ەلوردادا قۇرىلىس قارقىنى قالاي؟

«قۋاتتى وڭىرلەر – ەل دامۋىنىڭ درايۆەرى» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ىشىندە ەلوردانىڭ قۇرىلىس سالاسىن شىن مانىندە ەلوردا ەكونوميكاسىنىڭ درايۆەرىنە جاتقىزۋعا بولادى. استانا قالاسىنداعى قۇرىلىستىڭ ەكپىنى توقتاماق ەمەس. قازىر ەسىلدىڭ وڭ جانە سول جاعالاۋىندا قۇرىلىس قارقىنى باسەڭدەمەي, تۇرعىن ۇيلەر مەن الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم قاتار جۇرگىزىلۋدە. دەگەنمەن ماسەلەلەر دە از ەمەس. ءبىز ءتيىستى باسقارما باسشىلارىمەن حابارلاسىپ, ءمان-جايدى بىلدىك.

ميلليون تۇرعىنى بار استانادا بالا تۋ كورسەتكىشى جوعارى. ىشكى ميگراتسيانىڭ قارقىنى ارتتى. قازىر ەلورداعا كەلگەن ءاربىر ازامات پاتەرلى بولۋدى ارماندايدى. ال ولاردىڭ ىشىندە جالعىزباستى انالار مەن كوپبالالى وتباسىلار دا باسىم. ولاردىڭ جەڭىلدىكپەن ءۇي الۋىنا بولا ما؟ بۇل سۇراقتى استانا قالاسىنىڭ تۇرعىن ءۇي جانە تۇرعىن ءۇي ينسپەكتسياسى باسقارماسىنا جولدادىق.

– كوممۋنالدىق تۇرعىن ءۇي قورىنان تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج ازاماتتاردى قولجەتىمدى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بىرىڭعاي تۇرعىن ءۇي ساياساتىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە مۇقتاج ازاماتتاردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ بىرنەشە باعىتى كوزدەلەدى.

«كوپبالالى وتباسىلار» ساناتى بويىنشا تۇرعىن ۇيگە مۇقتاجدار ءۇشىن تۇرعىن ءۇي «ساتىپ الۋ قۇقىعىنسىز جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي» باعدارلاماسى شەڭبەرىندە بەرىلەدى. كەزەكتە تۇرعاندار باعدارلاماعا قاتىسۋعا ءوتىنىم بەرەدى. قاتىسۋشىلاردى iرiكتەۋ تۇرعىن ۇيگە مۇقتاجدار تiركەلگەن كۇننەن باستاپ جۇرگiزiلەدi. تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ قۇقىعىنسىز جالعا بەرىلەدى, بۇل رەتتە جالداۋ شارتىنىڭ مەرزىمىن ۇزارتۋ مۇمكىندىگى 5 جىلدان كەيىن جۇزەگە اسادى.

سوڭعى 3 جىلدا وسى باعدارلاما بويىنشا «كوپبالالى وتباسىلار» ساناتى بويىنشا 790 پاتەر ساتىلدى. سونداي-اق «كوپبالالى وتباسىلار» ساناتى بويىنشا تۇرعىن ءۇيدى «وتباسى بانك» اق نەسيەلەۋ ارقىلى ساتىلادى, – دەپ جاۋاپ بەردى باسقارما باسشىسى ءانۋار سايپوۆ.

2-10-20 «باقىتتى وتباسى» باعدارلاماسى بويىنشا اتالعان سانات بويىنشا كەزەكتە تۇرعاندار «وتباسى بانك» اق-دان جىلىنا 2 پايىزدىق مولشەرىندە, 20 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە باستاپقى جارنا 10 پايىز تولەممەن جەڭىلدىكتى نەسيە بەرۋدى كوزدەيدى. جىل سايىن بانك كەزەكتە تۇرعانداردان ءوتىنىش قابىلدايدى. قاتىسۋشىلاردى iرiكتەۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ مينيسترلiگi ايقىندايتىن كرەديت (ليميتتەر) سانى بويىنشا جۇرگiزiلەدi.

