Elordadaǧy «Astana Opera» teatry älemdık mädeniette abyroiy bar ırgelı mekenge ainalyp ülgerdı. Körkı köz tartatyn osynau ǧimarattyŋ sahnasynda nebır taŋdauly spektaklder qoiylady. Mūnda, tıptı, İtaliianyŋ «La Skala», «San Karlo» teatrlary men reseilık «Mariia» teatrynyŋ özı öner körsetken. Sol qoiylymdarda kəsıbi ərtıstermen bırge «Astana Operadaǧy» balalar studiiasynyŋ qatysuşylary da oinapty. Keremet jetıstık emes pe, iə?! Jaqynda bız studiiaǧa baryp, ūl-qyzdardyŋ tamaşa talantyna tamsanyp qaittyq.
«Bogemadaǧy» balaqailar
Teatrǧa taŋǧy toǧyzdar şamasynda jettık. Hor sabaǧynyŋ üstınen tüsıppız. Zalda Djakomo Puchchinidıŋ «Bogema» operasyna daiyndyq jürıp jatyr. Ssenarii boiynşa, oiynşyq taratuşy Parpinoldı körgen köşe balalary quanyp, özara əŋgımelesuı tiıs. Sol rölderdı studiiadaǧy balaqailar somdaidy. Bərı qosylyp, ən şyrqaǧanda, qūddy bır kinonyŋ ışıne tüsıp ketkendei əserde qalasyŋ. Bırı tömengı, bırı joǧarǧy notany alyp, şyǧarmany erekşe ündestıkte oryndap şyqty.
– Sol! Soldı joǧaltyp aldyŋdar, – deidı olardy mūqiiat tyŋdap otyrǧan apailary Altynǧanym ara-tūra. Balalardyŋ bərı şetterınen önerlı. Ən aitumen qatar, muzykalyq aspaptardy da jaqsy meŋgergen. Mysaly, Nūrdəulet İsaūly atty bala Qazaq ūlttyq öner universitetı janyndaǧy mekteptıŋ 6-synybynda oqidy eken. Özı pianinoda oinaidy. Byltyr ötken «Astana Piano Style» konkursynda 2-oryn ielenıptı.
Al №66 mektep-liseidıŋ şəkırtı Dəmelı Saǧidollaeva bolsa, skripkadan İspaniiadaǧy halyqaralyq baiqauǧa qatysyp, qola jüldeger atanypty. Mūndai jetıstıkterdıŋ bərı opera kezınde mındettı türde kömegın tigızedı. Aitpaqşy, balalardyŋ arasynda operada jeke ariia oryndauşylar da bar körınedı. Solardyŋ bırı – Aişa Orynbasarova. Aişa – №62 mekteptıŋ 7-synyp oquşysy. «Astana Operanyŋ» sahnasynda qoiylǧan Djakomo Puchchinidıŋ «Toska» operasynda malşy balanyŋ ariiasyn şyrqaidy.
– Jüzdegen körermennıŋ aldynda jeke dauysta ən salu qiyn şarua ekenın bılemız. Sahnaǧa şyqqanyŋda qorqynyş, tolqu degender bolyp tūra ma? – dep sūradyq Aişadan.
– Ərine. Sondyqtan daiyndyǧymdy jiı-jiı pysyqtaimyn. Sonyŋ arqasy şyǧar, əlı bırde-bır ret sahnada tūrǧanymda ariianyŋ sözın ūmytyp qalyp, yŋǧaisyz jaǧdaiǧa tap bolǧan emespın, – deidı aqsary qyz külımdep.
Tıl bılu de asa maŋyzdy
Būdan soŋ hor jetekşısı Altynǧanym Ahmetovamen söilestık. «Teatr ışınen balalar studiiasyn aşu teatrdyŋ bırınşı direktory Tölegen Mūhamedjanov pen şyǧarmaşylyq sūraqtar jönındegı keŋesşı Abzal Mūhitdinovtıŋ ideiasy edı. Kei qoiylymdarda bala somdauy tiıs rölderdı kədımgıdei qajetsındık. Söitıp, 2013 jylǧy jeltoqsanda balalar studiiasyn aştyq. Alǧaşqy ailarda bız öz qyzmetkerlerımızdıŋ muzykalyq bılımı bar balalaryn qabyldadyq. Keiın baspasöz məslihatyn ūiymdastyryp, basqa da balalardy studiiaǧa qatystyruǧa bolatynyn məlımdedık. Ötınış bıldıruşıler köp boldy. Əlbette, bız olardyŋ arasynan muzykalyq sauaty bar balalardy ırıktep aldyq», – deidı Altynǧanym.
