استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن №42 ورتا مەكتەپتە ءيمانجۇسىپ قۇتپانۇلىنىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان مەرەكەلىك كەش ءوتتى.
سەگىز قىرلى, ءبىر سىرلى دارىن يەسىنە ارنالعان مۋزىكالىق–ادەبي كەشتە جينالعان كوپشىلىك الدىمەن تۇلعانىڭ ءومىر دەرەگىمەن تانىستى. نوقتاعا باسى سيماعان اساۋ مىنەزدى اقىننىڭ وتىزىنشى جىلدارى حالىق جاۋى اتانىپ, ونىڭ اندەرىن ورىنداۋعا, ءتىپتى, اتىن اتاۋعا دا تىيىم سالىنعانى تۋرالى دەرەكتەر ايتىلدى.
شارانى وتكىزۋگە ۇيىتقى بولعان ازاماتتاردىڭ ءبىرى, تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور ومىرزاق وزعانباەۆ حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتى جايلى كەڭىنەن مالىمەت بەردى.
كەزىندە ءيمانجۇسىپتىڭ تالانتىن كورە الماعان جەرگىلىكتى اكىم-قارالار قىر سوڭىنا شىراق الىپ تۇسكەن ەكەن. ولاردىڭ قىسىمىنا شىداماعان اقىن اقمولاعا كەلەدى. مۇندا دا اكىمدەردىڭ ادىلەتسىزدىگىن, زورلىعىن بەتىنە باسىپ, نەبىر ۋىتتى ولەڭدەر شىعارادى. ولەڭدەرى مەن اندەرى اۋىزدان-اۋىزعا كوشىپ, ەلگە تارايدى. ءتىپتى, اقىننىڭ ەل اراسىندا بەدەلى ءوسىپ, قاراوتكەلدىڭ قازاق-ورىسى ونى بولىستىققا ۇسىنادى. بۇل سايلاۋدا اقمولانىڭ اعا سۇلتانى بولعان ىبىراي جايىقباەۆتىڭ تۋعان ءىنىسى راحىمجانمەن بىرگە داۋىسقا تۇسەدى. بىراق, ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن جەڭىلىپ قالادى. وسىدان كەيىن-اق ەكەۋىنىڭ اراسى شيەلەنىسە بەرەدى. اقىن قۋعىنعا ۇشىراپ, جالعان جالامەن جاۋاپقا تارتىلىپ, 1905-12 جىلدارى وسكەمەنگە, كەيىن جەتىسۋعا جەر اۋدارىلادى. قىزىققا تولى عۇمىرىنىڭ ازاپقا اينالعانىنا قامىعىپ, ول ىشتەگى زارىن جىر ارقىلى توككەن ەكەن.
ءيمانجۇسىپتىڭ سان قىرلى دارىنىن ولەڭمەن ورنەكتەگەن قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى سەرىك تۇرعىنبەك جينالعان كوپشىلىككە جىردان شاشۋ شاشتى. ءانشى دانيار مۇقان تالاي ۇرپاقتى تامساندىرعان ءيمانجۇسىپتىڭ ايگىلى «ەرەيمەنتاۋ» ءانىن ناقىشىنا كەلتىرىپ ورىندادى.
سارىارقا تورىندەگى قاراوتكەل – تالاي تاريحقا كۋا شەجىرەلى قونىس. سول قاراوتكەل بۇگىندە الاشتىڭ استاناسىنا اينالدى. ياعني, قاراوتكەل كەزىندە الاش ارىستارى ارمانداعان قازاقتىڭ باس قالاسى بولدى. سوندىقتان بۇل جيىندا ءيمانجۇسىپتىڭ تاريحپەن ساباقتاس «قاراوتكەل» ءانى شىرقالدى.
ءيمانجۇسىپتىڭ قاي ءانىن الساق تا, اسقاق رۋح پەن ءور نامىس سەزىلەدى. سونداي اندەرىنىڭ ءبىرى – «سارىارقانى» قر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى گۇلنار حامزينا, «سارمويىن» جانە «قاراكەسەك» ءانىن ايتبەك نىعىزباەۆ ورىندادى.
كەش سوڭىندا مەكتەپ ديرەكتورى سەرىك قاليەۆ شارانى ۇيىمداستىرۋعا مۇرىندىق بولعان استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ باس-
قارماسىنىڭ باسشىسى ەربول تىلەشوۆكە جانە ادەبي كەشتى ءجۇرگىزگەن قايىرجان ماقانوۆقا العىسىن ءبىلدىردى.
گۇلميرا شارحانقىزى
