Basty aqparat

SARYARQA RUHYN SAQTAP QALǦAN

Äigılı Mūhtar Äuezovtıŋ süiıktı şäkırtterınıŋ bırı bolyp, abyz jazuşynyŋ ülken senımın arqalaǧan Nūrǧoja Orazdyŋ esımı bügınde halyqqa keŋınen tanymal. 1964 jyly jaryq körgen «Tūŋǧyş kıtabynan» bastap qolynan qalamyn bır sätke de tastamaǧan aqyn  ädebietke «Şūǧyla», «Köŋıl köktemı», «Tyŋ tülegı», «Qyrandar ūiasy», «Jauqazyn şaq», «Dala demı»  atty jinaqtar berdı. Ömırdıŋ özınen örılgen aqyn öleŋderı jarty ǧasyr būryn-aq halyqtan şynaiy baǧasyn aldy. Qiial qanatynda qalyqtaǧan   şaiyr öleŋ ölkesındegı özındık örnekterın tırşılıktıŋ tynystarynan eşqaşan alşaqtatqan emes. Parasat biıgınen oi tolǧaityn aqynnyŋ ärqaşan oqyrmanyna aitary bar.

Nūrǧoja Orazdyŋ sahna saŋ­laqtary Serke Qojamqūlovpen, Qapan Badyrovpen, qalam qairat­kerlerı Mūqa­ǧa­li Maqataev­pen, Syrbai Mäulenov­pen, Qadyr Myrzalievpen jäne Tūmanbai Moldaǧalievpen dostyǧy da erekşe aitylady. Ǧabit Müsırepov pen Äbdılda Täjıbaevqa ını bolǧandyǧy da aŋyzǧa bergısız kezeŋder. Jäne aqynnyŋ ädebietten bölek qairat­kerlıgın de halyq bıledı. Qazaqtyŋ belgılı aqyny Nūrlan Orazalinnıŋ sözımen aitsaq, «Saryarqanyŋ ruhyn saqtap qalǧan» Nūrǧoja Oraz baiyrǧy Aqmoladaǧy köşe ataularynyŋ qazaqşalanuyna edäuır eŋbek sıŋırgen tūlǧa. Tuǧan ädebietımızdıŋ, jalpy ruha­niia­tymyzdyŋ da soltüstık öŋır­ler­degı örkenıne erekşe üles qo­syp kele jatqan qarymdy qalam­ger­­lerdıŋ bırı. Äsırese, keşegı keŋes­tık kezeŋde at töbelındei ǧana jer­gı­lıktı aqyn-jazuşylar Arqa tösın­degı qazaq dılı men tılınıŋ tamy­rynan ajyrap ketpeuıne eŋbek sıŋırdı. Olardyŋ arasynda Nūr­ǧoja Oraz da bar bolatyn. Sol kezeŋ­derde Selinograd jerınde  aitys ūiymdastyrudyŋ özı qiyn edı. Qaza­qy bolmysqa negızdelgen aitys önerınıŋ tabiǧaty keŋestık köz­qa­ras­pen köp jaǧdaida säikes kele ber­meitın. Sondai «saryǧyna as qūiyp, sabyna qa­rauyl qoiǧan» äsıresaq ärı kınämşıl keŋestık tūqyrtpa talaptyŋ belınen basyp, Nūrǧoja Narynbaiūly ötken ǧasyrdyŋ 70-80 jyldary Sary­arqa törınde aqyndar aitysyn ötkızdı. Oǧan belgılı qoǧam qai­rat­kerı, mädeniet janaşyry bolǧan körnektı tūlǧa Özbekälı Jänıbe­kov­tıŋ bergen baǧasy tarihtan belgılı.

2 qaraşa künı Kongress-holl saraiynda belgılı aqyn, jazuşy, Qazaqstan Respublikasynyŋ Eŋbek sıŋırgen qairatkerı Nūr­ǧoja Orazdyŋ «Saǧyndyrǧan Saryarqa» atty şyǧarmaşylyq keşı öttı. Barlyq sanaly ǧūmyryn ar ısı – ädebietke arnaǧan aqynnyŋ mereilı keşınıŋ bastauynda Qazaq­stan Respublikasynyŋ Memle­kettık hatşysy Mūhtar Qūl-Mūham­medtıŋ qūttyqtau haty oqyldy. Hatta Mūhtar Abrarūly seksennıŋ seŋgırıne şyqqan qart qalamgerdıŋ ädebietke sıŋırgen eŋbegın laiyqty baǧalap, aldaǧy uaqyttarda da ar ısınde abyroily boluyna tılek­testık bıldırgen. Sondai-aq, merei­gerge «Nūr Otan» halyq­tyq demo­kra­tiialyq partiiasy basşy­ly­ǧynyŋ atynan, Qazaqstan Respub­likasy Parlamentı Mäjılısı men Sena­tynyŋ deputattary atynan, elımız­degı bırqatar joǧary oqu orynda­rynyŋ basşylyqtary atynan qūt­tyq­tau hattar kelıp tüstı.

Al, keştı saltanatty türde aşu üşın Qazaqstan Respublikasynyŋ Mädeniet jäne aqparat ministrı Darhan Myŋbaidyŋ qūttyqtau ha­tyn ministrdıŋ orynbasary Asqar Bö­rıbaev oqyp berdı. Qala äkımı İmanǧali Tasmaǧambetovtıŋ mereitoi iesıne degen ystyq yqylasyn Astana qalasy mädeniet bas­qar­masynyŋ bastyǧy Bolat Majaǧū­lov jetkızdı. Qazaqstan Ǧylym Akade­miiasynyŋ akademigı, ädebiet aqsa­qaly Serık Qirabaev qalamdas ınısıne «Biık taular ylǧi şyŋ men qiiadan tūrmaidy. Taulardyŋ me­reiın asyryp tūra­tyn alyp jotalary bolady. Är aqyn öz zamanynyŋ jyrşysy, taǧdyrmen taitalasyp jürıp äde­biettı jasaidy. Nūrǧoja Oraz – sondai alyp jotalardyŋ bırı» dep baǧa berdı. Qazaqstan Jazuşy­lar odaǧynyŋ töraǧasy, belgılı aqyn Nūrlan Orazalin, filologiia ǧylym­darynyŋ doktory Serık Negimov te qalamdas aǧalaryna degen ınılık ıltipatyn bıldırıp, iyǧyna şapan japty.

Nūrǧoja Oraz qalamgerlık qyz­metınen bölek Arqa öŋırınıŋ qa­lam­gerlerıne ruhani tūrǧydan qol­dau körsetu maqsatynda «Sary­arqa» ädebi-tanymdyq jur­na­lyn şyǧardy. Jergılıktı talant­tardyŋ tanyluyna jol aşty. Ana tılımızdıŋ märtebesın köteru maqsatynda eleulı ıster tyndyrdy. Al, ädebiettegı alǧan asulary, köterılgen biıgı öz aldyna.

Hamit ESAMAN

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button