Nūrlybek Asylbekov: Kremdı önımder qauıptı

Būdan būryn habarlaǧanymyzdai, Astana qalasy tūtynuşylar qūqyǧyn qorǧau departamentınıŋ basşysy Nūrlybek Äbibullaūly Asylbekov 29 nauryz künı saǧat 10.00-den 11.00-ge deiın tıkelei bailanys jelısınde bolyp, oqyrmandar sūraǧyna jauap bergen bolatyn. Tıkelei tıldesu tömendegışe örbıdı.

Ainūr:

– Qaiyrly kün! Men üige tapsyrys beru arqyly torttardy satyp alamyn. Olar konditerlık dü­ken­derge jäne özge sauda oryndaryndaǧy torttarǧa qaraǧanda tättı ärı arzan. Būl qanşalyqty qauıpsız?

– Üi jaǧdaiynda kondi­ter­­lık önımderdı daiyndau, äsırese kremdı önımderdı daiyn­dauǧa rūqsat etılmeidı. Kon­diterlık kremdı önımder asa epidemiologiialyq maŋyzy bar önımderge jatady, olar tamaqtan ulanudy jäne türlı ışek aurularyn tuyndatuy mümkın. Sız tortty daiyndau kezınde onyŋ jasalu jaǧdaiyn, kım daiyndaǧanyn, medisinalyq tekseruden ötken-ötpegenın, qoldanylyp jatqan önımnıŋ jaramdylyq merzımınıŋ qaşan bıtetının bılmeisız. Sondyqtan abai bolǧan jön.

Dina:
– «Saranda» tūrǧyn üi keşenınde soŋǧy jyldary PİK töraǧalarynan şyǧys turaly esep beruler ūsynylmaidy. Jyluǧa, ystyq suǧa jäne PİK qyzmetıne qaŋtar, aqpan ailaryna 90 myŋ teŋge şyqty. Monopoliiaǧa qarsy komitet energiiamen jabdyqtau ūiymdaryn sotqa berdı, bıraq ūtylyp qaldy. Bızge ne ısteu kerek?

– Sızderge mındettı türde PİK-ke barlyq sūraq­tar boiynşa, onyŋ ışınde PİK jūmysy jäne ener­giiamen jabdyqtau ūiym­dary­nyŋ qyzmetı turaly aqparat ūsynu turaly, tūty­nu­şy­lardyŋ zaŋdy müdde­lerı men qūqyqtarynyŋ bū­zyluy jö­nınde şaǧymmen jü­gıne ala­syzdar, sondai-aq Tūr­ǧyn üi inspeksiiasyna hat ja­zuǧa qū­qy­lysyz. PİK jäne energiiamen jabdyqtau ūiym­dary tör­aǧalarynyŋ tara­pynan şaǧymǧa jauap berıl­megen jaǧdaida özdıgınşe nemese tūtynuşylardyŋ qūqy­ǧyn qorǧaudyŋ qoǧamdyq bırles­tıkterı arqyly talap aryzben sotqa şaǧymdana alasyz.

Maqsat:
– Dükende satylatyn konser­vılengen qiiar, qyzanaqqa sırkesudı köp qosyp jıbergendıkten jeu mümkın emes. Äjelerdıŋ qolynan satyp alynǧan äldeqaida dämdırek. Olar künı boiy künnıŋ astynda tūrady, jylyp ketedı. Būl önımnıŋ sapasyna äser ete me?

– Sanitarlyq erejege säikes, mynalar satyluǧa rūqsat etılmeidı: öndırıstık emes (üi jaǧdaiyndaǧy) germetikalyq oramdaǧy konservılengen önımder, sondai-aq botulizmnıŋ tuyndauyna sebep bolyp tabylatyn jäne üi jaǧdaiynda daiyndalyp öŋdelgen saŋyrauqūlaqtar. Sonymen qatar, belgılenbegen oryndardan taǧam önımderın satyp alu qauıptı ekenın eskergen jön (bazar maŋynda jäne sauda oryndarynyŋ qasynda, avtojol boiynda jäne basqa kez kelgen jerlerden), ondai tauardyŋ qauıpsızdıgıne jäne sapasyna eşkım kepıldık bere almaidy jäne būl sapasy tömen tauar bolyp sanalady.

Erlan:
– Ötken jyly elordada ta­maqtan ulanu jaǧdailary köp oryn aldy. Osynyŋ barlyǧyna şaǧyn jäne orta biznes subek­tılerın tekseruge moratorii jariialanuy sebep boldy. Qazır ol toqtatyldy, sızder tosynnan tekseru jürgıze alasyzdar ma?

– Moratorii toqtatyldy, alaida kenetten tekserudı jüzege asyra almaimyz. Zaŋ boiynşa şaǧyn jäne orta biznes subektılerın tekseruge deiın 1 kün būryn eskertuge mındettımız. Äitpese, prokuratura mūndai tekserudı qūptamaidy. Kenetten teksergen köp jaidyŋ betın aşatynyn bılemız, bıraq Käsıpkerlık kodeksınde bekıtılgen tärtıptke baǧynamyz. Al josparly tekseruge qatysty bız biznesmenderdı bır ai būryn eskertuge tiıspız.

