قالالىق ءماسليحاتتىڭ ءماجىلىس زالىندا وتكەن قوعامدىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا استانانىڭ 2023 جىلعا ارنالعان بيۋدجەتىنىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ماسەلە قارالدى.
كۇن تارتىبىندەگى ءبىرىنشى ماسەلە بويىنشا استانا قالاسى قارجى باسقارماسىنىڭ باسشىسى اليبي جۇماەۆ بايانداما جاسادى. ايتۋىنشا, 2023 جىلعى بيۋدجەت ساياساتى قالانىڭ دامۋ باعدارلاماسىندا جانە بيۋدجەتتىك باعدارلامالار اكىمشىلەرىنىڭ بيۋدجەتتىك باعدارلامالارىندا انىقتالعان ماقساتتارعا جانە مىندەتتەرگە قول جەتكىزۋگە باعىتتالدى.
– مەنشىكتى كىرىستەردىڭ كولەمى 777647,9 ملن تەڭگەنى نەمەسە جوسپارداعى 754362,7 ملن تەڭگە سومانى ورىنداي وتىرىپ, 103,1%-دى قۇرادى, ونىڭ ىشىندە: سالىقتىق تۇسىمدەر بويىنشا تۇسىمدەر 740597,9 ملن تەڭگە نەمەسە جوسپارداعى 713648,1 ملن تەڭگەنى ەسەپكە العاندا, جوسپار 103,8% ورىندالدى. قوسىمشا 26949,8 ملن تەڭگە ءتۇسىم ءتۇستى. ونىڭ ىشىندە سالىقتىق ەمەس تۇسىمدەر 21947,5 ملن تەڭگە بولسا, نەگىزگى كاپيتالدى ساتۋدان تۇسكەن تۇسىمدەر – 13395,5 ملن تەڭگە (جوسپارداعى 12680 ملن تەڭگە) نەمەسە 105,6%, قوسىمشا 715,5 ملن تەڭگە ءتۇسىم ءتۇستى. 2023 جىلى قالا بيۋدجەتىنىڭ شىعىستار بويىنشا اتقارىلۋى – 1241289,3 ملن تەڭگەنى نەمەسە 99,5%-دى قۇرادى, – دەدى باسقارما باسشىسى.
بۇل رەتتە بايانداماشى وتكەن جىلعا ارنالعان بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى جونىندە كەڭىنەن ايتا كەلە, بولىنگەن قارجىنىڭ كولەمى وسى جولى ءۇش ەسەگە دەيىن وسكەنىن جانە كەيبىر مەكەمەلەرگە بولىنگەن قارجىنىڭ يگەرىلمەگەنىن اتاپ ءوتتى.
جىلداعى ءداستۇر بويىنشا قوسىمشا قاراجات دەنساۋلىق ساقتاۋ, الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىندا قارتتار مەن مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن جالپى ۇلگىدەگى مەديتسينالىق-الەۋمەتتىك مەكەمەلەردە, ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋ ورتالىقتارىندا, الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋگە, مۇقتاج ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىنا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋگە; ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا وقۋلىقتاردى, وقۋ-ادىستەمەلىك كەشەندەردى ساتىپ الۋعا جانە جەتكىزۋگە, دامۋىندا پروبلەماسى بار بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردى وڭالتۋعا جانە الەۋمەتتىك بەيىمدەۋگە, مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋعا, سونداي-اق مادەنيەت سالاسىنداعى مەملەكەتتىك شىعارماشىلىق تاپسىرىستى جانە سپورت سالاسىنداعى مەملەكەتتىك سپورت تاپسىرىسىن جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋدى ىسكە اسىرۋعا باعىتتالعان.
ودان ءارى استانا قالاسى ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جانىبەك يسكاكوۆ ەلوردانى دامىتۋ جوسپارى بويىنشا اتقارىلىپ جاتقار جۇمىستارعا توقتالدى.
