Nūr-Sūltan qalasynyŋ köşelerındegı keptelıs, jol-kölık infraqūrylymyn damytu, jolda jüru qauıpsızdıgı, t.b. mäseleler astana äkımdıgınde ötken jinalysta äŋgıme özegıne ainaldy.
Jol-kölık infraqūrylymynyŋ jaǧdaiy
Elordanyŋ jol-kölık infraqūrylymy keiıngı segız jylda 157 paiyzǧa ūlǧaiyp, qala joldary 770 km-ǧa ūzardy. Bügınde elordada 350 myŋ kölık tırkelgen. Oǧan syrttan keletın 75 myŋ qozǧalys qūraldaryn qossaq, kün saiyn bas qala köşelerıne 400 myŋnan astam kölık şyǧuy mümkın. Būl jaǧdaida kölık nöpırı jol-kölık infraqūrylymyna tüsetın jüktemenı köbeitıp, aitarlyqtai qolaisyzdyqtar tuǧyzatyny sözsız.
Joldardyŋ jaramsyz küige tüsuıne jauyn-şaşyn men aua temperaturasynyŋ aiaq astynan qūbyluy köp kerı äser etedı. Sondai-aq qalada kölık sanynyŋ şamadan tys köbeiuı joldardyŋ jyldam tozuyna soqtyrady. Köşenıŋ joldary jarylyp, oi-şūŋqyr paida bolady. Onyŋ üstıne kei köşelerdıŋ uaqytyly jöndelmei jatatyny da jasyryn emes. Joldarǧa aralyq jöndeu jürgızu merzımı 5 jyl dep belgılengenımen, kei köşelerge ūzaq uaqyt jöndeuşılerdıŋ küregı timegen. Mäselen, Abai daŋǧylynyŋ Saryarqa-
Respublika uchaskesıne jöndeu jasalmaǧaly 7 jyl ötken. Bögenbai batyr daŋǧylynyŋ Saryarqa-
Uälihanov uchaskesı jamalmaǧaly 9 jyl bolǧan.
Qazırgı künı elorda joldaryndaǧy qozǧalysty retteu üşın Aqyldy kölık jüiesı (ITS) engızılıp jatyr. Ol jol torabyn keptelısten aryltuǧa jäne kölık aǧymdaryn tiımdı basqaruǧa mümkındık beredı.
Altai Kölgınov, Nūr-Sūltan qalasy äkımı:
– Baǧdarşamnyŋ sary belgısınıŋ jasylǧa auysu uaqytyn 3-ten 5 sekundqa ūlǧaitu jol-kölık oqiǧalaryn 16 paiyzǧa deiın tömendetuge mümkındık beredı. Sondai-aq jaiau jürgınşı jolaqtaryn, bollardtar ornatu jäne reversivtı qozǧalysty engızu, jekelegen uchaskelerınde jyldamdyqty şekteu jäne baǧdarşamǧa jaqyn ornalasqan trotuarlardy abattandyru qajet. Eger taŋerteŋ maşinalar aǧyny bır jaqqa, al keşke — ekınşı jaqqa qozǧalsa, onda qarama-qarsy jolaqtar bos qalady. Būl keptelısten aryluǧa mümkındık beredı.
Sonymen qatar azamattardyŋ jolda jüru mädenietı bolu kerek. Barlyq baǧytta qauıpsızdık jūmystaryn küşeituge tiıspız.
Qoǧam belsendılerı reidke şyǧady
Kölık jäne jol-kölık infraqūrylymyn damytu basqarmasynyŋ basşysy Nūrlan Soltambekovtıŋ aituynşa, aǧymdaǧy jyly kölık nöpırı qalyŋ uchaskelerde ITS- paidalanu arqyly qozǧalys jyldamdyǧyn 18 paiyzǧa, köşelerdıŋ ötkızgıştık qabıletın 40 paiyzǧa arttyruǧa, jolda jüru uaqytyn 18 paiyzǧa azaituǧa qol jetkızıldı. 2019 jyl soŋyna deiın ITS nysandary 207 baǧdarşamǧa deiın jetkızıletın boldy.
– Bızdıŋ käsıporyn jol-kölık infraqūrylymyn jetıldıredı jäne jüienıŋ kemşın tūstaryn anyqtaidy. Jalpy qoldanystaǧy avtomobil joldaryna, jöndeu jūmystaryna jäne materialdar sapasyna taldau jürgızedı. Jol-kölık infraqūrylymynyŋ qauıpsızdıgın baqylaidy, – dedı «Jol aktivterı ūlttyq sapa ortalyǧy» RMK bas direktory Zamir Saǧynov.
Oǧan qosa ortalyq qoǧam belsendılerımen bırge joldardyŋ sapasyn tekseru reidterın ūiymdastyrady. Jaqynda astananyŋ ırgesındegı Qosşy auylynyŋ köşelerı tekserıldı.
Jol qauıpsızdıgın saqtau – basty mındet
QR Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev astanany damytuǧa bailanysty ötken jiynda kölık-jol infraqūrylymyn jetıldıruge, jolda jüru qauıpsızdıgın arttyruǧa nazar audartqan bolatyn. Osy jiynda jol-kölık oqiǧalaryn azaitu, ölım-jıtımmen jäne jaraqattan saqtandyru boiynşa şaralardy jüielı jürgızudı tapsyrdy. Prezident tapsyrmasyn jüzege asyru üşın elorda äkımdıgınde qala basşysy Altai Kölgınovtıŋ qatysuymen jol qozǧalysy men qauıpsızdıgıne arnalǧan alqaly jiyn öttı.
Resmi aqparatqa süiensek, jyl soŋyna deiın qalanyŋ 7 köşesıne aǧymdyq jöndeu jasalyp, Agroqalaşyq, Köktal-1, Öndırıs, Oŋtüstık-Şyǧys (oŋ jaǧalau), Energetik tūrǧyn alaptaryna jalpy ūzyndyǧy 27 şaqyrymdy qūraityn 51 köşege tas jol salyndy.
Polisiia departamentınıŋ basşysy Erjan Sädenov jol-kölık oqiǧalarynyŋ aldyn alu üşın, eŋ aldymen, mektepter men balabaqşalar maŋaiyndaǧy jol belgılerın, aqparattyq qalqandardy, jaiau jürgınşıler jolaqtaryn qalypqa keltıru kerek ekenın aitty. Öitkenı bärınen būryn balalardyŋ jürıp-tūruy qauıpsız bolu tiıs.
Altai Kölgınov jol erejelerın būzǧan kölık ielerın jazasyz qaldyrmau kerektıgın, öitkenı jazasyzdyq qaterlı jaǧdailarǧa äkeluı mümkın ekendıgın aitty.
– Aldyn alu şaralary nätije beredı. Būl bırden körınedı. Sonymen qatar azamattardyŋ jolda jüru mädenietı bolu kerek. Barlyq baǧytta qauıpsızdık jūmystaryn küşeituge tiıspız. Alda aiazdar kütıp tūr, avtobustardyŋ jürıp-tūru uaqytynyŋ aralyǧy ūzaq bolmasyn, jyly aialdamalar jūmys ısteuı kerek, köşe jaryǧy men belgılerı joq jerlerde olardy jedeldetıp ornatu qajet, – dedı qala äkımı.
Qala äkımı tūrǧyndarynyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu basty mındet ekenın aitty. Jol qauıpsızdıgı boiynşa jobalardy ıske asyrar aldynda tūrǧyndarmen kezdesıp, ūsynystary men sūranystaryn tyŋdap, josparlap, ıske asyru kerektıgın atap öttı.
