HH ǧasyrda qazaq basynan talai näubet öttı. Būl turaly ötken ǧasyrdyŋ soŋyna qarai, jylymyq kezeŋ tuǧanda aitylyp, jazyla bastady. Belgılı aqyn, Memlekettık syilyqtyŋ iegerı Nūrlan Orazalin 30-50 jyldardyŋ tarihi şyndyǧyn «Qaraqazan ǧasyr» atty dramalyq dastanyna arqau ettı. Osy tuyndynyŋ yqşamdalǧan nūsqasy «Qylköpır» atauymen elordanyŋ «Jastar» teatrynyŋ sahnasyna jol tartty. Qoiuşy rejisserı – Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Nūrqanat Jaqypbai.
HIH ǧasyrdyŋ ortasynda Mahambet Ötemısūly Baimaǧambet sūltannyŋ aldynda qasqaiyp tūryp, «Qara qazan, sary bala qamy üşın qylyş sermedık» degen söz aitty. Būl kezeŋde qazaq älı bodandyq būǧauyn tolyǧymen kimegen edı. Qazan töŋkerısınen keiın ūltymyz qitūrqy saiasattyŋ qūrbanyna ainaldy. Ūjymdastyrudan soŋ aşarşylyqqa ūryndyq. Odan keiın saiasi quǧyn-sürgın kezeŋı keldı. Tyŋ igerudıŋ zardaby da az bolmady.
Nūrlan Orazalinnıŋ dramalyq dastanynda osynyŋ bärı qamtylǧan. Aqynnyŋ şyǧarmasy jelısımen sahnalanǧan spektakldıŋ öne boiynda da şarasyzdyq baiqalady. İä, HH ǧasyrda tolqular, būlqynystar bolǧanmen, qazaq negızınen, saiasattyŋ degenıne köndı. Şaŋyraq – qasterlı ūǧym. Ūltymyz ony ärdaiym biıkte ūstap, qasterlegen. Al şaŋyraqtyŋ ortada jairap jatqany jaqsylyqtyŋ nyşany emes. Sahnadan sony kördık.
Jalpy qoiuşy rejisser sättı şeşımderdı qoldanǧan. Sahna şymyldyǧy aşylǧanda arqan süiretken adamdar şyǧa keledı. Būl körınıs äigılı suretşı İlia Repinnıŋ «Edıldegı burlaktar» kartinasyn eske tüsıredı. Bızdıŋşe, rejisser sol arqyly ūlttyŋ basyna tüsken auyrtpalyqty meŋzegen.
Nūrqanat Jaqypbaidyŋ aituynşa, qoiylym arqyly jalpyadamzattyq qūndylyqtar mäselesı de qozǧalady. Qazır tobyrlyq mädeniet turaly köp aitylady. Spektaklde qoldanǧan änder de osy oiǧa jeteleidı. Säken Seifullinnıŋ «Jas qazaq marselezasy» öleŋı sol zaman tynysynan habar beredı. Qoiylymda basty oryndardyŋ bırı ana men bala qarym-qatynasyna berılgen.
Rejissermen qatar hormeister Änel Sırgebaeva men kostium suretşısı Altynbek Ermūhannyŋ eŋbegın, ssenografiiany atap ötu kerek. Al akterler bırtūtas ansambldı qūrady. Eşqaisysyn böle-jara atai almaimyz.