– Sızderge öte jiı şaǧym jazady, sol şaǧymda dälel retınde fotosuretterdı qosa beredı, būǧan qosa sızderge qaitadan baryp, jazbaşa türde şaǧym jazuymyz kerek. Qoldanuşylar äkımınıŋ saitynda tırkelıp qoidy emes pe?

– Jeke jäne zaŋdy tūlǧalardyŋ zaŋnamamen bekıtılgen tärtıbı osylai. Bıraq, sızderge kelu mındettı emes, sız elektrondy sandyq qoltaŋbany qoldanu arqyly şaǧymdana alasyz. Menı dūrys tüsınıŋızder, ESQ joq bolsa hat anonimdı bolady jäne qarastyrylmaidy.

– Sız «Şapaǧat» bazary maŋyn­daǧy jer asty jolauşylar ötu jolyna jäne bazarlarǧa reid jürgıze alasyz ba? Ol jerde balyq, salattar, şūlyqtardy qosyp satady. Iаǧni, zaŋ talabyn būzuşylyqtar köp, al sızder olarǧa şara qoldanbaisyzdar…

– Sız aitqandardyŋ barlyǧy endı ışkı ıster organynyŋ qūzyretıne enedı. Olar jabaiy saudany joiulary tiıs. Bız reidtık ıs-şaralardy ötkızbeimız.

Larisa:
– «Ajar Astana mol» sauda-oiyn sauyq ortalyǧynda şaǧyn haiuanattar parkı de jūmys ısteidı. Sızder onda boldyŋyzdar ǧoi, sanitarlyq talapqa tolyq qaişy jaǧdai. Olarǧa jūmys ısteuge kım rūqsat bergen?

– Būl sūraq bızdıŋ qūzyre­tı­mızge jatpaidy. Sızdıŋ Auyl şarua­şylyǧy ministrlıgınıŋ vete­rinarlyq qyzmetıne jü­gıngenıŋız dūrys.

Tatiana:
– Şaştarazdy aşu kezınde qandai talaptar qoiylady?

– Qazaqstan Respublikasy Ūlt­tyq ekonomika ministrınıŋ «Mem­lekettık sanitarlyq-epidemio­logiialyq qadaǧalau men baqylauǧa jatatyn epidemiialyq maŋyzdy obektılerdı jäne önımderdıŋ tızılımın bekıtu turaly» 2015 jylǧy 30 mamyrdaǧy №414 būiryǧyna säikes, sanitarlyq-epidemiologiialyq qorytyndy epidemiialyq maŋyzy joǧary obektılerge berıledı. Sonymen qatar, «Halyq densaulyǧy jäne densaulyq saqtau jüiesı turaly» QR Kodeksınıŋ 21-1 babyna säikes (10.01.2015 j. jaǧdai boiynşa özgerıster men tolyqtyrular), Sız epidemiialyq maŋyzy tömen obektılerdı «Rūqsattar jäne ha­barlamalar turaly» Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda belgılen­gen tärtıppen epidemiialyq maŋyzdy­lyǧy bolmaşy obekt qyzmetı (pai­dala­nyluy) bastalǧany jäne toq­tatylǧany turaly bızge habarlauǧa mındettısız.

Būl rette jeke jäne zaŋdy tūl­ǧalar epidemiialyq maŋyzdylyǧy bolmaşy obektılerdıŋ qyzmetı (paidalanyluy) bastalǧanǧa deiın obektını halyqtyŋ sanitarlyq-epidemiologiialyq salamattylyǧy salasyndaǧy normativtık qūqyqtyq aktılerdıŋ jäne gigienalyq norma­tiv­terdıŋ talaptaryna säikes keltıruge mındettı.

Şaştaraz aşu kezınde jūmys oryndary, qyzmet körsetu kezınde terı jäne şyryşty qabattardy jaraqattau jaǧdaiynda (manikiur, pedikiur) Departamentke sanitarlyq-epide­miologiialyq tekseru jürgızu jäne qorytyndy alu üşın jügınuıŋız qajet.

Sairan Şoqatova:
– «Güljan» dükenınde paketter oramyn satyp aldym. Oramda 50 dana boluy tiıs, naqty 32 dana boldy. Tübırtek bergen joq, onyŋ oryna balaǧat sözder estıdım. Uchaskelık inspektordy şaqyrdym, ol da ädıldıkke qol jetkızbedı. Ne ısteu kerek?

– Uchaskelık inspektorǧa jügıngenıŋız dūrys bolǧan, bıraq būl derek QR Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodeksınıŋ 685-babyna säikes tūtynuşylardy aldau bolyp esepteledı jäne būl qūqyq būzuşylyq ışkı ıster organdarymen qarastyrylady. Sız jeke käsıpkerge körsetken qyzmetındegı kemşılıkterdı joiu turaly talap-aryz joldauyŋyz qajet. 10 kün ışınde talapty oryndamaǧan jaǧdaida sızge sotqa jügınuge qūqyǧyŋyz bar. Tübırtek bermeuıne bailanysty Almaty audany memlekettık kırıster basqarmasyna jügınuıŋız kerek, onyŋ qūzyretıne osy qoiylǧan mäselenı şeşu kıredı.

Tıkelei tıldesudı jazyp alǧan: Meŋdolla ŞAMŪRATOV