2020 جىلدان باستاپ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «شاڭىراق» 5-10-20 باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ باستالدى. بۇل باعدارلاما بويىنشا «كوپبالالى وتباسىلار» ساناتى بويىنشا كەزەكتە تۇرعاندار تۇرعىن ءۇي ساتىپ الا الادى, ونى استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى «وتباسى بانك» اق-نىڭ جەڭىلدىكتى نەسيەسى ەسەبىنەن جىلدىق 5 پايىز مولشەرىندە سالىپ جاتىر, باستاپقى تولەمى 10 پايىزدى قۇرايدى, نەسيە مەرزىمى – 20 جىلعا دەيىن.

وسى باعىت اياسىندا اكىمدىك قۇنى 1 شارشى مەتر ءۇشىن 290 مىڭ تەڭگەدەن اسپايتىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن جۇزەگە اسىرادى. قاتىسۋشىلاردى ىرىكتەۋدى «وتباسى بانك» اق جۇرگىزەدى.

جەڭىلدىكتى نەسيەلەندىرۋدىڭ تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارىنا قاتىسقان كەزدە اكىمدىك الەۋمەتتىك كومەك رەتىندە باستاپقى جارنانىڭ ءبىر بولىگىن وتەۋ ءۇشىن 1,5 ميلليون تەڭگە كولەمىندەگى تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتىن بەرەدى.

جەڭىلدىكپەن ءۇي الۋدىڭ جايى بەلگىلى بولدى. ەلوردا – ينۆەس­تورلار ءۇشىن تارتىمدى قالا. قاي جەردە قارجى مول قۇيىلسا, سول جەردە جۇمىس كۇشى قاجەت بولادى. سوندىقتان ەلدىڭ ءار وڭىرىنەن باس قالاعا جۇمىس ىستەپ كەلىپ, تۇراقتاپ قالاتىندار كوپ. سانى بار, ساناتتا جوق وتباسىلار قانشاما؟! سونىڭ سالدارىنان مەكتەپتە بالا سانى بىرنەشە ەسەگە ارتىپ, ەمحانادا ۇزىن-سونار كەزەك قالىپتاسادى. ونى شەشۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى جەتىلدىرۋ ماڭىزدى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستاردى قۇرىلىس باسقارماسىنان سۇرادىق.

– 2022 جىلى 10400 وقۋشىعا ارنالعان 5 مەكتەپتى پايدالانۋعا بەردى. 2023 جىلى 20300 وقۋشىعا ارنالعان 13 مەكتەپتى ىسكە قوسۋ جوسپارلاندى. 2025 جىلى 104800 وقۋشى ورنىنا 28 ءبىلىم ورداسى ىسكە قوسىلادى, – دەدى قۇرىلىس باسقارماسىنىڭ باسشىسى تولەگەن قۇلۇشەۆ.

باس قالانىڭ باسشىسى التاي كولگىنوۆ ءوزىنىڭ instagram-داعى اككاۋنتىندا مەكتەپ سالىناتىن 102 جەر ۋچاسكەسىن بەلگىلەگەنى تۋرالى جازدى. جەر ۋچاسكەسى الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ قاجەتتىلىگىنە قاراي قالانىڭ بارلىق اۋدانىندا ورنالاسادى. ماسەلەن, ەلوردا تۇرعىندارى كوبىرەك شوعىر­لانعان جانە قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ەسىل اۋدانىندا مەكتەپ سالىناتىن 49 ۋچاسكە, الماتى اۋدانىندا 29 ۋچاسكە بەلگىلەندى.

قۇرىلىستىڭ ساپالى بولۋىندا سەرتيفيكاتتالعان ساپالى ءونىم بولۋى شارت. قۇرىلىس يندۋس­ترياسىن دامىتۋدا وتاندىق تاۋارلاردى ءوندىرۋ ماڭىزدى سانالادى. استانانىڭ قۇرىلىسىندا وتاندىق قۇرىلىس كومپانيالارىنىڭ ۇلەسى قانشالىقتى ەكەنىن بىلدىك.

