Jol jūmysy täulık boiy jalǧasady

Astananyŋ ajary äsem de sändı ǧimarattarymen jäne säulettı beinesımen ǧana ölşenbese kerek. Ol ainalanyŋ tazalyǧyna da tikelei bailanysty. Al bas qala köşelerın mūntazdai jarqyratuǧa meilınşe üles qosyp kele jatqan mekemenıŋ bırı – «Astana-Tazalyq» JŞS. Jyldyŋ tört mezgılınde de uaqytpen sanaspai, tynymsyz eŋbek ülgısın tanytyp jürgen mūndaǧylardyŋ jūmysymen jaqynyraq tanysu nietımen käsıporynnyŋ Aqjol köşesı, 49 mekenja­iynda ornalasqan ekı qabatty ǧimaratyna at basyn būrdyq.

«Astana-Tazalyq» JŞS öndırıs-tehnika bölımınıŋ jetekşısı Erjan Aitmahanūly bızdı jyly şyraimen qarsy aldy. Aituynşa, qalany kündelıktı tazalaumen ainalysatyn käsıporynnyŋ jūmys künı taŋǧy saǧat 6-dan bastalady eken.

– Mekemenıŋ jol jūmysşylary osy kezde özderıne bekıtılgen uchaskelerdı tazalauǧa kırısedı. Sodan demalys joq. Auysymmen bırın-bırı almastyryp, jūmys toqtausyz jalǧasa beredı, – dep bastady äŋgımesın bölım jetekşısı. – Bügıngı taŋda bızdıŋ mekemede mehanikalanǧan, iaǧni tehnikany jūmyldyryp köşelerdı tazalau, qardy qolmen jinau, kärız jüielerıne tehnikalyq qyzmet körsetu jäne nöser suynyŋ aldyn alu baǧytynda jūmystar jüzege asyp keledı. Jalpy «Astana-Tazalyq» JŞS qalanyŋ 300-den astam köşesın nemese jinalatyn alaŋdardyŋ jalpy kölemınıŋ 42 paiyz aumaǧyna, iaǧni 14980042 şarşy metr alaŋdy juyp-tazalaidy. Olardyŋ basym bölıgı, naqtyraq aitsaq, 70 paiyzy magistraldyq köşelerden tūrady. Būl jūmys­tarǧa kün saiyn käsıporynnan 361 jeke tehnika men 391 jol jūmysşysy jūmyldyrylady.

Jūmysşylardyŋ denı – auyldyqtar

Qys boiy qar tazalap, mūz oiumen ainalysatyn käsıp­orynnyŋ jol jūmysşylary jyldyŋ jyly mezgılderınde de qarap otyrmaidy. Elordanyŋ erekşe taza boluyna, köşelerı men aulalarynyŋ qysy-jazy ainadai jarqyrap tūruyna atsalysyp keledı. Bügınde bas qalanyŋ Almaty, Baiqoŋyr, Esıl, Nūra jäne Saryarqa audandarynda aumaqty qysqy kezeŋnen ke­iıngı tazartu jäne abattandyru jūmystary jürgızılıp, igı ıske jüzdegen kommunaldyq qyzmet mamandary men arnaiy tehnikalar jūmyldyryluda.

Esıl audanyndaǧy Bäiterek uchaskesıne kelgenımızde, būl jerde jūmys qyzyp jatty. Uchaske şeberı Aikerım Joldasqyzyn äŋgımege tarttym.

Alǧaşynda būl mekemege jai jol jūmysşy bolyp ornalasqan ol – bügınde osy saladaǧy jūmystardyŋ qyr-syryn jaqsy meŋgerıp alǧan bılıktı maman. Qaramaǧynda 20 şaqty jūmysşysy bar eken. Aituynşa, audan aumaǧynda ekı uchaske bar: onyŋ bırı – EKSPO, ekınşısı – özı şeberlık etetın Bäiterek uchaskesı. Olar Qabanbai batyr daŋǧylynan bastap M-3 köpırı, Ş.Qaldaiaqov köşesıne deiın, Aqmeşıt, Türkıstan, Sauran köşelerın, Syǧanaqtan bastap Orynbor köşesıne deiın tazalaumen ainalysady.

Qazırgı kezde «Astana-Tazalyq» JŞS-te ­jalpy sany 2000-ǧa juyq adam jūmys ısteidı. Kün saiyn jalpy sany 315-330 jūmysşy qala tazalyǧymen ainalysady. Biyl olardyŋ jalaqysy 20 pa­iyzǧa köterıldı. Ortaşa eseppen olardyŋ ärqaisysy 200-250 myŋ teŋge şamasynda eŋbekaqy alady. Barlyq inventarmen, qysqy-jazǧy kiımmen, jūmys ısteuge qajettı qūral-jabdyqtarmen tegıs qamtamasyz etılgen

Jol jūmysşylary ekı auysymmen jūmys ısteidı. Bırınşı auysym taŋǧy 6-dan 3-ke deiın jūmys ıstese, odan keiın kelesı auysym qyzmetke kırısedı. Keşkı brigada taǧy bar. Qysqasy, jol jūmysşylary täulık boiy tynym tappaidy.

