قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ شەشىمىمەن كىشى لەيتەنانتتاردى تەز-تەز دايىنداي باستادىق. ولاردى اسكەري بولىمدەرگە تاعايىندادىق.
ول كەزدە وزىمىزدە قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ جانە شەكارا اسكەرلەرىنىڭ ۋچيليششەسى بار ەدى. سودان كەيىن اقتوبەدەگى ازاماتتىق ۇشقىشتار دايارلايتىن وقۋ ورنىن مەملەكەت مەنشىگىنە الىپ الدىق. سول جەردەن اسكەري ۇشقىشتاردى دايارلادىق. كوپ ۇزاماي راديوەلەكترونيكا ينستيتۋتى اشىلدى. ىلە-شالا ۇلتتىق قورعانىس اكادەمياسىن اشتىق شۋچينسك قالاسىنان. ونى وسى استاناعا كوشىرىپ اكەلدىك. وسىلايشا ماماندار تاپشىلىعىن شەشكەندەي بولدىق.
مۇنىڭ ءبارى قانداي قيىندىقتارمەن, ماشاقاتپەن كەلگەنىن تەك ءتۇسىنۋ قاجەت, ءتۇيسىنۋ كەرەك. ايتا كەتكەن ءجون, تمد مەملەكەتتەرىنىڭ ىشىندە تەك قازاقستان عانا كومپەنساتسيا رەتىندە «س-300» زىمىراندارى مەن «تۋ-34» ۇشاقتارىن, باسقا دا تەحنيكالاردى قايتارىپ الدىق. مۇنىڭ وزىنە ەكى جىلداي ۋاقىتىمىزدى سارپ ەتتىك. سول جىلدارى ون التى قازاق ۇلتىنىڭ وكىلىن كراسنودارعا دايىندىقتان وتۋگە جىبەردىك. مۇنىڭ دا تاريحىن ايتسام, قاراماعىمداعى قىزمەتكەرلەردىڭ ىشىنەن ون التى قازاقتى تاڭداپ الدىم دا, كىلەڭ ورىس ۇلتىنان تاعايىندالعان ورىنباسارلارىمدى جيناپ, «ءبىز قاي ەلدە تۇرىپ جاتىرمىز؟» دەپ سۇرادىم. «قازاقستاندا» دەيدى ءبارى. «كورىپ تۇرسىزدار, قازاق ۇلتىنان ۇشقىشتار جوق. ەندى ۇشقىشتار دايىنداۋعا تەك قانا قازاقتاردى جىبەرسەك قايتەدى؟» دەدىم جان-جاعىما سىناي كوز تاستاپ. باسشىسىمىن عوي, ەشقايسىسى قارسى كەلە المايدى, باستارىن يزەيدى. قازىر سول ون التى ادام باسشىلىق قىزمەتتە ءجۇر. سالتاناتتى پارادتاردا ۇشىپ جۇرگەندەر دە سولار, ءوزىمىزدىڭ قانداستارىمىز.
بۇعان قوسا, رەسەيگە كومپەنساتسيا رەتىندە تەگىن ماماندارىمىزدى وقىتتىق. ال بۇگىندە جاقسى وقۋ ورىندارىمىز بار, سوندىقتان مامانداردى ءوزىمىز دايارلايمىز. ولاردا شەتەلدىك ازاماتتار دا وقىپ جاتىر.
