Nazarbaev Universitetındegı Qazaqstan, AQŞ jäne Resei azamattarynan tūratyn ǧylymi top fizika salasy boiynşa ǧalamdyq jaŋalyq aşty. Olar grafen dep atalatyn jıŋışke, jeŋıl bolǧanmen, törtkül älemdegı qazırgı eŋ myqty elektrötkızgış materialdy mikro jäne nanoelektronikada qoldanudyŋ jaŋa ädısterın oilap tapty.
Qūrbanǧali Tynyştyqbaev, Qanat Baiǧarin, Zinetula Ensepov, Evgenii Omelin jäne Dmitrii Roşupkin atty ǧalymdar öte az energetikalyq şyǧyndar kezınde grafenmen jiılıgı joǧary akustikalyq belgılerdı küşeituge bolatynyn anyqtady. Olar tiıstı täjıribe jasaǧanda grafendı pezokristall – elektrenergiiasyn mehanikalyq energiiaǧa ainaldyratyn materialǧa jaqty.
«Bızdıŋ jaŋalyǧymyz – qorǧanys önerkäsıbı, medisina, ūlttyq qauıpsızdık, ǧaryştyq bailanys qyzmetımen ainalysatyn halyqaralyq kompaniialarǧa taptyrmaityn qūral. Grafendı bükılälemdık internet jelısıne paidalanuǧa bolady. Bıraq būl jaŋalyqty kommersiialandyruǧa ziiatkerlık qūqyqty Nazarbaev Universitetı älı ielengen joq. Qazır investorlarmen jobany kommersiialandyru jönınde kelısımderdı jürgızıp jatyrmyz» deidı professor Zinetula Ensepov.
Reseidıŋ Jaratylystanu ǧylymdary akademiiasy, Ǧylymi jaŋalyqtar men önertabystar avtorlarynyŋ halyqaralyq akademiiasy, Ǧylymi jaŋalyqtardyŋ halyqaralyq qauymdastyǧy būl jaŋalyqty moiyndap, ǧalymdarǧa resmi türde kuälık pen Nobel syilyǧynyŋ laureaty Petr Kapisa atyndaǧy medal tapsyrdy.
Osyǧan qatysty alǧaşqy zertteu AQŞ-tyŋ Applied Physics Letters atty belgılı ǧylymi jurnalynda 2015 jyly jariialanǧanyn aita keteiık. Odan keiın täjıribeden ötıp, tolyqtyryldy. Keiınnen jurnalǧa qaita basyldy. Ǧalymdardyŋ aituynşa, olardyŋ jaŋalyǧyna älemdegı bıraz ǧalym qyzyǧuşylyq tanytyp jatyr.