Köşege şyǧyp jūmys ıstemes būryn aldymen keŋsede jinalyp, tehnika qauıpsızdıgı boiynşa ötken keŋesten keiın jurnalǧa qol qoiyp, ärkım özıne bekıtılgen uchaskege jūmys ıs­teuge attanady. Mäselen, bügın ekı jūmysşy konteinerdıŋ maŋyn tazalauǧa jıberılse, ekı adam arnaiy tehnikanyŋ kömegımen köşenı sypyruǧa jäne tört jūmysşy qolyna paketterı men qysqyşyn alyp kül-qoqys jinauǧa şyǧady.

– Astana – ülken qala. Qanşa jinap, tazalap jatsaq ta, keide taŋerteŋ jinap ketken jerımız tüsten keiın şaşylyp jatatyn kezder bolady. Ondaida renjımei, qabaq şytpai, ekınşı auysymnyŋ jūmysşylary qaita jinaidy. Adamdar da ärtürlı. Keide «Gorilla», «Coca-Cola» sekıldı susyndy ışedı de, bos qūtyny qoqys jäşıgıne salmai, jerge tastap ketedı. Jegen tamaqtarynyŋ qaldyǧyn da jol boiyna tastaityndar köptep kezdesedı. Tıptı kele jatyp, qolyndaǧy zattaryn bızge qarai laqtyra salatyndardy da körıp jürmız. «Nege olai ısteisıŋ? Aldyŋda qoqys jäşıgı tūr ǧoi» deseŋ, «Būl – senıŋ jūmysyŋ, sen jinai sal» dep öz jönıne kete baratyndar joq emes. Ondailardy körgende, ärine, qynjylasyŋ. Jalpy tūrǧyndarǧa aitarym: qala tazalyǧyna köŋıl bölıp, qarapaiym adamdardyŋ eŋbegın baǧalasaŋyzdar eken, – dedı Aikerım Şelimbetova.

Jol jūmysşylarynyŋ denı qala maŋyndaǧy auyldardan keledı eken. 2012 jyldan berı osy mekemede eŋbek etıp jürgen 58 jastaǧy Qarlyǧaş Älımbekova Malinovkadan qatynap jūmys ıstese, Erbol Qyrǧyzbaev Romanovka degen auyldan kelıp jūmys ıstep jürgen körınedı.

Jasy 50-ge jaqyndaǧan Gülnär Qūsaiynova bolsa Qaraǧandy oblysynyŋ Nūra audanyna qarasty Baituǧan auylynan. Būǧan deiın aspaz bolyp jūmys ıstegen ol joldasynyŋ densaulyǧyna bailanysty eŋbekke jaramsyzdyǧyn, şiettei üş balany asyrau üşın 120 şaqyrym jerdı artqa qaldyryp, kün saiyn Astanaǧa qatynap jūmys ısteuge mäjbür ekenın jasyrmady.

– Auylymyzda jūmys ta, jalaqy da joq. Būl jerde ai saiyn uaqytyly eŋbekaqymyzdy alyp tūramyz. Mereke künderı syiaqy beredı. Qalada tūratyndar qoǧamdyq kölıkterde tegın jüredı. Bız sekıldı syrttan qatynap jūmys ısteitınderdı arnaiy avtobuspen tasymaldau qarastyrylǧan. Qystyŋ künderı tegın tamaqpen qamtamasyz ettı. Jūmys oŋai emes, ärine. Äsırese aiazdy, borandy künderı auyr. Bıraq köbıne qimyldap jūmys ıstegennen keiın be, toŋa qoimaimyz. Tūrǧyndardyŋ mädenietı turaly aitsaq, bärı de bolady. Jūmysymyz bolǧan soŋ eşkımmen qarsylaspaimyz, tazalyq saqtauǧa tyrysamyz. Jalpy qazır būrynǧydai emes, adamdar ainalasyna ūqyppen qarauǧa daǧdylanyp keledı, – dedı jūmysşy.

Olar sonau alys auyldardan at arytyp, Astanaǧa erıkkennen kelıp jürgen joq. Auylda jūmys bolsa, bala-şaǧasynyŋ qasynda typ-tynyş otyrar edı ǧoi. Tūratyn eldı mekenderınde ne jūmys, ne jalaqy bolmaǧan soŋ, osylai eŋbek etıp, näpaqa tauyp jürgender jūmysyna adal, elordanyŋ özge qalalarǧa ülgı boluy jolynda aianbai ter tögude.