Qazır horǧa 35 bala qatysady. Bır qyzyǧy, operalardyŋ köbı aǧylşyn jəne italian tılderınde. Soǧan qaramastan, şəkırtter sözdı eş būrmalamai, aksentsız aitady. «Mūnyŋ sebebı, daiyndyqty bastamas būryn bız balalarǧa operanyŋ mazmūnyn tügeldei tüsındıremız. Jattaityn sözderın de audaryp, maǧynasyn aşyp beremız. Sondyqtan balalar tez qaǧyp alady. Onyŋ üstıne, dirijerler şet tılınde erkın söileidı. Mysaly, myna «Bogema» operasynyŋ dirijerı – italiialyq azamat. Eger operany aitu barysynda qandai da bır sözdı qate dybystap ne şatasyp jatsa, ol kısı bırden dūrystaidy. Audarma bölımındegı ərıptesterımız de tıl jaǧynan kömektesedı» dep jymiiady hor jetekşısı. Aitpaqşy, operaǧa qatysatyn balalardyŋ qimyl-qozǧalysyn teatr rejisserı Natalia Kagadii üiretedı. «Ədemı dauys qanşalyqty kerek bolsa, akterlık şeberlık te sonşalyqty maŋyzdy. Balalar teatrdyŋ ülken zalynda kəsıbi ərtıstermen bırge öner körsetetın bolǧandyqtan, deŋgeiı de olardıkınen eş kem tüspeuın qadaǧalaimyz. Meilı, öskende bərı bırdei öner jolyn taŋdamai-aq qoisyn. Bıraq osynda üirengenderı özın-özı erkın ūstauǧa, köpşılık aldynda söz söileuge, oiyn barynşa anyq jetkızuge jərdemdesedı» deidı ol.
Bi akademiiasy aşylady
Balalar studiiasynyŋ taǧy bır bölımı – balet. Būl truppaǧa Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, belgılı baletmeister Tūrsynbek Nūrqaliev jetekşılık etedı. Tūrsynbek aǧanyŋ aituynşa, baletke bügınde 47 bala qatysady. «Köp degende, 50-55 balany ǧana qabyldai alamyz. Odan köbırek alaiyq desek, zal əjeptəuır tarlyq qylady», – dep qynjylysyn bıldırdı ol kısı.
Mūnda da bige ikemı bar ūl-qyzdar ǧana qabyldanady. Rahima Qojahat pen Ənel Bolat esımdı qūrbylardy əŋgımege tartqanbyz.
– Qai synypta oqisyŋdar?
– Rahima törtınşı, al men üşınşı synyptyŋ oquşysymyn, – dep taq-taq etedı pysyqtauy.
– Mūnda kelgende senderdı qandai talaptar boiynşa ırıktep aldy?
– Eŋ qarapaiymy – «şpagatqa» otyryp, «mostik» jasai aluyŋ kerek. Köbınese gimnastikadaǧy qimyldardy körsettık…
Truppadaǧy balalardyŋ eŋ kenjesı jetı jasta. «Negızı, baletke balany neǧūrlym erte berse, soǧūrlym jaqsy. Bileitın balany symbatynan-aq tanisyŋ. Ökınışke qarai, köp ata-ana ūldaryn baletke beruge qarsy. Jıgıtke jaraspaityn öner dep tüsınedı. Onymen kelıspeimın. Ataqty bişı Galina Ulanova «Balet degenımız – sezımnıŋ şaryqtauy» dep aitypty. Iаǧni, bilep jatqan kezde ışıŋdegı bükıl oilaryŋdy, emosiiaŋdy, armandaryŋdy – bərın-bərın qimyl arqyly syrtqa aqtarasyŋ» deidı Tūrsynbek aǧai.
Sözınıŋ soŋynda truppa jetekşısı süiınşı jaŋalyqty jetkızdı: «Būiyrsa, aldaǧy uaqytta Astanada ırı bi akademiiasy aşylady. Respublikamyzdyŋ ər öŋırındegı jastar sonda tüsıp, öz bılımın jetıldıre alady. Olardy elımızdıŋ, şet memleketterdıŋ maitalman mamandary oqytatyn bolady».
Botagöz MARATQYZY
