Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧyn basqaru jönındegı keŋestıŋ otyrysyn ötkızdı. Jiyn barysynda «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧynyŋ (AHQO) 2021 jyly atqarǧan jūmystary qorytyndylandy jäne ony ärı qarai damytu jönındegı ūsynystar qarastyryldy.
Qasym-Jomart Toqaev halyqaralyq jaǧdai qūbylyp tūrǧan kezde investisiialyq tūraqtylyq pen boljamdylyqty qamtamasyz etuge qabılettı senımdı qarjy közderın ızdeu özektı bolatynyn aitty. «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧy Qazaqstan men bükıl Ortalyq Aziia aimaǧy üşın osyndai mındettı atqaratyn mekemelerdıŋ bırı sanalady.
– Qazaqstan naryqtyq, erkın ärı bäsekelı ekonomikany qarqyndy ılgerıletuge baǧyttalǧan damudyŋ jaŋa kezeŋıne qadam basyp otyr. Mūndai jaǧdaida şeteldık investorlar men sauda serıktesterınıŋ senımın saqtap qalu jäne nyǧaitu bızdıŋ basty basymdyǧymyz bolyp qala beredı. Osyǧan bailanysty AHQO-nyŋ äleuetı investisiialardyŋ senımdılıgı men qauıpsızdıgınıŋ kepılı retınde barynşa paidalanyluǧa tiıs, – dedı Prezident.
Memleket basşysy AHQO-nyŋ aldynda jetekşı qarjy ortalyǧy retınde öz märtebesın institusionaldy tūrǧydan nyǧaitu mındetı tūrǧanyn atap öttı. Osyǧan orai, Memleket basşysy bırqatar özektı mäselege nazar audardy. Atap aitqanda, Qasym-Jomart Toqaev sanksiialyq mäselege män bere otyryp, şeteldık kompaniialardyŋ AHQO-ǧa tırkelu talaby barynşa oŋai ärı liberaldy boluǧa tiıs ekenıne toqtaldy. Prezident AHQO-nyŋ şeteldık serıktestermen dialog jürgızuı qajet ekenın atap öttı jäne qarjy retteuşılerımen tyǧyz yqpaldastyq ornatudyŋ maŋyzdylyǧyn jetkızdı. Osy rette jalpy üilestıru jūmystary Ükımetke jükteldı. Sondai-aq Prezident ortalyqtyŋ retteuşılık qyzmetı men normativtık-qūqyqtyq bazasy derbestıgı men täuelsızdıgın saqtap qaluy kerek ekenın aitty.
Memleket basşysy ūlttyq kompaniialardy IPO-ǧa şyǧaru jūmystaryn kelesı maŋyzdy mındet retınde atady. «Samūryq-Qazyna» aksionerlık qoǧamy men onyŋ ūlttyq kompaniialarynyŋ rölın mysalǧa keltırdı.
– Elımızdıŋ qarapaiym azamattary ūlttyq kompaniialardyŋ aksiialaryn ielenuge jäne salymdarynan öz dividentterın aluǧa mümkındıgı boluǧa tiıs. Däl osyndai jolmen halyqtyŋ investisiialyq mädenietı qalyptasady. IPO-ǧa qatysu Qazaqstannyŋ barlyq tūrǧyny üşın qoljetımdı boluy qajet. Ol üşın qaǧazbastylyq pen biurokratiiany boldyrmaityn jaŋa sifrlyq şeşımder kerek, – dedı Memleket basşysy.
Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev ūzaq merzımdı şeteldık investorlardy teŋge türındegı täuelsız obligasiialarǧa tartudyŋ özektılıgın atap öttı. Prezident qazırgı qūbylmaly jaǧdaida investisiialar men resurstar üşın bäsekelestık küşeiedı degen pıkır bıldırdı. İnvestorlar korporativtık basqaru qaǧidattary joǧary deŋgeide saqtalatyn, zaŋ üstemdık etetın jäne halyqaralyq iurisdiksiiasy bar alaŋdardy ızdeidı.