شاحتا جۇمىسىندا شىڭدالدىم
– مۇحتار اعا, وقىرماندارىمىزعا حالىق قاھارمانىنىڭ, ارميا گەنەرالىنىڭ بالالىق شاعى جونىندە اڭگىمەلەپ بەرسەڭىز. ءسىزدىڭ ءومىر جولىڭىز بۇگىنگى بۋىنعا ۇلگى بولارى انىق ەدى…
– ءوز ومىرىمە توقتالسام, 1945 جىلى قاراعاندىدا تۋدىم. اكەم ۇلىتاۋدا دۇنيەگە كەلگەن. اشارشىلىق جىلدارىندا ۇلىتاۋدان اتباسار, ەسىل ارقىلى وسى اقمولاعا كەلىپتى. سول كەزدەرى قاراعاندىداعى كومىر باسسەينى اشىلا باستاعان. سودان كەيىن كومسومولدىق جولدامامەن قاراعاندىعا بارعان. ۋكراينانىڭ سول كەزدەگى ستالينو دەگەن جەرىنە (قازىرگى دونەتسك) قازاقتاردان جاساقتالعان جۇزدەن استام ماماندى دايىندىققا جىبەرەدى عوي. «ءجۇز ادامنان شەكاراعا جەتكەندە جەتى-اق ادام قالدىق, قالعانىنىڭ ءبارى قاشىپ كەتتى» دەپ اكەم ايتىپ وتىراتىن. سول جەتى ادام ستالينوعا جەتىپ, وقىپ, ۇيرەنىپ, قايتا قاراعاندىعا كەلىپ, اكەم الگى باسسەيندە قاراپايىم جۇمىسشىدان, شاحتا ديرەكتورلىعىنا دەيىن وسكەن.
1941 جىلى سوعىس باستالعاندا اكەم مەن ءىنىسىن سوعىسقا الۋ ءۇشىن ۆوكزالدا ساپتا تۇرعاندا, باسشىلىق اكەمدى قاجەت كادر دەپ الىپ قالسا كەرەك. ارتىنشا قاراعاندىداعى شاحتا ديرەكتورى قىزمەتىنە تاعايىندالادى. كەيىن بىلسەم, اكەم كومىرلى قالاداعى قازاق ۇلتىنان ءبىرىنشى شاحتا باسشىسى بولعان ەكەن.
– ءسىزدىڭ ءومىر جولىڭىزعا ۇڭىلسەك تە, بىرنەشە جىل شاحتادا جۇمىس ىستەگەنىڭىزدى كورەمىز.
– جوعارى سىنىپتارعا كەلگەن سوڭ, اكە-شەشەمنىڭ قارسىلىعىنا قاراماي, شاحتادا جۇمىس ىستەدىم. تۇسكە دەيىن مەكتەپتە بولامىن, تۇستەن كەيىن – شاحتادا, تۇنگى ون بىردە كەلىپ, ساباعىمدى وقيمىن. وسىلايشا التى جىلىم شاحتادا ءوتتى.
ال ۇشقىش بولۋدى بالا كەزىمنەن ارماندادىم. تالعات بيگەلدينوۆ, يۆان كوجەدۋب, الەكساندر پوكرىشكين سياقتى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرلارى تۋرالى كىتاپتاردى كوپ وقىدىم. وسى كىسىلەردەي بولۋدى الدىما ماقسات ەتىپ قويدىم. قاراعاندى قالاسىنداعى اەروكلۋبقا ءتۇسپەكشى بولدىم. العاشقى بارعان جىلىمدا جاسىم جەتپەگەندىكتەن, قابىلداماي قويدى. كەلەسى جىلى ءتۇسىپ, ەكى جىلدا ورتا مەكتەپتەگى وقۋمەن قاتار, اەروكلۋبتى ۇزدىك دەگەن باعامەن ءبىتىرىپ شىقتىم. اەروكلۋبتان كەيىن مىندەتتى اسكەر قاتارىنا ءبىر جىلعا شاقىرىلىپ, سەرجانت-ۇشقىش رەتىندە رەاكتيۆتىك «ميگ-15», «ميگ-17» ۇشاقتارىندا ۇشتىم. كىشى لەيتەنانت اتاعىن الىپ, اسكەري زاپاسقا تىركەلدىم. ەكى جىلدان سوڭ وفيتسەر رەتىندە كادرلىق اسكەري قىزمەتكە شاقىرىلىپ, كەڭەس وداعىنىڭ اسكەري قاتارىنا كىردىم.