– استانا قالاسىن دامىتۋ جوسپارى بويىنشا 2023 جىلى 3 باعىت شەڭبەرىندە 106 نىسانالى ينديكاتوردى ورىنداۋ كوزدەلگەن, ونىڭ ىشىندە 71-ىنە, ياعني 67%-عا قول جەتكىزىلدى, 16-سى نەمەسە 15,1%-ىنا قول جەتكىزىلگەن جوق. قازىرگى ۋاقىتتا 16 ينديكاتور بويىنشا ەسەپتى كەزەڭدە ستاتيستيكالىق دەرەكتەر جوق, 3 كورسەتكىش بويىنشا 2023 جىلى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانباعان. جوسپاردى ىسكە اسىرۋ جونىندە بىلتىر 175 ءىس-شارا كوزدەلگەن. «قالا حالقىنىڭ ءال-اۋقاتى دەڭگەيى مەن ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ» باعىتى شەڭبەرىندە 57 نىسانالى ينديكاتور, 179 ءىس-شارا قاراستىرىلعان, – دەدى جانىبەك يسكاكوۆ.
جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلدى
باس قالادا الەۋمەتتىك سالادا جاڭا كاسىپورىنداردى اشۋ, سونداي-اق جۇمىس ىستەپ تۇرعانداردى دامىتۋ ەسەبىنەن 62,1 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنى, ونىڭ ىشىندە 56969 تۇراقتى جانە 5140 ۋاقىتشا جۇمىس ورىندارى قۇرىلدى.
جۇمىسسىز ازاماتتاردى تەگىن وقىتۋ بويىنشا جۇمىس جالعاسىپ كەلەدى. 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوباسى اياسىندا 2023 جىلى 1262 جوبا ماقۇلداندى.
استانا قالاسى ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسى باسشىسى ورىنباسارىنىڭ مالىمدەۋىنشە, ەلوردادا تىركەلمەگەن, ەڭبەك جانە پراكتيكالىق داعدىسى جوق ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋ ماقساتىندا Joltap جوباسى ىسكە قوسىلدى. ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا 2-6 جاس ارالىعىنداعى بالالاردى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەمەن جانە وقىتۋمەن قامتۋ 68,1 مىڭ بالانى (81%), 3-6 جاستان باستاپ 64,5 مىڭعا جۋىق بالانى (99,5%) قۇرادى. وتكەن جىلى ەكى اۋىسىمدا 15300 ورىندىق 12 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلدى. 2024 جىلى 71440 ورىندىق 27 مەكتەپتى پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونىمەن قاتار «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى بويىنشا استانادا 2024-2027 جىلدار ارالىعىندا 88800 وقۋشى ورنىنا ارنالعان 24 مەكتەپ سالىنادى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 900-گە جۋىق مەديتسينا قىزمەتكەرى بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىندا وقىتىلدى, ونىڭ ىشىندە 872 ادام رەسپۋبليكا ىشىندە, 45 ادام شەتەلدە ءبىلىم الدى.
ۆەدومستۆو وكىلى 2023 جىلى 6 مەديتسينالىق ۇيىمدا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەنىن جانە 708 مەديتسينالىق تەحنيكا ساتىپ الىنعانىن, سونداي-اق ۆەدومستۆولىق باعىنىستى ۇيىمداردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق جابدىقتالۋى 100 پايىزدى قۇراعانىن جەتكىزدى.
– «ءومىر سۇرۋگە جايلى قالا» تۇجىرىمداماسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا «ادامدارعا ارنالعان قالا» جوباسىنىڭ ەكىنشى باعىتى اياسىندا 26 نىسانالى ينديكاتور, 58 ءىس-شارا قاراستىرىلعان. 2023 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا پايدالانۋعا بەرىلگەن تۇرعىن ۇيلەردىڭ جالپى اۋدانى 3,8 ملن شارشى مەتر تۇرعىن ءۇيدى قۇرادى, بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 58,1%-عا جوعارى. تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا مۇقتاج ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىنا الەۋمەتتىك كومەك رەتىندە 374 تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتى بەرىلدى, – دەدى جانىبەك يسكاكوۆ.
«ەلوردا قۇرىلىس كومپانياسى» جشس ۇلەستىك قۇرىلىستاعى 7 پروبلەمالىق ءۇيدى (3,5 مىڭعا جۋىق ۇلەسكەر) پايدالانۋعا بەردى. كولىك ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتۋ ءۇشىن 52,8 شاقىرىم ورتاشا جوندەۋ جۇرگىزىلدى. جاقسى جانە قاناعاتتانارلىق جاعدايداعى قالالىق ماڭىزى بار اۆتوكولىك جولداردىڭ ۇلەسى 92,9/7,1% قۇرادى. سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ بويىنشا 12 جوبا ىسكە استى.
