El basyna kün tuǧan sol bır sūrapyl soǧys bastalǧanda Qaben Ospanūly on üş jasta ǧana edı. Buyny bekımegenıne qaramastan ülkenderden bır elı qalyspai, taŋnyŋ atysynan künnıŋ batysyna deiın «Bärı maidan üşın!» degen ūranmen eŋbek etken ol soǧys aiaqtalǧan soŋ, 1946 jyldyŋ qyrküiek aiynda «1941-1945 j.j. Ūly Otan soǧysy kezındegı qajyrly eŋbegı üşın» medalımen marapattaldy.
Qaraǧandy oblysynyŋ Jaŋaarqa audanynda tuyp-ösken Qaben Mausymbaev keiın otbasymen Qaraötkelge, iaǧni qazırgı Aqmolaǧa qonys audarady. Osyndaǧy nasos zauytynyŋ janynda sol tūsta orta mektep boldy. Osy mekteptıŋ jetınşı synybyn bıtırgennen keiın soǧys bastalady da, komsomol komitetı eresek balalardy zauytqa jūmysqa jıberedı. Olardyŋ arasynda Qaben ata da boldy. Sol jerde eŋbek ete jürıp, bılımın jetıldırıp, temırden tüiın tüigen tokar bolyp şyǧa keledı.
Bügınde toqsannan asqan aqsaqaldyŋ aituynşa, äkesı Ospan men şeşesı Bibıjan öte aqyldy, köpşıl adamdar bolǧan. Bır üzım nandy körşılermen bölısıp jeitın olar: «Ömırde ärqaşan bır-bırıŋmen ūiymşyl, tatu bolyŋdar. Eŋbekten äste bas tartpaŋdar» dep otyrady eken balalaryna. Osyndai sözderdı qūlaǧyna qūiyp ösken balalar jūmysty janyna serık etıp, eŋbekke erte aralasady.
«Soǧys bastalǧan kezde apaiym Rizabanu on jetıde, al qaryndasym Kültai bes jasta edı. Äkemızdıŋ bergen tälımınıŋ arqasynda bır-bırımızden bır elı ajyramadyq. Ülkenge ızettı, kışıge qamqor bolyp er jettık. Keiın soǧys aiaqtalatyn jyly äkei qaitys boldy. Bıraq, ūrpaǧyna qaldyrǧan ösietın ömır boiy jadymyzdan şyǧarǧan joqpyz: jastai eŋbekke aralastyq, endı mıne qartaiǧanda sol beinetımızdıŋ zeinetın körıp otyrmyz» deidı Qaben Ospanūly.
Öz oiy soǧys bıtken soŋ oquǧa tüsıp, mūǧalım bolu edı. Degenmen, komsomol komitetı keleşegıne senım artyp, aldymen Astrahan audanyna memlekettık qauıpsızdık qyzmetkerı etıp jūmysqa jıberedı. Bır jyldan soŋ Almatydaǧy KSRO MQM mektebıne oquǧa tüsıp, ony oidaǧydai aiaqtaǧannan keiın 1956 jyly ötınışı boiynşa milisiiaǧa auysyp, Atbasar audanyna qyzmetke barǧan ol bastapqyda jol boiynyŋ milisiiasynda bolyp, artynan audandyq milisiia bastyǧynyŋ orynbasary qyzmetın atqarady.
Qai jerde, qai qyzmette jürse de özın barynşa adal ūstap, jūmysyn erınbei, tiianaqty atqardy. Qyzmettester men qaramaǧyndaǧylar arasynda, halyq aldynda da zor bedelge ie boldy. Eşkımnıŋ ala jıbın attamady, qanyna sıŋgen qasietınen tanbai qaşan da adal ömır süruge, maŋaiyndaǧylardy qolynan kelgenınşe qoldap-demeuge, qolūşyn berıp, kömektesuge tyrysty. «Sodan da bolar, qai jerde jürsem de, kezdese qalsa, jas-kärısıne qaramai, būrynǧy qyzmettesterım men qaramaǧymda ıstegender barlyǧy amandasyp, sälem berıp tūrady. Sonda oiǧa qalam: būl düniede ystyq yqylas pen keŋ peiılden, qarapaiym köŋılden asqan eş närse joq eken deidı aqsaqal aǧynan jarylyp.
Özı üş märte ardager: Ūly Otan soǧysynyŋ, tyldyŋ jäne Qazaqstan Respublikasy Işkı ıster ministrlıgınıŋ ardagerı. Bıraq, qarap otyrudy bılmeidı. Qūrmettı demalysqa şyqsa da, joǧarydaǧylardyŋ şaqyrtuymen qūqyqtyq salada qyzmet etıp, bas qalada tärtıptıŋ ornauyna atsalysty. Tıptı, künı bügınge deiın jas kelıp, densaulyq syr bere bastaǧanyna qaramastan, Qaben aqsaqal audandyq, qalalyq jäne Işkı ıster ministrlıgı ardagerler komitetınıŋ müşelık jūmystarynan bas tartyp körgen emes. Atqarǧan jūmysyna jalaqy da sūramaidy, tek Jaratqannan halyqtyŋ, eldıŋ amandyǧyn tıleumen keledı.
Eŋbek jolynda tökken terı men erık-jıgerı eskerusız qalmady. Osy jyldarda on bır märte ükımettıŋ orden, medaldarymen marapattalypty. Olary jarq-jūrq etıp keudesınde jarqyrap tūr.
Altyn, tıptı gauhar toilaryn bırge atap ötıp, attai alpys üş jyl bır şaŋyraqtyŋ astynda jarasymdy ǧūmyr keşıp kele jatqan ömırlık jary Raşida Şämetqyzy ekeuınıŋ ösırıp-tärbielegen balalary bügınde bır-bır üidıŋ tütının tütetıp, ata, äkelerı qūsap el üşın eŋbek etıp jür.
Gülbarşyn ÖKEŞQYZY