– مۇحتار اعا, ءسىز تۋرالى اڭگىمەلەردەن سىناقشى-ۇشقىش بولعان دەگەن ءسوزدى ەستىپ قالامىز…
– مەن سىناقشى-ۇشقىش بولعان جوقپىن. قازاقتا بۇل قىزمەتتى اتقارعان – توقتار اۋباكىروۆ قانا. مەن ءوزىمىزدىڭ جويعىش ۇشاقتاردا ۇشىپ ءجۇردىم. كىشى لەيتەنانتتان سەگىز جىلدان كەيىن سول پولكتا كوماندير بولدىم. كەڭەس وكىمەتى كەزىندە قازاق كومانديرىنە كۇمانمەن قارايتىن. بىراق مەنىڭ پولكىم كەڭەس وكىمەتى كەزىندە پوو-نىڭ الدىڭعى قاتارلى پولكى بولدى.
1982 جىلى ءبىزدى قورعانىس مينيسترلىگى قۇپيا تەكسەرىپ, وتە جاقسى باعا الدىق. سودان كەيىن باسشىلىق مەنىڭ قىزمەتىمدى كوتەرۋ كەرەك دەپ شەشكەن. ال مەنىڭ ءبىلىمىم ارنايى ۋچيليششەنىكى عانا. اكادەميانى كورمەگەنمىن. سوندىقتان مەنى جۋكوۆ اتىنداعى اكادەمياعا جىبەردى. ونى قىزىل ديپلوممەن ءتامامدادىم. ودان سوڭ قازاقستانعا سۇرانىپ ەدىم قىزمەت ەتۋ ءۇشىن, جىبەرگەن جوق. سامارقاندقا ديۆيزيا كومانديرىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە تاعايىندادى.
– «ع-16» ۇشاعىندا ۇشقانىڭىزدى امەريكالىقتار جوعارى باعالاعان دەگەن مالىمەتتى كوزىمىز شالىپ قالدى. وسى تۋرالى كەڭىرەك اڭگىمەلەپ بەرسەڭىز.
– ول ءبىر ەرەكشە جاعداي ەدى. ول كەزدە ساعادات قوجاحمەتۇلىنان كەيىن گەنەرال الىبەك قاسىموۆ مينيستر بولعان ەدى. رەسمي ساپارمەن امەريكاعا باردىق. ۇشقىشتار اكادەمياسىنا جولىمىز ءتۇسىپ, «ع-16» اۆيابازاسىن ارالادىق. كەلىسسوزدەردەن كەيىن «ۇشاقتارىڭىزدا ۇشۋعا بولا ما؟» دەدىم. ولار تاڭ قالدى. «قانداي ۇشاقتا ۇشقىڭىز كەلەدى؟». ول كەزدە «ع-18» – ەڭ جاڭا ۇشاق. «ع-18» دەدىم ويلانباستان. «بولمايدى, ول قۇپيا ۇشاق» دەدى. «وندا جارايدى, وزدەرىڭىز تاڭداڭىزدار» دەدىم دە قويدىم. ەرتەڭگىسىن «ع-16» ۇشاعىندا ۇشۋعا رۇقسات بەردى. سول كۇنى دايىندىق باستالىپ, ترەناجەردا ۇشتىم. تۇستەن كەيىن كوككە كوتەرىلىپ, پوليگونعا بومبا ءتۇسىرىپ, زەڭبىرەكپەن وق اتتىق. مەن نىساناعا تۇگەلىن ءدوپ تيگىزدىم.
كەشكە قايتاردا قورعانىس ءمينيسترىنىڭ داستارحانىنان ءدام تاتتىق. سوندا مينيسترلىكتىڭ باسشىلىق قۇرامى مەنىڭ ۇشقانىما ريزاشىلىقتارىن تانىتىپ, تاڭدانىستارىن جاسىرا المادى. ونىمەن قويماي, العىس حاتتارىمەن ماراپاتتادى.
– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
سۇحباتتى جۇرگىزگەن:
اسحات رايقۇل
