Nūrbek AChİLOV, «Ǧalymdardyŋ Euraziialyq ekonomikalyq kluby» qauymdastyǧy töraǧasynyŋ orynbasary: BİYLǦY FORUMNYŊ ÄLEUETI ALDYŊǦYLARYNAN ARTYQ BOLADY
Osy aidyŋ aiaǧyn ala V Astana ekonomikalyq forumy ötetını belgılı. Atalǧan şaraǧa biyl da älemdık qauymdastyq tarapynan qyzyǧuşylyq mol ekenı baiqalady. Ūiymdastyruşylardyŋ resmi mälımdemelerıne süiensek, qazırdıŋ özınde forumǧa qatysuǧa 90-ǧa juyq memleketten 7500-nan astam qatysuşy tırkelgen eken. Al, tıreu jūmystary älı de jalǧasyp jatqanyn eskerer bolsaq, qatysuşylar sanynyŋ būdan da köp boluy mümkın.
Osy oraida, osynşa düiım jūrt, anau-mynau emes, dünie ıskerlıgı men ǧylymynyŋ körnektı ökılderı nendei maqsatta jinalmaq, nenı talqylamaq. Osy maqsatta, Astanalyq ekonomikalyq forumdy ötuıne mūryndyq bolyp jürgen, qatarynda Robert Mandell, Robert Aumann, Finn Kidland, Djon Neş, Erik Maskin, ser Djeims Mirrlis, Rodjer Kornberg, Edmund Fleps syndy Ekonomika salasy boiynşa Nobel syilyǧynyŋ laureattary bar «Ǧalymdardyŋ Euraziialyq ekonomikalyq kluby» qauymdastyǧy töraǧasynyŋ orynbasary Nūrbek Achilovqa kezektı jedel saualdarymyzdy joldadyq.
– Aldaǧy forumnyŋ kün tärtıbıne qoiylyp otyrǧan negızgı mäsele qandai?
– Ol mäsele ädettegıdei, älemnıŋ jiyrma jetekşı ekonomikasy sanalatyn memleket basşylaryna forum qorytysyndy boiynşa «G-20 ūsynystar» qūjatymyzdy joldau. Al, onyŋ aiasynda qandai mäseleler qamtylady deseŋız, aitalyq. Onda, Elbasy bastamasy boiynşa qūrylǧan Astana ekonomikalyq forumy aiasynda «G-global» kommunikasiialyq alaŋdary şeŋberınde talqylanatyn jergılıktı ekonomikalyq tüitkılderden bastap, älemdık balamaly valiuta qabyldauǧa deiıngı ūsynystar berıledı. Qazırdıŋ özınde atalǧan qūjat aiasynda talqylauǧa 70 ūsynys tüsıp otyr. Olar Kembridj, Oksford, Iel universietterınen, Mad-rid kluby sekıldı bedeldı halyqaralyq ūiymdardan.
– Atalǧan alaŋda küllıälemdık tüitkılderdı talqylaudan basqa, jergılıktı masştabtaǧy mäselerge qatysty qandai şaralar ötpek?
– Jalpy, jaŋa sessiialar qazırdıŋ özınde qosylyp jatyr. Al, odan bölek aitar bolsaq, ǧylymi tūrǧyda, mysaly, Forumǧa şaqyrylǧan Nobel Laureattarynyŋ därısterın oqytudy ūiymdastyrudy josparlap otyrmyz. Osy jerde aita ketetın bır mäsele, biyl atalǧan därıster sanyn 30 universitetke deiın arttyrdyq.
Al, ıskerlık tūrǧydan aitar bolsaq, qazırdıŋ özınde, sessiialarda jasalatyn memorandumdardan bölek, arnaiy alaŋda 38 memorandumǧa qol qoiylady dep josparlap otyrmyz. Solardyŋ ışınde, mäselen, Europalyq qaita qūru jäne damu Bankı men Maŋǧystau oblysy äkımşılıgı arasynda kommunaldy şaruaşylyqty jaŋǧyrtu jönındegı memorandum jasalmaq.
-Al, osyǧan deiıngı forumdarda sonylyǧy tūrǧysynan oryn almaǧan bastama bola ma?
– İia, ondai bastamany da kötergımız kelıp otyr. Ol – Astana ekonomikalyq forumynyŋ Globaldy venchurlı qoryn qūru. Atalǧan qordy qūrudaǧy maqsat, ǧylymi bastamalardyŋ qarjylai qoldauǧa baǧyttalatyn bolady. Qazırdıŋ özınde, sarapşylarymyzdyŋ boljauy boiynşa, osy joldyŋ özınde şeteldık jäne otandyq investorlardyŋ arqasynda qorǧa 5 mln dollardai qarjy jinalady dep boljanuda. Älbette, odan da köp boluy mümkın. Jalpy, biylǧy forumnyŋ äleuetı aldyŋǧylarynan artyq bolady dep kütudemız.
-Äŋgımeŋızge rahmet!
Nūrbergen MAQYM