Tehnika tılın meŋgergender tapşy

Astanada köşeler men aşyq aumaqtardy sanitarlyq tazartu jūmystary kün saiyn jalǧasyp jatyr. Būl rette Memleket basşysy da cu tasqynyna ūşyramaǧan oblystar men qalalardyŋ äkımderıne köşelerdı tazartu, kögaldandyru jäne eldı mekenderdıŋ aumaqtaryn abattandyru jönınde bırqatar tapsyrma bergen bolatyn. Sonyŋ aiasynda qaladaǧy köpırler, türlı belgıler, qorşaular, eskertkışter juylyp, gülzarlar, saiabaqtar, qoǧamdyq keŋıstıkter qoqystardan tazaryp, arnaiy tehnikanyŋ kömegımen trotuarlar men jol jabyndaryn mehanikalandyrylǧan tazalau jürgızılıp jatyr.

Bügınde elordanyŋ barlyq 5 audanynda da jol jūmysşylarynyŋ tamaqtanuy men tüskı üzılıs kezınde säl de bolsa tynyǧuy üşın barlyq jaǧdai jasalǧan. Tek «Astana-Tazalyq» JŞS öndırıs-tehnika bölımınıŋ jetekşısı käsıporynda tehnika tılın jetık meŋgergen mamandardyŋ jetıspeitının atap öttı.

– Astananyŋ tazalyq mekemesındegı jol jūmysşylarynyŋ basym bölıgı qalaǧa jaqyn maŋdaǧy auyldardan qatynap jūmys ısteidı. Olardy tasymaldau tegın jürgızıledı. Degenmen özderıŋız bılesızder, būl jūmysqa qalalyqtar, äsırese jastar jaǧy onşa köp kele qoimaidy. Al mūndaǧy jūmysşylardyŋ ortaşa jasy – 40 pen 50-dıŋ arasy, odan ülkenderı de bar. Jasyratyny joq, bügıngı taŋda käsıporynda kadr jetıspeuşılıgı baiqalady. Qazırdıŋ özınde 80-100 jol jūmysşy jetıspeidı. Kölık jürgızuşılermen de mäsele tuyndap otyr. Arnaiy tehnikalar bolǧandyqtan, oǧan kez kelgen jürgızuşını ala almaimyz, būl salaǧa arnaiy bılımı bar mamandar qajet. Ökınışke qarai, bügıngı taŋda ondai bılıktı mamandar tapşy, – dedı Erjan Aitmahanūly.

Äsırese qysta jūmys köp. Arqanyŋ aiazy men boranyna qaramai, qalanyŋ qaryn kürep, elordanyŋ tazalyǧyn qamtamasyz etetın «Astana-Tazalyq» JŞS jūmysşylarymen bırge tehnika jürgızuşılerı de tynym tappaidy. Osyndai qalyŋ qar jauǧan kezde qosymşa 433 bırlıkke deiın arnaiy tehnika tartylady. Mūndai kezeŋde qar tazalau küşeigen rejimde, ekı auysymmen jürgızıledı. Aua ra­iyn boljau qyzmetı käsıporynǧa mälımet jıberedı. Mekeme soǧan säikes jūmysty rettep otyrady.

Bölım jetekşısınıŋ aituynşa, qazırgı kezde «Astana-Tazalyq» JŞS-te jalpy sany 2000-ǧa juyq adam jūmys ısteidı. Kün saiyn jalpy sany 315-330 jūmysşy qala tazalyǧymen ainalysady. Biyl olardyŋ jalaqysy 20 pa­iyzǧa köterıldı. Ortaşa eseppen olardyŋ ärqaisysy 200-250 myŋ teŋge şamasynda eŋbekaqy alady. Barlyq inventarmen, qysqy-jazǧy kiımmen, jūmys ısteuge qajettı qūral-jabdyqtarmen tegıs qamtamasyz etılgen.

– Qazırgı taŋda būl salada şe­şımın kütken mäseleler barşylyq. Mäselen, köşedegı qoqys jäşıkterıne temekısın söndırmei tastap ketetınder kezdesıp qalady. Ol būrynǧydai temır emes, plastik bolǧandyqtan janady. Tūrǧyndardyŋ osyny oilamaityny ökınıştı. Sondai-aq şaǧyn, orta biznes ökılderı men qalada qarqyndy jürgızılıp jatqan qūrylys alaŋdarynda kürdelı mäsele köp. Olardyŋ köbı älı künge deiın aumaqtaǧy kül-qoqysty jinamai, «Astana-­Tazalyqty» kütıp otyrady. Negızı, ol tabaldyryqtan bastalady, är adam tazalyqty özınen bastauy kerek. Öitkeni tazalyq – mädeniettiŋ basty belgisi. Sondyqtan elordalyqtardy ainalamyzdyŋ ainadai boluyna airyqşa üles qosuǧa şaqyramyn! – dedı Erjan Aitmahanūly.