Ūly Jeŋıstıŋ 70 jyldyǧy – būrynǧy Keŋester Odaǧynyŋ qūramynda bolǧan memleketterdıŋ ortaq merekesı. TMD jäne Baltyq elderınıŋ «Reseidegı kezdesuler» atty halyqaralyq teatr festivalınıŋ bılım beru ortalyǧy Jeŋıs mereitoiyna orai «Estelıkter şeŋberı» jobasyn ūsyndy. Būl jobanyŋ aiasynda Resei, Özbekstan, Belarus, Täjıkstan, Moldova, Estoniia jäne Qazaqstandaǧy orys drama teatrlary akterlerınıŋ qatysuymen «Beibıtşılıktıŋ bırınşı künı» qoiylymy düniege keldı. Spektakldıŋ premerasy säuır aiynda Sankt-Peterburg qalasynda öttı. Ötken senbı künı Mäskeu jūrtşylyǧyna körsetıldı. Al, osy apta basynda M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq Orys drama teatrynyŋ sahnasynda körsetılgen qoiylymdy elordalyqtar tamaşalady.
Qoiylym avtory ärı rejisserı – Resei önerıne eŋbek sıŋırgen qairatker Iýrii Tomaşevskii Olga Berggols, Nikolai Tihonov, Daniil Granin, Anna Ahmatova men Aleksandr Blok syndy aqyn-jazuşylarynyŋ şyǧarmalarynan bırtūtas dünie jasapty. Spektaklde negızınen sūrapyl jyldary qorşauda qalǧan Leningrad tūrǧyndarynyŋ basynan ötken qiyn künder jönınde poeziia jäne proza tılımen baiandalady. Qoiylym İogann Sebastian Bah, Sergei Rahmaninov, Djon Uiliams, Frans Şubert, İmre Kalman, Pavel Armand, Matvei Blanter sekıldı äigılı kompozitorlardyŋ muzykasymen körkemdelgen.
Iýrii Tomaşevskiidıŋ aituynşa, spektakl jyldam, bas-aiaǧy bır aptanyŋ ışınde daiyndalyp, körermenderge jol tartty. Būǧan qatysuǧa 27 akter tartyldy. Är elden ekı-üş akterden taŋdaldy. Negızgı küş Iýrii Tomaşevskiidıŋ «Romantikalyq teatry» ärtısterıne tüstı. Aita keterlıgı, Qazaqstan atynan qoiylymǧa M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq Orys drama teatrynyŋ ärtısterı – Aleksandr Lukaşevich, Uliana Ştilman jäne Anastasiia Voronsova qatysyp otyr. Spektakl är elde qoiylǧanda ärtıster qūramy özgerıp otyrady.
Al, akterlerdı taŋdau qalai jürgızıldı? Mūnyŋ jaiyn M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq Orys drama teatrynyŋ direktory Erkın Qasenov tüsındırıp berdı. «Akterler 30 jastan aspaǧan jäne än aita bıluı kerek. Jobany ūiymdastyruşylar bızge osyndai talaptardy jıberdı. Jalpy, aǧymdaǧy jyldyŋ 6-13 säuırı aralyǧynda Sankt-Peterburg qalasynda ötken TMD jäne Baltyq elderınıŋ «Reseidegı kezdesuler» atty halyqaralyq teatr festivalıne «Romeo men Djuletta» spektaklımen qatystyq. Qazylar alqasy oiynymyzǧa jaqsy baǧa berdı. «Estelıkter şeŋberı» jobasyn ūiymdastyruşylardyŋ nazaryna sol uaqytta ılıkken siiaqtymyz» deidı ol.
Onyŋ sözıne süiensek, elordada da jaz ailarynda halyqaralyq teatr festivalı ūiymdastyrylady. M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq Orys drama teatrynyŋ sahnasynda Astana künı aiasynda ötetın būl festival «Sahnadan sälem» atauyn aldy. Festivalge qatysuǧa elımızdegı Almaty men Aqtaudyŋ jäne Tbilisi, Budapeşt, Taşkent qalalarynyŋ teatrlaryna şaqyrtu jıberıldı. Sondai-aq, arnaiy şaqyrylǧan qonaqtar qatarynda Reseidıŋ belgılı akterı Sergei Bezrukov ta bar.
«Estelıkter şeŋberı» jobasyna oralsaq, «Beibıtşılıktıŋ bırınşı künı» qoiylymynyŋ basty taqyryby – qorşauda qalǧan Leningrad bolǧandyqtan arasyna halyq aqyny Jambyl Jabaevtyŋ «Leningradtyq örenım» öleŋı kırıktırılse, taqiiaǧa tar kelmes edı. Erkın Qasenov Iýrii Tomaşevskiige mūny ūsynǧan da eken. «Qoiylymdy daiyndauǧa az ǧana uaqyt bölındı. Sondyqtan, Jambyl Jabaevtyŋ būl öleŋın qosuǧa mümkındık bolmady. Alaida, būiyrtsa, Qazaqstanǧa älı de kelemın. Sol kezde «Leningradtyq örenım» öleŋın daiyndap, oqyp beremın» deidı Iýrii Tomaşevskii.
Ol Astanadan alǧan äserın de aita kettı. Elordaǧa kelgen qonaqtarǧa M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq Orys drama teatrynyŋ ūjymy qalanyŋ körıktı jerlerın körsettı. Iýrii Tomaşevskiidıŋ sözıne sensek, alǧan äserlerı mol eken. «Qalalaryŋyz öte ädemı. Tünde Astana, tıptı, qūlpyryp ketedı eken» deidı rejisser.
«Estelıkter şeŋberı» jobasyna qatysuşylar elordadan Taşkent qalasyna attanyp kettı. Jospar boiynşa «Beibıtşılıktıŋ bırınşı künı» spektaklın olar keşe Özbekstan astanasynda qoiuǧa tiıs boldy. Erteŋ būl qoiylym Duşanbe jūrtşylyǧyna ūsynylmaq. Al, küzde Grodno men Kişinevte qoiylmaq.
Amanǧali QALJANOV