«زاماناۋي باسەكەگە قابىلەتتى قالا» جوباسىنىڭ ءۇشىنشى باعىتى اياسىندا 23 نىسانالى ينديكاتور, 36 ءىس-شارا قاراستىرىلعان. 2023 جىلدىڭ 9 ايىندا استانا قالاسىنىڭ جالپى وڭىرلىك ءونىمىنىڭ كولەمى 7,8 ترلن تەڭگە نەمەسە 2022 جىلمەن سالىستىرعاندا 105,2%-دى قۇرايدى. ەلدىڭ جالپى ىشكى ونىمىندەگى قالانىڭ ۇلەسى – 10,4%. جان باسىنا شاققانداعى ءجىو كولەمى 5,7 ملن تەڭگەدەن استى.
2023 جىلى ەلوردانىڭ نەگىزگى كاپيتالىنا سالىنعان ينۆەستيتسيا كولەمى 6,6%-عا ءوسىپ, 1,6 ترلن تەڭگەگە جەتتى. وتكەن جىلى 30 جوبا ىسكە قوسىلىپ, 1800 جۇمىس ورنى اشىلدى.
بۇگىنگى تاڭدا قالا ەكونوميكاسىنىڭ قۇرىلىمىندا نەگىزگى ۇلەستى – 74,5%-دى شاعىن جانە ورتا بيزنەس الادى, بۇل ورتاشا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەن 2 ەسەگە ارتىق. جۇمىس ىستەپ تۇرعان شوب سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 11,2% وسىممەن 227 مىڭ بىرلىككە دەيىن ءوستى. مۇندا قازىرگى كەزدە 522 مىڭ ادام جۇمىس ىستەيدى, بۇل قالانىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندى حالقىنىڭ 75 پايىزىن قۇرايدى.
ءۇي كەزەگىندە تۇرعاندار كوپ
قوعامدىق كەڭەس وتىرىسىندا ەلوردادا تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعاندار سانىنىڭ ازايىپ كەلە جاتقانى تۋرالى ايتىلدى. بۇل جونىندە قالالىق كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باسقارماسى باسشىسى ورىنباسارىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى باقىتجان جولمۇقان مالىمدەدى.
ونىڭ سوزىنشە, استانادا تۇرعىن ۇيگە كەزەگىندە 40872 ادام تۇر. ولاردىڭ اراسىندا جەتىم جانە اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان 2685 بالا بار. مەملەكەتتەن بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇيدىڭ 20%-ى حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توبىنا جاتادى.
قازىر جەتىم بالالارعا 173 پاتەر بەرۋ جاعى قاراستىرىلىپ جاتىر. وتكەن جىلى جازدا تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە 48 مىڭ ادام تۇرسا, بۇگىنگى تاڭدا ولاردىڭ سانى 40872 ادامدى قۇراپ وتىر.
سونىمەن بىرگە قوعامدىق كەڭەس وتىرىسىندا «استانا قالاسىنىڭ اۋماعىندا بولشەك سالىقتىڭ مولشەرىن تومەندەتۋ تۋرالى» استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ 2023 جىلعى 30 ماۋسىمداعى №50/5-VIII شەشىمىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنا بولشەك ساۋدا باعالارىنىڭ 2024 جىلعى ەكىنشى توقسانعا ارنالعان شەكتى ءمانى بەكىتىلىپ, ەلوردانىڭ الەۋمەتتىك ماڭىزى بار قاتىناستاردىڭ تىزبەسى ايقىندالدى.
وتىرىستى قورىتىندىلاي كەلە, قوعامدىق كەڭەس توراعاسى زۋلفۋحار عايىپوۆ 2023 جىلى بيۋدجەتتەن بولىنگەن قارجىنىڭ 30%-دان استامى الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋعا باعىتتالعانىن, تالقىلانعان ماسەلەلەردىڭ بارلىعى, تۇپتەپ كەلگەندە, استانا حالقىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتۋعا ارنالعانىن اتاپ ءوتتى. راسىندا, قالانىڭ دامۋ جوسپارىن ورىنداۋ ەلوردانىڭ سەرپىندى دامۋىنا جانە شاھار تۇرعىندارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