– قۇرىلىس-مونتاجداۋ جۇمىس­تارىن ورىنداۋ كەزىندە قۇرىلىس باسقارماسى قازاقستاندىق ءوندىرىستىڭ ماتەريالدارىن ساتىپ الۋعا باسا نازار اۋدارا وتىرىپ, جەرگىلىكتى قامتۋ ۇلەسى (ەمس) بويىنشا ەسەپتى تالاپ ەتەدى. الايدا بارلىق قازاقستاندىق جەتكىزۋشىدە ست-KZ سەرتيفيكاتى جوق, بۇل ەمس پايىزىنا اسەر ەتەدى. قۇرىلىس باسقارماسىنىڭ ىسكە اسىرىلىپ جاتقان وبەكتىلەرى بويىنشا ەمس ەسەپتى ايدا 62,51 پايىزدى قۇرادى, – دەدى تولەگەن قۇلۇشەۆ.

كەيىنگى جىلدارى ۇلەسكەرلەردىڭ ماسەلەسى وزەكتى بولا باستادى. استانا قالاسىنىڭ قالالىق ورتا ساپاسى جانە باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى داۋلەت دوسقۇلوۆ:

– ۇلەسكەرلەر ماسەلەسىن شەشۋ 2020-2025 جىلدارعا ارنالعان «نۇرلى جەر» تۇرعىن-ءۇي كوممۋنالدىق دامۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا قاراس­تىرىلدى. 2018 جىلى استانا قالاسى اكىمدىگى جانىنان «نۇرلى جەر» مەملەكتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا, استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگىنىڭ قاۋلىسىمەن, اكىمدىكتىڭ ۋاكىلەتتى ۇيىمى – «ەلوردا قۇرىلىس كومپانياسى» جشس قۇرىلدى.

كومپانيانىڭ ماقساتى – استانا قالاسىنداعى ۇلەسكەرلەردىڭ پروبلەمالىق وبەكتىلەرىنىڭ قۇرىلىسىن قارجىلاندىرۋ جانە اياقتاۋ. 2022 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن اتالعان بۇل باعدارلاما ءوز كۇشىن جويىپ, 23 قىركۇيەگىنەن باستاپ 2026 جىلعا دەيىنگى تۇرعىن-ءۇي كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ كونتسەپتسياسى اياسىندا جۇمىس ىستەي باستادى.

ۋاكىلەتتى ۇيىم جۇمىسى اكىمدىك اياسىندا قۇرىلعان ۇلەستىك قۇرىلىس سۇراقتارى بويىنشا ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيامەن رەتتەلەدى. جالپى, 2019 جىلى استانادا قۇرىلىسى توقتاپ قالعان 150-دەن اسا ءۇي, 16 مىڭعا تاياۋ ۇلەسكەر بولدى. اكىمدىك پەن ۋاكىلەتتى ۇيىم جۇمىسى ناتيجەسىندە جىل سوڭىندا 10 وبەكتىدەگى 13 ءۇيدىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ, 2,5 مىڭ ۇلەسكەر كوپتەن كۇتكەن پاتەرىنىڭ كىلتىن الدى. 2020 جىل ناتيجەسى بويىن­شا 14 وبەكتىدەگى 20 ءۇيدىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ, 3 مىڭ ۇلەسكەر پاتەرىنە يە بولدى. 2021 جىلى 57 ءۇيدىڭ 7 مىڭنان اسا ۇلەسكەرىنىڭ ماسەلەسى شەشىلدى.

بۇگىندە «ەلوردا قۇرىلىس كومپانياسى» 30 ءۇيدىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزىپ جاتىر. 2023-2024 جىلدارى قالعان 2 مىڭنان اسا ۇلەس­كەردى پاتەرمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلاندى, – دەپ جاۋاپ بەردى.

قىسقاسى, ەلورداداعى قۇرىلىس قارقىندى. تۇرعىن ءۇيدىڭ تۇرعىزۋمەن قاتار الەۋمەتتىك باعىتتاعى جۇمىستارعا ءمان بەرىلىپ, مەكتەپتەر مەن سپورت كەشەندەرى, ەمحانالار مەن اۋرۋحانالار سالۋدىڭ جۇيەلى جوسپارى بار. الايدا ونى يگەرۋدە قوماقتى قارجى قاجەت ەتەتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.