– Elımızge jaŋa ärı senımdı investisiia közderı qajet. Ol üşın halyqaralyq depozitariilermen özara tyǧyz yqpaldastyq ornatu kerek. Mūndai jaǧdaida retteuşılık rejim men halyqaralyq qūqyqqa negızdelgen AHQO alaŋy tartymdy bolady. Ükımetke Ūlttyq bankpen jäne AHQO-men bırlese otyryp, ūzaq merzımdı institusionaldyq investorlary bar älemdık infraqūrylymǧa qosylu mäselesın pysyqtaudy tapsyramyn. Būl ekonomikamyzdyŋ ornyqty ösımı üşın maŋyzdy qadam bolmaq, – dedı Prezident.
Būdan bölek, Memleket basşysy ornyqty damu maqsatyna qol jetkızu jäne «jasyl» jobalardy jüzege asyru mäselesıne toqtaldy. Onyŋ aituynşa, byltyr ornyqty qarjylandyru naryǧynyŋ kölemı 500 ese ūlǧaiyp, 250 million dollardan asty. Onyŋ ışınde jasyl obligasiialar men nesielerdıŋ 58 paiyzyn AHQO Jasyl qarjy ortalyǧy naqtylady.
– Būl ekonomikany kömırtegınen aryltu jäne kömırtegın az paidalanu tehnologiialaryn damytu jönındegı jahandyq mındetterdı elımızdıŋ sättı şeşuge qabılettı ekenın däleldeuıne yqpal etedı. Ükımettı, «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧyn jäne keŋes müşelerın osy baǧyttaǧy jūmystyŋ qarqynyn bäseŋdetpei, jalǧastyra beruge şaqyramyn, – dedı Prezident.
Qasym-Jomart Toqaev energiia tasymaldauşy jahandyq naryqtardyŋ jäne älemdık azyq-tülık ortalyqtarynyŋ transformasiialanuy kezınde Qazaqstannyŋ rölın küşeitu maŋyzdy ekenıne nazar audardy. Atap aitqanda, Memleket basşysy üzdık halyqaralyq standarttarǧa säikes keletın jäne kez kelgen täuekel-qaterlerden alşaq tūratyn basty tauar birjasyn ornalastyru mäselesın şeşudıŋ özektılıgın atap öttı.
– Qazaqstan üşın senımdı ärı bäsekege qabılettı infraqūrylymy bar birja naryǧy jönınde mälımdeu öte maŋyzdy. Būl aimaqtyq jäne jahandyq saudada köşbasşylyqqa ie bolu üşın jaŋa mümkındıkterge jol aşady. Ükımet osy mäselenı jan-jaqty pysyqtauy kerek, – dedı Prezident.
Memleket basşysy kriptoindustriia jäne sifrlyq aktivterdı damytu mäselelerıne de toqtaldy.
– Bız äleuetımızdı barynşa tiımdı paidalanuymyz kerek. Elımız kriptoaktivterdı şyǧaru boiynşa ekınşı orynda tūr. Alaida bız tek qana şikızat märtebesın ūstanyp qalmauymyz kerek. Osy oraida Ükımet qarjy retteuşılerımen jäne «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧymen bırlese otyryp, keşendı sifrlyq ekojüienı damytu üşın qolaily jaǧdai jasauy qajet, – dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basşysy, jiyndy qorytyndylai kele, AHQO-nyŋ 2021 jyly atqarǧan jūmysynyŋ jyldyq esebın bekıttı. Is-şara barysynda Premer-ministr Älihan Smaiylov, AHQO basqaruşysy Qairat Kelımbetov, Memleket basşysynyŋ ekonomikalyq damu jönındegı ştattan tys keŋesşısı Ser Suma Chakrabarti, Qarjy naryǧyn retteu jäne damytu agenttıgınıŋ töraǧasy Mädina Äbılqasymova, AHQO-nyŋ täuelsız qarjy baqylauşysy Mark Smit, Jahandyq damu ortalyǧynyŋ prezidentı Ahmed Masud, G30 tobynyŋ qamqorşylyq keŋesınıŋ töraǧasy Djeikob Frenkel, Citigroup ükımetter men memlekettık sektordyŋ jahandyq blogynyŋ basşysy Djuli Monako baiandama jasady.
